Ο πατέρας μου μεγάλωσε σε ακραία φτώχεια.
Ούτε δέκα χρονών δεν ήταν όταν έχασε τον δικό του πατέρα από τέτανο, ούτε δεκαπέντε όταν βομβάρδισαν οι Γερμανοί το χωριό μας, τα Κανάλια Καρδίτσης, και στείλανε τη μάνα του ένθα ουκ έστι πόνος. Δέκα τα παιδιά (εννέα, μείον τη θεία μου τη Λευκοθέα που σκοτώθηκε κι αυτή στον βομβαρδισμό…), ποιόν και ποια να πρωτοταΐσουν οι συγγενείς στην Κατοχή μέσα; Άμα περίσσευε καμιά φέτα ψωμί με λίγη ζάχαρη, πανηγύρι γινότανε. Και τον υπόλοιπο καιρό, ό,τι τσουρνεύανε από κάνα αμπέλι και καμιά συκιά του γείτονα…
Δύσκολη δουλειά, γιατί και οι άλλοι από τη μία πεινάγανε και από την άλλη είχανε το νου τους. Και σε κυνηγούσαν με τη βίτσα, έτσι και σε βρίσκανε με το χέρι απλωμένο. Δύσκολη δουλειά, δύσκολη ζωή, παραμόνευε το σκορβούτο. Αυτή η αρρώστια η πρόστυχη που σου πέφτουν τα δόντια από την έλλειψη βιταμίνας. Οπότε, η λύση ήταν μία και μοναδική:
Γκόρτσα!
Και το σπάω σε πενηνταράκια για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και ιδίως τους Αθηνέζους που γνωρίζουν μόνο τον περιβόητο Γκόρτσο από την ταινία “Τζένη Τζένη”. Η γκορτσιά ή αγριαπιδιά είναι δέντρο του γένους των αχλαδιών, της τάξης των ροδοειδών. Παραλλαγή, εν ολίγοις, της γνωστής μας αχλαδιάς, τα φρούτα της οποία απολαμβάνουμε μέσω μανάβικου. Εκεί όπου δεν φτάνουν ποτέ τα γκόρτσα, πρώτον γιατί είναι στυφά, κάργα ξινίλα και δεύτερον διότι άπαξ και τα δαγκώσεις κινδυνεύεις να σου φύγει η μασέλα. Θέλει προσπάθεια, θέλει κόπο, θέλει νταλαβέρι για να το φέρεις βόλτα το γκόρτσο και μπορεί στο γουίκι να γράφει ότι κάνει καλό στην υγεία, αλλά δεν είναι τυχαίο ότι βασικά αποτελούσε τροφή για τους απελπισμένους και τα χοιρινά. Διόλου τυχαίο…
Τέλος πάντων, να μην τα πολυλογώ, όπως πάνε τα πράγματα παίζει χαλαρά να ενταχθούν λίαν συντόμως τα γκόρτσα στο διαιτολόγιό μας. Βλέπε, δια του λόγου το αληθές, την πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίας Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) που σημείωσε το κάτωθι ανησυχητικό για το 2023 σε σχέση με το 2022:
“Μείωση στα φρέσκα φρούτα κατά 11% περίπου με μείωση κατά 10 κιλό λιγότερα ανά έτος. Η μείωση στην κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα αξιολογείται ανησυχητική, δεδομένης της Μεσογειακής διατροφής, που παραδοσιακά είναι πλούσια σε αυτά”.
Και πώς να μη συμβεί το ανωτέρω, όταν πλησιάζεις στο μανάβικο, όταν ζυγώνεις στη λαϊκή και ακούς τον Σκρουτζ Μακ Ντακ να ξεκαρδίζεται με την πάρτη σου; Που πας ρε δόλιε, που πας ρε κακομοίρη, που πας ρε χάπατο με ένα εικοσαρικάκι στην τσέπη να καβατζώσεις τα φρούτα και τα λαχανικά της εβδομάδας για τη φαμίλια; Φερμπότεν, στοπ επί τόπου, όπισθεν με ελαφρά πηδηματάκια και αναζήτηση της πλησιέστερης γκορτσιάς. Γιατί αλλιώς, κάθε πρωί που θα ξυπνάς, θα μετράς κι ένα δόντι μείον…
Υ.Γ. 1: Όπως έγραψαν προχτές οι Times του Λονδίνου (ναι δίνω λεφτά στον Μέρντοχ, όχι δεν το μετανιώνω), το σκορβούτο έχει επιστρέψει στις “πολιτισμένες” (my ass!) κοινωνίες της Δύσεως. Αιτία, φυσικά, η αφραγκία του κοσμάκη που αναγκάζεται να καταναλώνει τσίπικα και τριπλοεπεξεργασμένα τρόφιμα με μηδενική διατροφική αξία. Αυτός είναι ο γενναίος καινούριος κόσμος που σας υποσχέθηκαν, όταν έπεσε η Σοβιετία. Χαρείτε τον!
Υ.Γ. 2: Δοκίμασα γκόρτσα μια φορά στα Κανάλια, μετά από προτροπή του μπαμπά, και καμία όρεξη δεν έχω να τα ξαναδοκιμάσω. Αλλά θυμάμαι που μου μίλαγε και για τα σκλόγκορτσα και δεν μπορώ να καταλάβω αν είναι τοπικός ιδιωματισμός ή άλλος καρπός. Να φαντασθείτε, ούτε καν στο google δεν τα βρίσκω, μέγα μυστήριο…