Το 2025 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη μεταφορά –και άνθηση- της σχολής του Bauhaus στη γερμανική πόλη Ντέσαου. Το τοπικό κοινοβούλιο της Σαξονίας-Ανχαλτ έφερε σε ψηφοφορία ρυθμίσεις για τους εορτασμούς. Ενα τόσο επιδραστικό κίνημα στην τέχνη, ιδίως στην αρχιτεκτονική, αξίζει να τιμηθεί πανηγυρικά.
«Οχι!» φώναξαν από τα έδρανα οι τοπικοί βουλευτές της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD). «Τα κτίρια του Bauhaus είναι ομοιόμορφες μάζες τσιμέντων. Καταργούν τα παραδοσιακά γερμανικά χαρακτηριστικά. Βιάζουν ύπουλα [sic] την ανθρώπινη ανάγκη για στέγαση» είπαν. Και πρότειναν αντί για «αποθέωση» να γίνει «κριτική παρουσίαση» λαμβάνοντας υπόψη όσους θεωρούν, ευρύτερα, τον μοντερνισμό «ανωμαλία και παρεκτροπή».
Το Κοινοβούλιο, στο Μαγδεβούργο, απέρριψε την πρόταση του AfD. Αλλά το ζήτημα είναι πιο σοβαρό απ’ ό,τι ίσως φαίνεται με μια πρώτη ματιά. Κατ’ αρχάς τα ίδια πάνω κάτω έλεγε κι ο... Αδόλφος όταν διακήρυττε ότι «Εργα τέχνης που δεν είναι κατανοητά από μόνα τους, αλλά χρειάζονται φανταχτερά βιβλία οδηγιών για να δικαιολογηθεί η ύπαρξή τους, δεν θα ξαναβρούν ποτέ τον δρόμο για τον γερμανικό λαό». Κάτι ανάλογα πρέσβευε και ο Στάλιν, με τον «σοσιαλιστικό ρεαλισμό» εκείνος, και μακριά από μένα κάθε διάθεση «ισαποστακισμού».
Οι μεταφασίστες του AfD (δημοσκοπικά είναι σήμερα δεύτερο κόμμα στη Γερμανία με ποσοστό 18%) συνδέουν τη σύγχρονη τέχνη με το φάντασμα της γερμανικότητας. Και με τους μετανάστες. Ο,τι βαφτίζουν «πολιτισμικά ξένο» είναι επικίνδυνο και εξοβελιστέο – μέχρι γελοιότητας. «Η μπίρα ανήκει στη Γερμανία!» υποστηρίζει ο 44χρονος Χανς-Τόμας Τιλσνάιντερ, υπεύθυνος πολιτιστικών θεμάτων του AfD. «Το ανατολίτικο ναρκωτικό της κάνναβης σε κάνει αδύναμο και νωθρό. Είναι το ναρκωτικό των μεταναστών. Δεν το θέλουμε εδώ!» πρόσθεσε ο αθεόφοβος.
Κι επειδή είναι αγρίως πολύπλοκη η πραγματικότητα, φέτος το καλοκαίρι έγινε στη Βαϊμάρη σημαντική έκθεση με τίτλο «Bauhaus και Εθνικοσοσιαλισμός». Δεν απέκρυψε το γεγονός ότι οι περισσότεροι σπουδαστές του Bauhaus δεν υπέστησαν διώξεις απ’ τους ναζί. Ορισμένοι μάλιστα συμμετείχαν στην προπαγάνδα σχεδιάζοντας αφίσες, έπιπλα, ακόμα και πορτρέτα του Χίτλερ.
Γιώργος Ι. Αλλαμανής
Eφημερίδα των Συντακτών (1.11.2024)