Τεράστια κοιτάσματα λιθίου κρύβει το υπέδαφος της κοιλάδας του ποταμού Τζαντάρ στη δυτική Σερβία. Οι ειδικοί μιλάνε για 130 εκατομμύρια τόνους «τζανταρίτη», όπως ονομάστηκε λόγω της περιοχής το μετάλλευμα που περιέχει το απαραίτητο για τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στοιχείο. Η αξία του λιθίου, λένε, υπολογίζεται γύρω στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ.
Είναι πολλά τα λεφτά. Η κυβέρνηση του «υβριδικού» εθνικιστή πρωθυπουργού Αλεξάνταρ Βούτσιτς (υβριδικού γιατί και στηρίζει τον Πούτιν, και συνεργάζεται προνομιακά με την Κίνα, και ομνύει ότι θέλει να βάλει τη Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ενωση…) δίνει γην και ύδωρ στη βρετανο-αυστραλιανή εταιρεία Ρίο Τίντο για την κατασκευή του μεγαλύτερου ορυχείου λιθίου και βορίου στην Ευρώπη.
Τα σχέδια είναι φαραωνικά. Προβλέπεται μια ανοιχτή πληγή στο έδαφος με έκταση 8.500 στρέμματα, διάρκεια λειτουργίας 40 χρόνια και κόστος κατασκευής 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Για να εξαχθεί όμως το λίθιο χρειάζονται 6 έως 8 λίτρα νερού ανά δευτερόλεπτο και προκύπτουν 1,4 εκατ. τόνοι τοξικών αποβλήτων κάθε χρόνο.
Ο κίνδυνος για το περιβάλλον είναι προφανής, παρά τις διαβεβαιώσεις της Ρίο Τίντο, της δεύτερης σε μέγεθος μεταλλευτικής επιχείρησης στον πλανήτη, η οποία ιδρύθηκε το 1873 στην Ισπανία όταν ομάδα επενδυτών αγόρασε ένα κρατικό ορυχείο χαλκού κοντά στον ποταμό Τίντο, στην Ανδαλουσία.
Απειλούνται οι καλλιέργειες και ο υδροφόρος ορίζοντας, ενώ οι πλημμύρες δεν είναι σπάνιες στις εύφορες παρόχθιες περιοχές του Τζαντάρ. Εδώ παράγεται το ένα πέμπτο των αγροτικών προϊόντων της χώρας.
Γιατί όλα αυτά; «Για να γίνει η Σερβία τόπος θυσίας στον βωμό της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας», όπως καταγγέλλει η βρετανική οργάνωση Corporate Watch, ειδικευμένη στην αποκάλυψη των «σκελετών» που κρύβουν οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις.
- απόσπασμα από ρεπορτάζ που υπογράφει ο Γιώργος Ι. Αλλαμανής στην ΕφΣυν (ολόκληρο ΕΔΩ)
