«Αφήστε με κύριε, δουλεύω»

Γράφει ο Γιώργος Αγγελόπουλος

Πέμπτη βραδάκι η ΕΛ.ΑΣ έκανε έφοδο στο κτίριο διοίκησης του ΑΠΘ και απομάκρυνε τους καταληψίες που είχαν εισέλθει δύο ώρες πιο πριν. H διμοιρία των ΜΑΤ αποσύρθηκε στην απέναντι πύλη της Διεθνούς Έκθεσης.
Εκατοντάδες φοιτητές/τριες από τις καταλήψεις των παρακείμενων σχολών συγκεντρώθηκαν στην πλατεία μπροστά στο κτίριο διοίκησης.

Μετά από όλα τα τραγικά γεγονότα της περιόδου όπου τα ΜΑΤ στάθμευαν μόνιμα εντός του ΑΠΘ – ακόμα είναι «γιαπί» η περίφημη βιβλιοθήκη που χρησιμοποιήθηκε ως πρόφαση – αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια να είναι πολλοί/ές μαζί.

Στο ΑΠΘ βρίσκονταν ακόμα ορισμένοι/ες συνάδελφοι/σσες στα γραφεία τους.
Μέλη του Ενιαίου Συλλόγου Μελών ΔΕΠ, δηλαδή των καθηγητών, μαζί με άλλους διδάσκοντες κατεβήκαμε στην πανεπιστημιούπολη και σταθήκαμε παραπλεύρως των φοιτητών/τριών στην κεντρική πύλη του ΑΠΘ.

Πέντε νέοι άνδρες που φορούσαν μάσκα βγήκαν από το πάρκινγκ της αίθουσας τελετών και πέταξαν πέτρες στη διμοιρία των ΜΑΤ.
Χάθηκαν, ανενόχλητοι από την ΕΛΑΣ, μέσα στο σκοτάδι.
Τα ΜΑΤ όμως ανταπέδωσαν ρίχνοντας δακρυγόνα και βομβίδες κρότου – λάμψης προς την πλευρά των συγκεντρωμένων φοιτητών/τριών και καθηγητών.

Μαζί με τον συνάδελφο Τριαντάφυλλο Τρανό κάναμε νοήματα να σταματήσουν τα δακρυγόνα και περπατήσαμε προς τη διμοιρία.
Αναγνωρίσαμε τον επικεφαλής της διμοιρίας και πριν προλάβουμε να του μιλήσουμε μας λέει «αφήστε με κύριε, δουλεύω».

Από τότε προσπαθώ να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που μας άφησαν εμάς στο πανεπιστήμιο να κάνουμε τη δουλειά μας.

• Από το 2006 ξεκίνησαν οι προσπάθειες υποβάθμισης με την προσπάθεια αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος.
• Το 2010 ο νόμος Διαμαντοπούλου διέλυσε τη λειτουργία των πανεπιστημίων, σταμάτησαν οι διορισμοί μελών ΔΕΠ, μειώθηκε δραστικά η κρατική χρηματοδότηση.
• Ανάπαυλα από το θεσμικό ξεχαρβάλωμα και τη στοχοποίηση βιώσαμε την περίοδο 2015 – 2019. Κάναμε τότε τη δουλειά μας καθώς επανήλθαν οι διορισμοί μελών ΔΕΠ, υπήρξε ένα πρωτόγνωρο κύμα υποτροφιών μεταπτυχιακών, υποψηφίων διδακτόρων και μεταδιδακτόρων και μια καθημερινή ηρεμία στα πανεπιστήμια.

Η κρατική χρηματοδότηση παρέμεινε όμως στις συμπληγάδες των μνημονίων και το κενό όσων θέσεων ΔΕΠ είχαν χαθεί στην περίοδο 2010 – 2015 συνέχιζε να δημιουργεί προβλήματα.

• Από τη στιγμή που το 2019 η ΝΔ ανέλαβε την κυβέρνηση όλο το σχέδιο θεσμικής διάλυσης και στοχοποίησης ξανατέθηκε σε ισχύ: «τα πανεπιστήμια άνδρα ανομίας», «θα πάρουν πτυχίο οι μαθητές του πέντε» κλπ.

Ενώ βρισκόμαστε εκτός δημοσιονομικών περιορισμών, η υποχρηματοδότηση παραμένει χαμηλά, οι διορισμοί μελών ΔΕΠ υπολείπονται των συνταξιοδοτήσεων, η φοιτητική πρόνοια χειροτερεύει.

Η δημόσια δαπάνη ανά φοιτητή/τρια στην Ελλάδα είναι μόλις 2.300 ευρώ, έναντι 11.500 ευρώ της μέσης δαπάνης στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

H αναλογία καθηγητών/φοιτητών είναι 1 καθηγητής/τρια ανά 47 φοιτητές/τριες στην Ελλάδα ενώ ο μέσος όρος στην Ευρώπη των 27 είναι 1 καθηγητής/τρια ανά 13 φοιτητές/τριες. Η εμμονή περί της πανεπιστημιακής αστυνομίας για ενάμιση χρόνο μετέτρεψε το ΑΠΘ σε πεδίο βολής μέχρι που σιωπηρά το σχέδιο κατέρρευσε.

Εδώ και χρόνια, στα ελεγχόμενα από τη ΝΔ ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, το πανεπιστήμιο αποτελεί θέμα μόνο για αρνητικούς λόγους, για λόγους που απωθούν από αυτό.

• Ποιος θα μάθει ότι η δουλειά που κυρίως γίνεται από τους νέους ερευνητές έχει ως αποτέλεσμα τα υποχρηματοδοτούμενα και υποστελεχωμένα ελληνικά πανεπιστήμια να πετυχαίνουν, σε όλες τις διεθνείς κατατάξεις, θέσεις στα 2% – 3% καλύτερα παγκοσμίως;
• Ποιος θα μάθει ότι στατιστικά οι δαπάνες για έρευνα που γίνονται στα ελληνικά πανεπιστήμια πιάνουν τόπο καλύτερα από οποιασδήποτε άλλη χώρα;
• Ποιος θα μάθει ότι στατιστικά οι Έλληνες καθηγητές πανεπιστημίου δημοσιεύουν πολύ περισσότερο αναλογικά με τη χρηματοδότηση που παίρνουν σε σχέση με όλους τους άλλους Ευρωπαίους καθηγητές πανεπιστημίου;

Για την ακρίβεια, η αναλογία επιστημονικών εργασιών/χρηματοδότηση στην Ελλάδα είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με το μέσο όρο των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.

• Ποιος θα μάθει για τη σημασία των πανεπιστημιακών σπουδών στην ενίσχυση της ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας εδώ και μισό αιώνα στην Ελλάδα;
• Ποιος θα μάθει για τη συμβολή των περιφερειακών πανεπιστημίων στην τοπική ανάπτυξη και στη διατήρηση εστιών πολιτισμού και τεχνών στην επαρχία;

Οι πολιτικές ελίτ της χώρας απεχθάνονται το δημόσιο πανεπιστήμιο για την κοινωνική κινητικότητα στην οποία έχει συμβάλλει και για την προσφορά του στον εκδημοκρατισμό του τόπου.

Το θεωρούν απειλή και το λοιδορούν συστηματικά. Τώρα πλέον δεν θέλουν μόνο να το συρρικνώσουν, θέλουν να το τελειώσουν οριστικά.

Αυτή είναι η πραγματική επιδίωξη της ίδρυσης ιδιωτικών «ελεύθερων» πανεπιστημίων, αυτό είναι ο λόγος των εισαγγελικών διώξεων που γίνονται κατά συναδέλφων που υπερασπίζονται τον ακαδημαϊσμό στον τρόπο πραγματοποίησης των εξετάσεων.

Φτάσαμε στο σημείο ο πρωθυπουργός της χώρας να κάνει δηλώσεις που υποδεικνύουν τον συγκεκριμένο τρόπο εξέτασης των μαθημάτων μας!

Αν κάτι έχω καταλάβει, από το 2006 έως σήμερα, είναι ότι η επιστημονική δουλειά που γίνεται στο πανεπιστήμιο εμποδίζει τη δουλειά όσων οραματίζονται μια χώρα έρμαιο στα συμφέροντα των ελαχίστων.

*Ο Γ. Αγγελόπουλος είναι αν. καθηγητής στη Φιλοσοφική του ΑΠΘ και το κείμενό του είναι από το TVXS