- Κίνδυνος για το Περιβάλλον ο Τραμπ.
- Οι δασμοί θα αναταράξουν το διεθνές εμπόριο.
- Ο Τραμπ θέλει οι γερμανικές βιομηχανίες να γίνουν αμερικανικές.
- Στο τραπέζι η αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.
Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι αν και ήταν προετοιμασμένοι για την ενδεχόμενη επικράτηση του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του νεοεκλεγέντος 47ου Προέδρου, καθιστά στην ουσία άγνωστη την τροπή που θα λάβουν τα παγκόσμια δεδομένα σε κρίσιμους τομείς που απασχολούν τον κόσμο και επηρεάζουν άμεσα την Ευρώπη.
Στον ενεργειακό τομέα, ο Τραμπ σκοπεύει να ακυρώσει τις αναστολές που έθεσε η κυβέρνηση Μπάιντεν στην έκδοση νέων άδειων για έργα που αφορούν το LNG. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί επανειλημμένως ότι θα δώσει κίνητρα για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου και ότι θα ενισχύσει τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων στο εξωτερικό. Τούτο δοθέντων, η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας θα επωφεληθεί, η οποία μετά το εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια, είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από το υγροποιημένο φυσικό αέριο των ΗΠΑ.
Βέβαια, το γεγονός αυτό κινείται 180 μοίρες αντίστροφα από τις δεσμεύσεις της Δύσης για απανθρακοποίηση, μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και για πράσινη μετάβαση. Το Politico μάλιστα επισημαίνει πως ο Τραμπ σηματοδοτεί μια περιβαλλοντική καταστροφή.
Και αυτό γιατί σκοπεύει να διπλασιάσει τις εξορύξεις και παράλληλα να αποσύρει τις ΗΠΑ, για δεύτερη φορά, από την συμφωνία του Παρισιού κάτι που συνεπάγεται πως θα αυξήσει ακόμα περισσότερο την συμβολή της στην παγκόσμια περιβαλλοντική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή.
Ο Τραμπ, υπό το πρίσμα της εθνικής ασφάλειας και γεωπολιτικής κυριαρχίας, επιθυμεί να μειώσει τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ παρά να δώσει νέες ευκαιρίες στην αγορά.
Στο θέμα του εμπορίου, η επιβολή δασμών της τάξης του 10% και 20% στα εισαγόμενα προϊόντα προς τις ΗΠΑ αναμένεται σύμφωνα με τους οικονομολόγους να έχει επιζήμιες επιδράσεις στην αμερικανική οικονομία καθώς θα πλήξει την ανάπτυξη των ΗΠΑ και θα επιβαρύνει τις καταναλωτικές δαπάνες. Ο εκλεγμένος πρόεδρος αν προχωρήσει ακόμα και με τα μισά από τα σχέδιά που ανέφερε στην προεκλογική του εκστρατεία, πέρα από την αμερικανική οικονομία, θα επιδράσει καταστροφικά και για την ευρωπαϊκή, καθώς θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ρητά ότι επιθυμεί περισσότερη παρέμβαση του Λευκού Οίκου στις λειτουργίες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και για τη συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Λιγότερο άμεσες, αλλά εξίσου σημαντικές, είναι οι προγραμματισμένες μαζικές απελάσεις μεταναστών. Δεν είναι ακόμα σαφές ποιοι θα είναι οι στόχοι του προγράμματος μαζικών απελάσεων, αλλά δεδομένης της σημασίας της μετανάστευσης για το αμερικανικό εργατικό δυναμικό, ακόμα και για τους μη εγγεγραμμένους μετανάστες, θα υπάρξει αυξημένη πίεση στις τιμές. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ και να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει, επιδεινώνοντας μια ήδη εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη.
Η Γουόλ Στριτ φαίνεται να είναι ικανοποιημένη από τις οικονομικές πολιτικές του Τραμπ, οι οποίες ενισχύουν τη βιομηχανία και χαλαρώνουν τους κανονισμούς, ιδιαίτερα στον τομέα του ανταγωνισμού. Ο Τραμπ δεν είχε προκαλέσει αναταραχή στις πολιτικές χρηματοοικονομικών υπηρεσιών την πρώτη του θητεία, διορίζοντας τεχνοκράτες με δεσμούς με τη Γουόλ Στριτ. Ωστόσο, στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία, ξεκίνησε ένα φλέρτ με τον κλάδο των κρυπτονομισμάτων, οπότε παραμένει αβέβαιο πώς θα εξελιχθεί αυτή η σχέση.
Κατά την προηγούμενη θητεία του, ο Τραμπ προσπάθησε να περιορίσει τις τιμές των φαρμάκων χωρίς σημαντικό αντίκτυπο. Από τότε, η κυβέρνηση Μπάιντεν χρησιμοποίησε τον IRA (νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού) για να περάσει περιορισμούς στις τιμές των φαρμάκων για τους ανθρώπους που καλύπτονται από το Medicare, την υγειονομική ασφάλιση για τους ηλικιωμένους Αμερικανούς.
Ο Τραμπ είναι απίθανο να ανατρέψει αυτήν την πολιτική, πράγμα που σημαίνει ότι οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα εξετάσουν τις επιλογές τους για επενδύσεις, καθώς και οι δύο περιοχές πιέζουν για τον περιορισμό των κερδών του φαρμακευτικού τομέα.
Οι παγκόσμιοι υπέρμαχοι της δημόσιας υγείας μπορεί επίσης να φοβούνται ότι ο Τραμπ θα αποσυρθεί ξανά από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ο Μπάιντεν αντέστρεψε την απόσυρση του Τραμπ την πρώτη του μέρα στο αξίωμα). Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΟΗΕ, οπότε η αποχώρησή τους θα είχε τεράστιες συνέπειες για τα παγκόσμια έργα υγείας.
Η άμβλωση ήταν μια από τις κορυφαίες ανησυχίες των ψηφοφόρων στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία. Ο Τραμπ, ο οποίος πανηγύρισε τη δικαστική νίκη για την κατάργηση του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, δήλωσε ότι θα ασκούσε βέτο σε μια ομοσπονδιακή απαγόρευση, αφήνοντας την εξουσία στις πολιτείες σχετικά με το αν η άμβλωση θα επιτρέπεται ή όχι.
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να πλήξει τους Ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων. «Θέλω οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες να γίνουν αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες», δήλωσε πρόσφατα ο Τραμπ στους υποστηρικτές του, υποσχόμενος «τους χαμηλότερους φόρους, τα χαμηλότερα ενεργειακά κόστη και τη μικρότερη κανονιστική επιβάρυνση» για τις αυτοκινητοβιομηχανίες που θα επιλέξουν να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ και «πολύ σημαντικούς δασμούς» για τις υπόλοιπες. Οι Ρεπουμπλικανοί υποσχέθηκαν επίσης να ακυρώσουν την εντολή Μπάιντεν για τα ηλεκτρικά οχήματα, η οποία στοχεύει να διασφαλίσει ότι το 50% των νέων αυτοκινήτων και φορτηγών που πωλούνται το 2030 θα είναι μηδενικών εκπομπών.
Η επανεκλογή του Τραμπ θα μπορούσε επίσης να σημαίνει άσχημα νέα για την Airbus και τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό αεροπορικό τομέα, με μια πιθανή έκρηξη προστατευτισμού στον τομέα της αεροναυπηγικής που θα έχει στόχο να σώσει την Boeing από δύσκολες καταστάσεις. Επίσης, παραμένει να δούμε αν ο Τραμπ θα συνεχίσει να είναι σκεπτικός απέναντι στις πολιτικές πράσινης τεχνολογίας ή αν θα συνεχίσει να επιδοτεί τα βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας, τα οποία ευεργετήθηκαν κατά πολύ από τις φορολογικές περικοπές της κυβέρνησης Μπάιντεν μέσω του IRA.
Όσον αφορά τη ναυτιλία, η οποία είναι πιο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες των δασμών, ο τομέας θα παρακολουθεί στενά οποιαδήποτε εμπορική σύγκρουση που μπορεί να προκαλέσει μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ.
Η νίκη του Τραμπ σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον – ή τουλάχιστον πολύ λιγότερο – να βασίζεται στις ΗΠΑ για την άμυνα και την ασφάλειά της. Ο Τραμπ απείλησε κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ και έχει επανειλημμένα δηλώσει στην προεκλογική εκστρατεία ότι η Ουάσινγκτον δεν θα βοηθήσει τους συμμάχους που δεν επενδύουν αρκετά στις ένοπλες δυνάμεις τους σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.
Με κάποιο τρόπο, αυτό μπορεί να αποβεί ευεργετικό για την ΕΕ, αναγκάζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συνεργαστούν πιο στενά και να πάρουν τολμηρές αποφάσεις — όπως η συμφωνία για κοινή δανειοδότηση για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης. Η Γαλλία μπορεί να αναζωογονήσει τις συζητήσεις για την ευρωπαϊκή διάσταση της πυρηνικής της στρατηγικής, ενώ οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία άμυνας και ασφάλειας. Οι περισσότερες χώρες πιθανότατα θα αυξήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις δαπάνες για την άμυνα.
Η νίκη του Τραμπ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει και το τέλος της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και την κατ΄ επέκταση πίεση στο Κίεβο να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ακόμα και αν οι όροι είναι πιο ευνοϊκοί για τη Μόσχα.
Υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, η ΕΕ είχε μια εύκολη επικοινωνία με τις ΗΠΑ στον τομέα της τεχνολογίας. Η νίκη του Τραμπ μπορεί να αλλάξει αυτό, καθώς θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ, του εξαμηνιαίου διατλαντικού πολιτικού συνεδρίου που ιδρύθηκε το 2021 για να συζητούν οι ΗΠΑ και η ΕΕ πολιτικές τεχνολογίας και να συντονίζονται σε θέματα όπως οι ημιαγωγοί και τα πρότυπα για την τεχνητή νοημοσύνη. Η κατάρρευση ενός τέτοιου διπλωματικού καναλιού θα μπορούσε να έρθει τη στιγμή που η διεθνής ευθυγράμμιση στη διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
Ένας ακόμη κίνδυνος είναι η εγγύτητα του Τραμπ με τον Έλον Μασκ, τον ιδιοκτήτη του X, ο οποίος έχει γίνει φανατικός υποστηρικτής του Τραμπ. Αν η ΕΕ επιβάλει πρόστιμο στο X για παραβιάσεις του κανονιστικού πλαισίου της Ένωσης για τη διαχείριση περιεχομένου, η σχέση του Τραμπ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επιδεινωθεί πολύ γρήγορα και να αναζωογονήσει την ήδη γνωστή αφήγηση ότι η ΕΕ προσπαθεί μόνο να «ρίξει τις αμερικανικές μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες».
Το Politico σε εκτενή του ανάλυση, περιγράφει πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο σε καίριους τομείς που απασχολούν την παγκόσμια κοινότητα μετά την εκλογή Τράμπ.
Περιβαλλοντική καταστροφή ο Τραμπ
Βέβαια, το γεγονός αυτό κινείται 180 μοίρες αντίστροφα από τις δεσμεύσεις της Δύσης για απανθρακοποίηση, μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και για πράσινη μετάβαση. Το Politico μάλιστα επισημαίνει πως ο Τραμπ σηματοδοτεί μια περιβαλλοντική καταστροφή.
Και αυτό γιατί σκοπεύει να διπλασιάσει τις εξορύξεις και παράλληλα να αποσύρει τις ΗΠΑ, για δεύτερη φορά, από την συμφωνία του Παρισιού κάτι που συνεπάγεται πως θα αυξήσει ακόμα περισσότερο την συμβολή της στην παγκόσμια περιβαλλοντική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή.
Αναταράξεις στο εμπόριο
Στο θέμα του εμπορίου, η επιβολή δασμών της τάξης του 10% και 20% στα εισαγόμενα προϊόντα προς τις ΗΠΑ αναμένεται σύμφωνα με τους οικονομολόγους να έχει επιζήμιες επιδράσεις στην αμερικανική οικονομία καθώς θα πλήξει την ανάπτυξη των ΗΠΑ και θα επιβαρύνει τις καταναλωτικές δαπάνες. Ο εκλεγμένος πρόεδρος αν προχωρήσει ακόμα και με τα μισά από τα σχέδιά που ανέφερε στην προεκλογική του εκστρατεία, πέρα από την αμερικανική οικονομία, θα επιδράσει καταστροφικά και για την ευρωπαϊκή, καθώς θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ρητά ότι επιθυμεί περισσότερη παρέμβαση του Λευκού Οίκου στις λειτουργίες της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και για τη συνεχιζόμενη κυριαρχία του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Λιγότερο άμεσες, αλλά εξίσου σημαντικές, είναι οι προγραμματισμένες μαζικές απελάσεις μεταναστών. Δεν είναι ακόμα σαφές ποιοι θα είναι οι στόχοι του προγράμματος μαζικών απελάσεων, αλλά δεδομένης της σημασίας της μετανάστευσης για το αμερικανικό εργατικό δυναμικό, ακόμα και για τους μη εγγεγραμμένους μετανάστες, θα υπάρξει αυξημένη πίεση στις τιμές. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε υψηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ και να ασκήσει πίεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει, επιδεινώνοντας μια ήδη εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη.
Η Γουόλ Στριτ φαίνεται να είναι ικανοποιημένη από τις οικονομικές πολιτικές του Τραμπ, οι οποίες ενισχύουν τη βιομηχανία και χαλαρώνουν τους κανονισμούς, ιδιαίτερα στον τομέα του ανταγωνισμού. Ο Τραμπ δεν είχε προκαλέσει αναταραχή στις πολιτικές χρηματοοικονομικών υπηρεσιών την πρώτη του θητεία, διορίζοντας τεχνοκράτες με δεσμούς με τη Γουόλ Στριτ. Ωστόσο, στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία, ξεκίνησε ένα φλέρτ με τον κλάδο των κρυπτονομισμάτων, οπότε παραμένει αβέβαιο πώς θα εξελιχθεί αυτή η σχέση.
Φόβος για αποχώρηση από τον ΠΟΥ
Ο Τραμπ είναι απίθανο να ανατρέψει αυτήν την πολιτική, πράγμα που σημαίνει ότι οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα εξετάσουν τις επιλογές τους για επενδύσεις, καθώς και οι δύο περιοχές πιέζουν για τον περιορισμό των κερδών του φαρμακευτικού τομέα.
Οι παγκόσμιοι υπέρμαχοι της δημόσιας υγείας μπορεί επίσης να φοβούνται ότι ο Τραμπ θα αποσυρθεί ξανά από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ο Μπάιντεν αντέστρεψε την απόσυρση του Τραμπ την πρώτη του μέρα στο αξίωμα). Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ΟΗΕ, οπότε η αποχώρησή τους θα είχε τεράστιες συνέπειες για τα παγκόσμια έργα υγείας.
Η άμβλωση ήταν μια από τις κορυφαίες ανησυχίες των ψηφοφόρων στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία. Ο Τραμπ, ο οποίος πανηγύρισε τη δικαστική νίκη για την κατάργηση του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, δήλωσε ότι θα ασκούσε βέτο σε μια ομοσπονδιακή απαγόρευση, αφήνοντας την εξουσία στις πολιτείες σχετικά με το αν η άμβλωση θα επιτρέπεται ή όχι.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες να γίνουν αμερικανικές
Η επανεκλογή του Τραμπ θα μπορούσε επίσης να σημαίνει άσχημα νέα για την Airbus και τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό αεροπορικό τομέα, με μια πιθανή έκρηξη προστατευτισμού στον τομέα της αεροναυπηγικής που θα έχει στόχο να σώσει την Boeing από δύσκολες καταστάσεις. Επίσης, παραμένει να δούμε αν ο Τραμπ θα συνεχίσει να είναι σκεπτικός απέναντι στις πολιτικές πράσινης τεχνολογίας ή αν θα συνεχίσει να επιδοτεί τα βιώσιμα καύσιμα αεροπορίας, τα οποία ευεργετήθηκαν κατά πολύ από τις φορολογικές περικοπές της κυβέρνησης Μπάιντεν μέσω του IRA.
Όσον αφορά τη ναυτιλία, η οποία είναι πιο εκτεθειμένη στις αρνητικές συνέπειες των δασμών, ο τομέας θα παρακολουθεί στενά οποιαδήποτε εμπορική σύγκρουση που μπορεί να προκαλέσει μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ.
Έξοδος από το ΝΑΤΟ;
Με κάποιο τρόπο, αυτό μπορεί να αποβεί ευεργετικό για την ΕΕ, αναγκάζοντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να συνεργαστούν πιο στενά και να πάρουν τολμηρές αποφάσεις — όπως η συμφωνία για κοινή δανειοδότηση για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης. Η Γαλλία μπορεί να αναζωογονήσει τις συζητήσεις για την ευρωπαϊκή διάσταση της πυρηνικής της στρατηγικής, ενώ οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο θα μπορούσαν να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία άμυνας και ασφάλειας. Οι περισσότερες χώρες πιθανότατα θα αυξήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις δαπάνες για την άμυνα.
Η νίκη του Τραμπ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει και το τέλος της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία και την κατ΄ επέκταση πίεση στο Κίεβο να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ακόμα και αν οι όροι είναι πιο ευνοϊκοί για τη Μόσχα.
Στον αέρα οι κανόνες για την Τεχνητή Νοημοσύνη
Ένας ακόμη κίνδυνος είναι η εγγύτητα του Τραμπ με τον Έλον Μασκ, τον ιδιοκτήτη του X, ο οποίος έχει γίνει φανατικός υποστηρικτής του Τραμπ. Αν η ΕΕ επιβάλει πρόστιμο στο X για παραβιάσεις του κανονιστικού πλαισίου της Ένωσης για τη διαχείριση περιεχομένου, η σχέση του Τραμπ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επιδεινωθεί πολύ γρήγορα και να αναζωογονήσει την ήδη γνωστή αφήγηση ότι η ΕΕ προσπαθεί μόνο να «ρίξει τις αμερικανικές μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες».
