Δευτέρα 8 Απριλίου 2024

Ο χθεσινός και ο σημερινός Τύπος


Πριν από πολλές δεκαετίες τραγουδούσε ο Χάρρυ Κλυνν τους στίχους «το ένα κανάλι δείχνει ειδήσεις, το άλλο κανάλι δεν πιάνει καλά, αχ και να 'χαμε κανάλια πολλά». Από τότε δημιουργήθηκαν πάρα πολλά τηλεοπτικά κανάλια κι ακόμα περισσότεροι ραδιοφωνικοί σταθμοί. Μόνο που δεν έχουμε τόσες πολλές και διαφορετικές απόψεις και γνώμες.

Αν με το χειριστήριο αλλάζουμε σταθμούς, και δεν παρατηρούμε το σήμα του σταθμού -στην πάνω δεξιά γωνία και τη φωνή του εκφωνητή-, θα νομίζουμε ότι ακούμε έναν σταθμό. Αν δεν ταυτίζονται στην παρουσίαση των σημαντικών πολιτικών θεμάτων και γεγονότων, τα παρουσιάζουν πανομοιότυπα. Λες και έχουν τους ίδιους διευθυντή ειδήσεων και αρχισυντάκτη. Η κυβέρνηση βρίσκεται σχεδόν στο απυρόβλητο. Εχουν συμβεί τόσα γεγονότα στα οποία έχει την κύρια ευθύνη, αλλά μόλις που γίνεται ανάλογη αναφορά. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στον Τύπο. Ευθυγράμμιση με μικρές αποκλίσεις, έτσι για μια ελάχιστα διαφορετική πινελιά.

Απορείς με τα κείμενα που γράφουν και εκφωνούν τα μεγάλα δημοσιογραφικά ονόματα. Πού είναι οι πένες του παρελθόντος, αυτές που τίμησαν την ελληνική δημοσιογραφία; Ας πάνε στη βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ όπου θα βρουν κάποια εκπληκτικά δημοσιογραφικά τεκμήρια, για παλιούς δημοσιογράφους και για το έργο τους, πρακτικά συνεδρίων.

Στις 15 Μαρτίου 1909 εκδίδεται η πρώτη εφημερίδα στην οθωμανική Μυτιλήνη. Στο «πρόγραμμά» της γράφει η εφημερίδα:
 «Αρχόμενοι, Θεού συναιρομένου, από της σήμερον του δημοσιογραφικού ημών βίου -δυσχερούς ομολογουμένως και ακανθώδους- θέλομεν προσπαθήσει με όλας ημών τας δυνάμεις όπως πληρώσωμεν πράγματι το εν τη καθ’ ημάς κοινωνίαν κενόν. Στοιχούντες τη υψηλή αποστολή της δημοσιογραφίας, και μάλιστα εν πολιτεία απαλλαγείση των κλοιών της απολυταρχίας, και μη φειδόμενοι ούτε δαπανών ούτε κόπων θα εργασθώμεν υπέρ των συμφερόντων της αγαπητής πατρίδος και του έθνους, κρατούντες υψηλά πάντοτε την σημαίαν του γενικού καλού. Μακράν των προσωπικών διαμαχιών, στεκόμενοι υπεράνω συμφερονιδίων χθαμαλών, ενός και μόνου στοχαζόμενοι της εκπληρώσεως των καθηκόντων ημών είμεθα πεπεισμένοι ότι θα τύχωμεν αντιλήψεως παντός ομογενούς ου μόνο εν τη ημετέρα νήσω αλλά και εν άλλοις μεγαλυτέροις κέντροις».

Στις 15 Οκτωβρίου 1910 κυκλοφορεί το ανεπανάληπτο περιοδικό «Χαραυγή». Γράφει για την έκδοσή του: «Γνωρίζομεν πόσον βαρύ και επίπονον είναι το έργον που αναλαμβάνομεν∙ τι θα μας στοιχίση εις μόχθους και πικρίας∙ πόσα θα συναντήσωμεν προσκόμματα εις την ακανθώδη πορείαν μας. Ημείς θα υπερπηδήσωμεν όσα ημπορούμεν όρη αδιαφορίας. Θα μας παρεμβάλλη άραγε τοιαύτα εις τον δρόμον μας ο υλισμός, η ολιγωρία προς παν καλόν; Δεν το πιστεύομεν».

Μετά από 115 (εκατόν δεκαπέντε) χρόνια αναφερόμαστε σε εκδοτικά και πολιτικά συμφέροντα, σε κέντρα ελέγχου και εξουσίας. Αναζητούνται εναγωνίως η ελευθεροτυπία και το «γενικό καλό».

Αριστείδης Καλάργαλης 
Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας