H γιαγιά μου, βέβαια, η Μικρασιάτισσα τον έλεγε κάπως αλλιώς τον στίχο:
Σπίτι μου σπιτάκι μου και πορδοκαλυβάκι μου!Αλλά ας πούμε ότι είναι πιο σικ να είναι φτωχός παρά πορδαλάς και ας προχωρήσουμε στο παρασύνθημα. Σε μια φωτογραφία που την έχω κρατήσει στη συλλογή μου εδώ και μια δεκαετία, δεν την έσβησα. Άνω Πατήσια είχα πάει, για μια δουλίτσα με το λογιστή (προσπαθούσα να σώσω την αμύθητη περιουσία μου από τα νύχια του Αντώνη Σαμαρά, θα τα πούμε άλλη στιγμή αυτά!) κι έπεσα πάνω σε ένα από εκείνα τα κίτρινα χαρτιά, τα «Πωλείται», σε είσοδο πολυκατοικίας. Κι έγραφε επάνω:
«Πωλείται ημιυπόγειο, 45 τ.μ., ανακαινισμένο το 2011, προτιμούνται ένοικοι της πολυκατοικίας. ΣΧΕΔΟΝ ΧΑΡΙΖΕΤΑΙ».
Τέτοια ήταν η κατάσταση της κτηματαγοράς τότε, είχα δει και φωτογραφίσει κι ένα άλλο πωλητήριο για υπόγεια γκαρσονιέρα, Άνω Πατήσια κι αυτή, έναντι δυο χιλιάρικα, πάρε κόσμε, τζάμπα το δίνω, να φύγει από πάνω μου, με ισοπέδωσε ο ΕΝΦΙΑ!
Τέτοια, πριν από μια δεκαετία. Για να φτάσουμε στο τέλος του 2023 και να συναντά κανείς αγγελίες (από τον ΞΕΣΠΙΤΟΓΑΤΟ την αλίευσα) του τύπου:
«Πωλείται διαμέρισμα 55 τ.μ, 3ος όροφος, ανακαινισμένο το 2013, εσωτερικό, 130.000 ευρώ».
ΣΧΕΔΟΝ ΧΑΡΊΖΕΤΑΙ τα ανακαινισμένα 45 τετραγωνικά πριν από δέκα έτη, 130 χιλιαροπούλες σήμερα τα ανακαινισμένα 55 τετραγωνικά, «εσωτερικό» με θέα σε βρύα και λειχήνες.
Θα μου πείτε δεν ξέρεις τι σόι «ανακαίνιση» έχει παίξει σε κάθε περίπτωση, ημιυπόγειο το ένα, τρίτος το άλλο, μπορεί ο ένας δρόμος να έχει κυκλοφορία και φασαρία και ο άλλος να μην έχει, παίζουν ρόλο διάφορα.
Ορθόν, δεν αντιλέγω, αλλά και πάλι η διαφορά είναι κολοσσιαία. Και οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ράλι του ρίαλ εστέητ, που έχει απογειώσει τις τιμές εδώ και μερικά χρόνια. Υπενθυμίζω αυτό που είχε γράψει το «Βήμα», για να μην ξεχνιόμαστε:
Αυτά βέβαια οφείλονται στο γεγονός ότι όλες του κόσμου ήρθαν στην Ελλάδα για να ψωνίσουν σπίτια:
Κινέζοι, Ισραηλινοί, Ιρανοί (με τρόπο…), Τούρκοι, Βούλγαροι, τελειωμό δεν έχει ο κατάλογος. Με προτίμηση ιδιαίτερη στα νησιά των Κυκλάδων, στο Νότιο μέτωπο της Αττικής (αυτό που τα ζαγάρια αποκαλούν «Αθηναϊκή Ριβιέρα») και στο κέντρο της Αθήνας, αλλά λόγω μόχλευσης (ξέρω και δύσκολες λέξεις!) της αγοράς ακινήτων εκτινάσσονται στα ύψη και τα Άνω Πατήσια. Για να ζούμε, πάλι σύμφωνα με το «Βήμα», συνθήκες ανακατανομής του πλούτου αντίστοιχες εκείνων που κατεγράφησαν στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 και «Ημέρες αντιπαροχής», με προσδοκία για «Άνοδο των τιμών στις κατοικίες έως το 2030». Αν δεν σκάσει η φούσκα ως τότε…
Το ανησυχητικό, ωστόσο, είναι άλλο:
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είχαμε στη χώρα 4.122.000 νοικοκυριά, τα οποία, όπως έδειξε η απογραφή του 2021 (ο Θεός να την κάνει…) αυξήθηκαν σε 4.318.000 νοικοκυριά. Επομένως «χρειάζονται πάνω από 230.000 ακίνητα για να κλείσει το κενό», επομένως οι τιμές θα τραβάνε για κάποιο καιρό ακόμη την ανηφόρα λόγω ζήτησης, επομένως θα συνεχίσει να θερμαίνει την ελληνική οικονομία η οικοδομή, επομένως, αν υπολογίσουμε ότι τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός κατοικεί στο Λεκανοπέδιο, θα πρέπει να χτιστούν στην Αθήνα και στα πέριξ αυτής γύρω στα 120.000 διαμερίσματα. Πώς θα γίνει αυτό και κυρίως που θα γίνει αυτό, τη στιγμή που έχει τσιμεντωθεί και το τελευταίο ρουμάνι της περιοχής, στου κασίδη το κεφάλι θα ρίξουν μπετά; Κι επειδή είναι δύσκολο να συμβεί, οι γερολαδάδες των ακινήτων θα τρίβουν για πολύ καιρό ακόμη τα χέρια τους…
«Πωλείται διαμέρισμα 55 τ.μ, 3ος όροφος, ανακαινισμένο το 2013, εσωτερικό, 130.000 ευρώ».
ΣΧΕΔΟΝ ΧΑΡΊΖΕΤΑΙ τα ανακαινισμένα 45 τετραγωνικά πριν από δέκα έτη, 130 χιλιαροπούλες σήμερα τα ανακαινισμένα 55 τετραγωνικά, «εσωτερικό» με θέα σε βρύα και λειχήνες.
Θα μου πείτε δεν ξέρεις τι σόι «ανακαίνιση» έχει παίξει σε κάθε περίπτωση, ημιυπόγειο το ένα, τρίτος το άλλο, μπορεί ο ένας δρόμος να έχει κυκλοφορία και φασαρία και ο άλλος να μην έχει, παίζουν ρόλο διάφορα.
Ορθόν, δεν αντιλέγω, αλλά και πάλι η διαφορά είναι κολοσσιαία. Και οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ράλι του ρίαλ εστέητ, που έχει απογειώσει τις τιμές εδώ και μερικά χρόνια. Υπενθυμίζω αυτό που είχε γράψει το «Βήμα», για να μην ξεχνιόμαστε:
- 600 δις. αξία όλα τα εν Ελλάδι ακίνητα το 2018,
- 769 δις. αξία όλα τα εν Ελλάδι ακίνητα το 2023.
Αυτά βέβαια οφείλονται στο γεγονός ότι όλες του κόσμου ήρθαν στην Ελλάδα για να ψωνίσουν σπίτια:
Κινέζοι, Ισραηλινοί, Ιρανοί (με τρόπο…), Τούρκοι, Βούλγαροι, τελειωμό δεν έχει ο κατάλογος. Με προτίμηση ιδιαίτερη στα νησιά των Κυκλάδων, στο Νότιο μέτωπο της Αττικής (αυτό που τα ζαγάρια αποκαλούν «Αθηναϊκή Ριβιέρα») και στο κέντρο της Αθήνας, αλλά λόγω μόχλευσης (ξέρω και δύσκολες λέξεις!) της αγοράς ακινήτων εκτινάσσονται στα ύψη και τα Άνω Πατήσια. Για να ζούμε, πάλι σύμφωνα με το «Βήμα», συνθήκες ανακατανομής του πλούτου αντίστοιχες εκείνων που κατεγράφησαν στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 και «Ημέρες αντιπαροχής», με προσδοκία για «Άνοδο των τιμών στις κατοικίες έως το 2030». Αν δεν σκάσει η φούσκα ως τότε…
Το ανησυχητικό, ωστόσο, είναι άλλο:
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είχαμε στη χώρα 4.122.000 νοικοκυριά, τα οποία, όπως έδειξε η απογραφή του 2021 (ο Θεός να την κάνει…) αυξήθηκαν σε 4.318.000 νοικοκυριά. Επομένως «χρειάζονται πάνω από 230.000 ακίνητα για να κλείσει το κενό», επομένως οι τιμές θα τραβάνε για κάποιο καιρό ακόμη την ανηφόρα λόγω ζήτησης, επομένως θα συνεχίσει να θερμαίνει την ελληνική οικονομία η οικοδομή, επομένως, αν υπολογίσουμε ότι τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός κατοικεί στο Λεκανοπέδιο, θα πρέπει να χτιστούν στην Αθήνα και στα πέριξ αυτής γύρω στα 120.000 διαμερίσματα. Πώς θα γίνει αυτό και κυρίως που θα γίνει αυτό, τη στιγμή που έχει τσιμεντωθεί και το τελευταίο ρουμάνι της περιοχής, στου κασίδη το κεφάλι θα ρίξουν μπετά; Κι επειδή είναι δύσκολο να συμβεί, οι γερολαδάδες των ακινήτων θα τρίβουν για πολύ καιρό ακόμη τα χέρια τους…
Χρήστος Ξανθάκης