«Ήσουν καλός, ήσουν γλυκός, είχες τις… συστημικές χάρες όλες», αποχαιρετούσε ευθαρσώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον εκλιπόντα πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ταυτιζόμενος – ούτε λίγο, ούτε πολύ – μαζί του. Σε χλιαρότερους, ωστόσο, επαινετικούς… συστημικούς τόνους κινήθηκαν και οι αντίστοιχοι αποχαιρετισμοί τριών εκ των τεσσάρων, εν ζωή ευρισκομένων, πρώην πρωθυπουργών (σ. σ: των Κώστα Καραμανλή, Γιώργου Παπανδρέου και Αλέξη Τσίπρα. Με τον τέταρτο (σ. σ: τον Αντώνη Σαμαρά) να αποστασιοποιείται απ’ αυτούς και απ’ τον εκλιπόντα πολιτικό, με το υποκριτικό… αντισυστημικό στερεότυπο «Θα τον κρίνει η ιστορία»…
Ποια ιστορία; Ο μεγαλοφυής Ιταλός ιστορικός Κάρλο Γκίνζμπουργκ διδάσκει ότι «η ιστορία είναι λιγότερο μία επιστήμη και περισσότερο μία τεχνική που πλησιάζει εκείνη ενός ντετέκτιβ (ή ενός ερευνητή δημοσιογράφου, θα προσθέσω εγώ) καλούμενου να αποκωδικοποιήσει μια σειρά από σημάδια για να φθάσει στην αποκάλυψη του εκάστοτε αινίγματος». Και καταλήγει ότι «η ιστορική αλήθεια σαφώς υπάρχει και είναι προσπελάσιμη», αλλά «μέρος της αποτελεί και η ίδια η αντίληψη που διαμορφώνουν οι άνθρωποι για αυτή»…
Απ’ αυτή την άποψη, η αντίληψη που έχουν διαμορφώσει οι άνθρωποι (σ. σ: οι απλοί Έλληνες) για τον εκλιπόντα πρώην πρωθυπουργό είναι πολύ κοντά στην ιστορική αλήθεια γι’ αυτόν. Είναι η αντίληψη ότι ο εκλιπών πρωθυπουργός δεν είναι παρά ο Σημίτης των Γερμανών, ο Σημίτης της Goldman Sachs, ο Σημίτης των Greek statistics, ο Σημίτης της Siemens, του Χριστοφοράκου και της Intracom, ο Σημίτης της ματωμένης γκάφας των Ιμίων και του διπλωματικού θρίλερ με τον Οτσαλάν, ο Σημίτης της φούσκας του χρηματιστηρίου, του Ολυμπιακού σκανδάλου με τα C4i και τις χαριστικές αναθέσεις και τις υπερκοστολογήσεις, ο Σημίτης του σκανδάλου των εξοπλιστικών με τις υπερτιμολογήσεις και τις μίζες… Ο Σημίτης του Τσοχατζόπουλου, του Παπαντωνίου, του Τσουκάτου και του Μαντέλη!.. Ο πρόεδρος της πλέον διεφθαρμένης κυβέρνησης της μεταπολίτευσης μετά την τωρινή, την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Κατά τη γνώμη μου, ωστόσο, το μέγιστο ιστορικό ολίσθημα του Κώστα Σημίτη επετεύχθη στο πεδίο της πολιτικής στρατηγικής, και έχει να κάνει με την καταλυτική συμβολή του στην μετάλλαξη, την παρακμή και την οριστική πτώση της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ας πάμε, λοιπόν, σε μια πολιτική σύνοψη επ’ αυτού για να το… εμπεδώσουμε:
- Από τότε που o Σημίτης, άκαιρα και άκυρα, μας έβαλε στην Ευρωζώνη (1/1/2001), τσαλαβουτάμε σε ένα διεθνές περιβάλλον περισσότερο παρά ποτέ οικονομικό. Ένα περιβάλλον στο οποίο ο καπιταλισμός είχε επικρατήσει ως αδιαμφισβήτητος μονόδρομος, και το μόνο κοινωνικό δίλημμα που απέμενε είχε να κάνει με την πολιτική ποιότητα του καπιταλισμού: νεοφιλελευθερισμός ή σοσιαλδημοκρατία;
- Τότε, θυμάστε, η σχεδόν ομόφωνη, λαϊκή ευρωπαϊκή απάντηση ήταν σοσιαλδημοκρατία∙ και ήταν απάντηση ενστικτώδης, που διάλεγε το μη χείρον ως βέλτιστον: αφού ο καπιταλισμός είναι μονόδρομος, αφού ο ριζοσπαστικός σοσιαλισμός δεν χωράει στο διεθνές περιβάλλον, ας πάρουμε σοσιαλδημοκρατία, μήπως διασώσουμε αυτό το έρημο το «κοινωνικό κράτος»...
- Κάπως έτσι λειτούργησαν, λίγο πριν – λίγο μετά το μιλένιουμ, οι κοινωνίες των Ευρωπαίων πολιτών. Και πήραν… σοσιαλδημοκρατία: με τις «σοσιαλδημοκρατικές» κυβερνήσεις (τις κυβερνήσεις Κώστα Σημίτη, Τόνι Μπλερ, Λιονέλ Ζοσπέν, Γκέρχαρντ Σρέντερ κ.α.) να λειτουργούν περισσότερο ως τριτεγγυήτριες των συμφερόντων των «αγορών» παρά ως εγγυήτριες του κοινωνικού κράτους, διευκολύνοντας την ανάπτυξη του τερατώδους καπιταλισμού που βιώνουμε σήμερα, με τον πολιτικό νεοφιλελευθερισμό, τον ακραίο οικονομισμό, τη «δικτατορία» των χρηματαγορών… Και τις διάδοχές τους κυβερνήσεις, αυτές των Ζοζέ Σόκρατες, Χοσέ Λουίς Ροδρίγκεθ Θαπατέρο, Γιωργάκη Παπανδρέου κ.α., να εκφυλίζονται οριστικά, μεταλλασσόμενες σε νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις με σοσιαλιστικά ψευδώνυμα, πανομοιότυπες με τις κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς…
- Κάπως έτσι η μεταψυχροπολεμική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έφαγε τα ψωμιά της, ακόμη και σαν κυβερνητικός μανδύας, για τη διευκόλυνση της ελευθέριας οικονομίας και της τερατώδους καπιταλιστικής φούσκας που γέννησε. Μέχρι που έσκασε, τον Σεπτέμβριο του 2008, στα χρηματοκιβώτια της Lehman Brothers…
Είπαμε: Η κυβέρνηση Σημίτη ήταν η πλέον διεφθαρμένη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης μετά την τωρινή, την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αλλά αυτό είναι αμφίβολο αν θα το γράψει η… Ιστορία.
ΥΓ: Το 2007, στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ, εν τη ρύμη του εσωκομματικού λόγου, ξέφυγε από τον «δαχτυλιδάτο», ήδη, διάδοχο του Σημίτη Γιωργάκη Παπανδρέου μια δραματική αυτοκριτική ομολογία: «κυβερνούσαμε με πλαστή σοσιαλιστική ταυτότητα». Και μια αμείλικτη μομφή κατά των κυβερνητικών έργων και ημερών του ίδιου του μέντορα του, του Κώστα Σημίτη: «το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ δυσφήμισε τον σοσιαλισμό και την Αριστερά». Ήταν η μια και μοναδική αυτοκριτική ομολογία της μετάλλαξης του ΠΑΣΟΚ σε συστημικό κόμμα του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού, ομολογία που ουδέποτε τόλμησε ο αυτουργός της μετάλλαξης, ο… εκσυγχρονιστής κ. Σημίτης.
