Ηταν ο ορισμός του παππά. Του πατέρα. Αυτό είναι το πρώτο που λένε για τον Αναστάσιο Αλβανίας όσοι τον γνώρισαν από κοντά ή είναι σε θέση να γνωρίζουν τον βίο και το έργο του. Ηταν αφοσιωμένος στο υψηλό έργο της διακονίας. Ιεροκήρυκας, ακούραστος ιεραπόστολος από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 και για πολλά χρόνια στην Αφρική, με πλούσιο έργο από τότε που ανέλαβε την Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδας, ακαδημαϊκός δάσκαλος, τολμηρός ιερωμένος.
Το Φεβρουάριο του ’73 πήγε στην κατάληψη της Νομικής γεμάτος με τρόφιμα και συμπαράσταση ενώ λίγους μήνες αργότερα διαμαρτυρήθηκε στην ΕΣΑ για τις συνθήκες κράτησης. Αλλωστε, υπήρξε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1972-1997) με έντονη δραστηριότητα πέραν (και) του διδακτικού του αντικειμένου.
Ξεκίνησε ως έκτακτος καθηγητής Ιστορίας των Θρησκευμάτων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αργότερα ως Διευθυντής του Τομέα Θρησκειολογίας και Κοινωνιολογίας (1983-1986), από το 1976 τακτικός καθηγητής και από το 1983-1987 κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο Πανεπιστήμιο, εκτός από τα ιεραποστολικά περιοδικά, την ίδρυση Διορθόδοξων Κέντρων και πολλές άλλες δράσεις του, ο ίδιος υπήρξε πρόεδρος της «Επιτροπής Συμπαραστάσεως Κυπριακού Αγώνος» του Πανεπιστημίου Αθηνών (1975-84), μέλος της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1986-90) και του ΔΣ του Kέντρου Μεσογειακών και Αραβικών Σπουδών (1978-82). Το 1997 αποχώρησε. Εν τω μεταξύ είχε αναλάβει τη γενική διεύθυνση της Αποστολικής Διακονίας και μόλις αποκαταστάθηκε το πρόβλημα υγείας του ξαναπήγε στην Αφρική. Αυτή τη φορά ως Τοποτηρητής της Ιεράς Μητρόπολης Ανατολικής Αφρικής. Υστερα από δέκα χρόνια επέστρεψε στην Αθήνα.
Τελευταία του αποστολή ν’ αναστήσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Και το έκανε. Από το μηδέν. Με την ευφυΐα του, τις διοικητικές του ικανότητες και το ανοιχτό μυαλό του. Εφθασε μέχρι και σε υδροηλεκτρικά έργα να επενδύσει. Δεν ήταν, πάντως, εύκολο το έργο του. Είχε ένα ποίμνιο διχασμένο εθνικά, τους Ελληνες χριστιανούς και τους Αλβανούς χριστιανούς. Τα κατάφερε, λένε οι περισσότεροι. Η υπερπροσπάθειά του έγειρε λίγο προς τους Αλβανούς χριστιανούς (σ.σ. που είναι και οι περισσότεροι, πάντως), λένε κάποιοι. Επρεπε, όμως, να κρατήσει ενωμένη την Εκκλησία της Αλβανίας, συμφωνούν όλοι. Οσο για το φιλανθρωπικό του έργο, τεράστιο και εκεί. Με τη βοήθεια του Πατριαρχείου, της Εκκλησίας και πολλών πιστών-δωρητών.
Ο Αναστάσιος ήταν (και) ακαδημαϊκός. Αυτό τον καθιστούσε σημαντική μορφή στο χώρο της Εκκλησίας αλλά και στην κοινωνία. Η βαθιά του μόρφωση, η χαρισματική προσωπικότητά του και το ανήσυχο πνεύμα του τον κρατούσαν πάντα στις επάλξεις, πάντα στην πρώτη γραμμή, σε κάθε πεδίο δράσης. Ανάμεσα στις σπουδές του: Θεολογία στην Αθήνα, μεταπτυχιακές σπουδές στις Φιλοσοφικές Σχολές του Πανεπιστημίου του Αμβούργου και του Μαρβούργου στη Γερμανία (1965-1969) υποτροφία του γερμανικού Ιδρύματος Alexander von Humboldt, στη θρησκειολογία, την εθνολογία και την ιεραποστολική ενώ κατείχε εντολή διδασκαλίας του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Μαρβούργου στη Γερμανία (1966-69).
Είχε και ένα εξαιρετικό χαρακτηριστικό λένε, όσοι τον γνώριζαν καλά. Ηταν καλός συζητητής. Δεν ήταν μόνο ρήτορας. Ακουγε κιόλας. Ηξερε πώς να συνομιλεί. Κάτι που σίγουρα τον βοήθησε στην επικοινωνία με τους άλλους. Ισως, μια φορά, να μη στάθηκε αρκετά αποτελεσματικό αυτό το χάρισμα, σχολιάζουν κάποιοι. Στη διαφωνία του για την αυτονομία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Είχε άποψη και δεν την άλλαξε. Δεν τηρήθηκαν τα δέοντα για να ανακηρυχθεί αυτοκέφαλη η Εκκλησία της Ουκρανίας, είχε υποστηρίξει μεταξύ άλλων.
Το άχαρο: Ηδη έχουν αρχίσει οι συζητήσεις για τη διαδοχή. Εχει, όμως, ο ίδιος φροντίσει και γι’ αυτό. Ουσιαστικά, τον έχει υποδείξει και αν δεν υπάρξει απρόοπτο, θα είναι εκείνος που θεωρείται φυσικός του διάδοχος. Ηταν κοντά του πολλά χρόνια, ήταν ο πρώτος που χειροτονήθηκε από τον Αναστάσιο, θεωρείται πολύ ικανός, είναι ο Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης.
Αννα Ανδριτσάκη / ΕφΣυν
