Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 69 ετών, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας από το Ηράκλειο Νίκος Ψιλάκης. Ο δημοσιογράφος, ο οποίος έδινε μάχη τον τελευταίο καιρό με τον καρκίνο, μεταφέρθηκε, το πρωί της Παρασκευής, στο ΠΑΓΝΗ όπου άφησε την τελευταία του πνοή νωρίς το μεσημέρι του Σαββάτου.
Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε τη θλίψη στους κόλπους της κρητικής λογοτεχνίας και δημοσιογραφίας.
Η κηδεία του δημοσιογράφου και συγγραφέα θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή (03/11), στις 15:00 στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά, στο Ηράκλειο. Η σορός του θα βρίσκεται στον Ναό από τις 14:00 για όσους θέλουν να τον αποχαιρετίσουν.
Ποιος ήταν
O Νίκος Ψιλάκης είχε τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το έργο του «Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης», με το βραβείο των δημοσιογραφικών ενώσεων της Ελλάδας και με το βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» για την προσφορά του στα Γράμματα.
Είχε επιμεληθεί το σενάριο και την έρευνα σε περισσότερα από 80 ντοκιμαντέρ στην κρατική τηλεόραση (1986-1993) με λαογραφικό ή και γενικότερο πολιτιστικό περιεχόμενο. Είχε διατελέσει συντάκτης και συνεργάτης εφημερίδων, εκδότης περιοδικού, διευθυντής σύνταξης καθημερινής εφημερίδας, σύμβουλος έκδοσης περιοδικών, επιμελητής επιστημονικών εκδόσεων και τα τελευταία 25 χρόνια επιμελείται και παρουσιάζει τρίωρη καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή. Είχε πραγματοποιήσει 12 εκθέσεις φωτογραφίας σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ.
Είχε διδάξει Ιστορία και Μοναστηριολογία σε Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα Φιλολόγων, σε σεμινάρια Ξεναγών και έχει πραγματοποιήσει διαλέξεις για θέματα των ερευνητικών ενδιαφερόντων του σε Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης με θέμα την ανάδειξη της τοπικής γαστρονομίας.
Είχε λάβει μέρος ως εισηγητής σε περισσότερα από 200 συνέδρια και εκδηλώσεις. Ανάμεσα σ’ αυτά συγκαταλέγονται εισηγήσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Φιλανδία, Βέλγιο κ.α.), στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στην Ιαπωνία, σχετικά με το κρητικό – μεσογειακό διατροφικό πρότυπο, το ελαιόλαδο και άλλα θέματα πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Επίσης, υπήρξε εισηγητής σε ημερίδα για το Ελαιόλαδο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Είχε γράψει περισσότερα από 25 βιβλία ανάμεσα στα οποία είναι: Ο πολιτισμός της ελιάς. Το ελαιόλαδο (σε συνεργασία με τους Μαρία Ψιλάκη και Ηλία Καστανά), Το ψωμί των Ελλήνων, Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα, Ελαίας στέφανος. Η ελιά και τα στεφάνια της στον πολιτισμό των Ελλήνων, Τα βότανα στην κουζίνα, Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης, Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα στον κύκλο του χρόνου, Κρητική Μυθολογία, Οίνοψ Πόντος, Ταξίδια και έρευνες στην Κρήτη του 1850 (σχολιασμός της ελληνικής μετάφρασης του έργου του περιηγητή T.A.B. Spratt). Τα βιβλία «Ελαιόλαδο», «Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα», «Το ψωμί και τα γλυκίσματα των Ελλήνων» και τα «Βότανα στην Κουζίνα» έχουν γραφτεί σε συνεργασία με την κ. Μαρία Ψιλάκη.
Βιβλία του έχουν μεταφραστεί στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ολλανδική, ρωσική, κινέζικη και γιαπωνέζικη γλώσσα.
Ήταν μέλος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και υπήρξε για σειρά ετών Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γεύσης (1997-2007). Υπήρξε μέλος της επιτροπής του ΕΟΤ για την καθιέρωση της ελληνικής γαστρονομίας.
H ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ THΣ ΕΣΗΕΠΗΝ
Στην νεκρώσιμη ακολουθία το μεσημέρι της Κυριακής προέστη ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος και συλλειτούργησαν οι Μητροπολίτες Αρκαλοχωρίου , Κασελίου και Βιάννου κ. Ανδρέας , Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος καθώς επίσης και ο Επίσκοπος Κνωσσού κ. Μεθόδιος.
Συντετριμμένοι και με δάκρυα στα μάτια είπαν το τελευταίο αντίο στο δικό τους Νίκο, το στήριγμά τους η σύζυγος του Μαρία, η κόρη του Έφη, ο γαμπρός του, η αδελφή του και λοιποί συγγενείς.
Παρούσα η Διοίκηση της ΕΣΗΕΠΗΝ με τον πρόεδρο Κυριάκο Κορτέση, τον αντιπρόεδρο Αντώνη Παπουτσάκη και του ΤΕΑΣ με τον πρόεδρο Θανάση Μπαμπανέβα τον αντιπρόεδρο και έφορο της ΠΟΕΣΥ Κώστα Βασιλάκη και το Γ.Γ. Κώστα Θεοδωρόπουλο. Από το Γενικό Συμβούλιο της ΠΟΕΣΥ παρέστη η εκπρόσωπος της ΕΣΗΕΠΗΝ Νέλλη Κατσαμά.
Σέ ένδειξη τιμής οι δημοσιογράφοι – μέλη της ΕΣΗΕΠΗΝ πλαισίωσαν εκ περιτροπής το φέρετρο καθ’ όλη τη διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας.
Τον αείμνηστο Νίκο Ψιλάκη αποχαιρέτισαν με θερμά και συγκινητικά λόγια ο Περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στην τεράστια προσφορά του στα γράμματα , αλλά και στην ανάδειξη της Κρητικής Διατροφής, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γ. Κοντάκης, ο πρόεδρος του ΤΕΑΣ Θανάσης Μπαμπανέβας και ο φίλος της οικογένειας Μιχάλης Κρασσάκης. Με θερμά λόγια παρηγορίας αποχαιρέτησε ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος.
Στην εξόδιο ακολουθία παρέστησαν οι Βουλευτές Μάξιμος Σενετάκης της Ν.Δ. Χαρ. Μαμουλάκης του ΣΥΡΙΖΑ, Φραγκίσκος Παρασύρης του ΠΑΣΟΚ, Μαν. Συντυχάκης του Κ.Κ.Ε. και ο Ανεξάρτητος Λευτ. Αυγενάκης.
Παρόντες ήταν επίσης οι Δήμαρχοι Ηρακλείου Αλ. Καλοκαιρινός, Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας , Αρκαλοχωρίου Βασ. Κεγκέρογλου και Χερσονήσου Ζαχαρίας Δοξαστάκης.
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΜΠΑΜΠΑΝΕΒΑ
Με ανείπωτη θλίψη, οδύνη, λύπη και σπαραγμό, η δημοσιογραφική οικογένεια σου απευθύνει τον ύστατο χαιρετισμό. Σε κατευοδώνει στο στερνό σου ταξίδι προς την Αχερουσία.
Εκεί που θα περάσεις αγέρωχα, θα σταθείς με παρρησία, γενναιότητα και περηφάνια, μπροστά στην αιωνιότητα. Ενώπιος Ενωπίω.
Όχι για να ξεχαστείς, αλλά για να καταξιωθείς στην χορεία εκείνων που στη ζωή τους, όρισαν να παλεύουν για ιδέες, οράματα και ιδανικά.
Να μάχονται καθημερινά για έγκυρη, έγκαιρη ενημέρωση και επιμόρφωση της κοινής γνώμης. Γιατί αυτό ήταν το πιστεύω και το πάθος σου.
Ως μάχιμος ρεπόρτερ ήθελες να μεταδίδεις και να καταγράφεις τα γεγονότα όπως ο ίδιος τα βίωνες. Να έχεις δική σου προσωπική άποψη.
Πολυαγαπημένε φίλε, συναδελφε και συμμαχητή. Σε όλη σου τη ζωή και την επαγγελματική σου διαδρομή στάθηκες όρθιος και ακέραιος στις επάλξεις. Γιατί αυτός είναι και ο ρόλος ενός ευσυνείδητου επαγγελματία συντάκτη. Να προσπαθεί, να αγωνίζεται, να μάχεται σθεναρά και καθημερινά για το καλό του κοινωνικού συνόλου.
Να αναδεικνύει τα αιτήματα των αδύναμων και να μεταφέρει τη φωνή τους εκεί που οι άλλοι – οι κραταιοί – αποφασίζουν δυστυχώς για αυτούς.
Είναι γεγονός ότι ο Νίκος Ψιλάκης δεν ζούσε σε εικονική πραγματικότητα. Ήταν ο άνθρωπος που λειτουργούσε ως πομπός και δέκτης. Πορευόταν μαζί με την κοινωνία. Ήταν αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας για όσα συνέβαιναν. Κατέγραφε και μετέδιδε την αλήθεια και μόνο την αλήθεια, χωρίς φόβο και πάθος. Ποτέ δεν στάθηκε απέναντι, δεν έμεινε απαθής. Βίωνε τις αγωνίες των συνανθρώπων μας, ευρισκόμενος σε εγρήγορση 24 ώρες το 24ωρο.
Απαράμιλλος εραστής της δημοσιογραφίας, με τήρηση των κανόνων της δεοντολογίας, ανταπεξήλθε με θαυμαστή επιτυχία σε όλα τα είδη της. Στο γραπτό, τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό λόγο και άφησε γόνιμη και πλούσια παρακαταθήκη. Η προσφορά του στη δημοσιογραφία και την κοινωνία υπήρξε πραγματικά πολύτιμη και οπωσδήποτε ανεκτίμητη.
Ο Νίκος δεν ήταν όμως μόνον ένας καλός διακεκριμένος δημοσιογράφος.
Υπήρξε μια πολυεπίπεδη προσωπικότητα καταξιωμένου πνευματικού δημιουργού, συγγραφέα με τεράστιες γνώσεις και καλλιέπεια λόγου, ερευνητή, ιστοριοδίφη και διανοούμενου.
Μαζί με την αγαπημένη του σύζυγο, Μαρία, και μετέπειτα την λατρεμένη του κόρη, την ιστορικό Έφη, κατόρθωσαν να μεταφέρουν εικόνες, ήθη, έθιμα και παραδόσεις, από την Κρήτη που υπεραγαπούσε, αλλά και όλη την Ελλάδα μέσα από τις μοναδικές, καταπληκτικές και ίσως ανεπανάληπτες εκδόσεις που πραγματοποίησαν.
Τα μυθιστορήματά του «Δυο Φεγγάρια Δρόμο», «Πολυφίλιτη», «Κι οι θάλασσες σωπαίνουν» καθώς επίσης «Οι Κρήτες Θεοί», «Μίνως ο Βασιλιάς της Κρήτης», αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τα ταξίδια στη Βυζαντινή τέχνη και ιστορία.
Η ιδιωτική έκδοση «Μοναστήρια και Ερημητήρια της Κρήτης» καταξιωσαν το τεράστιο έργο του και έδωσαν το έναυσμα να τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών το 2022 για το σύνολο του έργου του στην ιστορική μυθιστοριογραφία.
Αυτή φυσικά ήταν η δεύτερη φορά που τον τιμούσε το Ανώτατο Πνευματικό Ίδρυμα της χώρας.
Η πρώτη ήταν το 1994, όταν του απένειμε βραβείο για το σπουδαίο δίτομο έργο του «Μοναστήρια και Ερημητήρια στην Κρήτη», όπου γίνονται αναφορές σε 364 μοναστήρια και ασκηταριά, τα οποία λειτουργούσαν κατά καιρούς στο νησί.
Τον αλησμόνητο συνάδελφο είχαν βραβεύσει επίσης, οι δημοσιογραφικές ενώσεις και ο Δήμος Ηρακλείου με το βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» για τη συνολική προσφορά του στα γράμματα.
Για όλους όμως φρόντιζε ο Νικος.
Ο κόσμος της λογοτεχνίας και το μεράκι που τον ακολουθούσε από τη νεανική του ηλικία, τον οδήγησε στον γοητευτικό κόσμο των παραμυθιών. «Ο μάγος με τα άδεια χέρια», «Οι δώδεκα μήνες και ο φαντασμένος βασιλιάς» καθώς επίσης «Ο κρυμμένος τροχός του χρόνου» ήταν τα δώρα που προσέφερε απλόχερα και με όλη του την αγάπη στα λατρεμένα του εγγονάκια και σε όλα τα παιδιά.
Είναι πραγματικά δύσκολο να αποτιμήσει κανείς το σύνολο του έργου και την πνευματική προσφορά του Νίκου Ψιλάκη. Γιατί είχε και άλλες ενατενίσεις. Το πάθος του για τη φωτογραφία, τα ντοκιμαντέρ, και την παραδοσιακή γαστρονομία.
Σε λίγο η Κρητική γη, που τόσο αγαπούσε, θα τον υποδεχτεί και το πνεύμα του θα αναπαυθεί εν σκηναίς δικαίων. Εν τόπω χλοερό. Η επίγεια όμως παρουσία του θα μας λείψει πολύ. Γιατί ο Νίκος είχε ψυχή και στεντόρεια φωνή. Αυτή που καθημερινά από τις 22 Μαΐου του 1989 ακούστηκε την πρώτη ημέρα λειτουργίας του Ράδιο Κρήτη, όπου οι δημόσιες παρεμβάσεις του συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια.
Θα λείψει όμως και ο γραπτός δημοσιογραφικός του λόγος, όπως είχε καταγραφεί στην εφημερίδα «Δημοκράτης» της οποίας υπήρξε Διευθυντής, καθώς επίσης στο περιοδικά «Κρητική Επιθεώρηση» αλλά και σε άλλα έντυπα με τα οποία συνεργάστηκε.
Η Ένωση Συντακτών Πελοποννήσου Ηπείρου Νήσων, της οποίας ο Νίκος υπήρξε επίλεκτο τακτικό μέλος, και το ΤΕΑΣ προγραμμάτιζαν, με την οικογένειά του, μια εκδήλωση για τις 27 Νοεμβρίου, για να τιμήσουν τον αξιόλογο συνάδελφο, εδώ στη γενέτειρά του.
Δυστυχώς οι οδυνηρές και μοιραίες εξελίξεις μας αναγκάζουν να την αναβάλουμε. Όχι να την ματαιώσουμε. Γιατί πολυαγαπημένε μας συνάδελφε θα έλθουμε σε ευθετότερο χρόνο στο Ηράκλειο για να θυμηθούμε τα παλιά, όταν ως άλλοι Δον Κιχώτες, γυρίζαμε ανεμόμυλους, ελπίζοντας και πιστεύοντας ότι θα αλλάξουμε τον κόσμο.
Αιωνία σου η μνήμη, αξιαγάπητε Νίκο. Στους δικούς σου ανθρώπους, την οικογένειά σου, τη Μαρία και την Έφη, τον γαμπρό σου και τα εγγονάκια σου, ευχόμαστε κουράγιο και δύναμη να αντέξουν και να συνεχίσουν το ανεκτίμητο έργο σου.
Σε ευχαριστούμε για όλα. Καλό σου ταξίδι και ελπίζουμε να μας μεταφέρεις τα συγκλονιστικά σου ρεπορτάζ από την άλλη, τη νέα σου ζωή.
Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη".