Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2023

Τέμπη, η λέξη του 2023


Αυτό το κόλπο με τη «λέξη της χρονιάς» δεν το είχαμε εδώ πέρα, στη χώρα του Οδυσσέα Ελύτη.
Απέξω μας ήρθε όπως ένα σωρό πράγματα μας έρχονται απέξω, ακόμη και οι εκτιμήσεις για την προκοπή της οικονομίας που την είδε ο Economist κι έπαθε έντονη σιελόρροια. Μπορεί και ρεύση…

Ας μείνουμε όμως στο προκείμενο, όπου «λέξη της χρονιάς» για το λεξικό Merriam-Webster είναι το «αυθεντικός», «λέξη της χρονιάς» για το Κέμπριτζ είναι οι «παραισθήσεις» και «λέξη της χρονιάς» για την Οξφόρδη είναι το «Rizz», το οποίο σε πρώτη ανάγνωση δεν μοιάζει με κάτι αλλά άμα κάνεις τον κόπο και πας ως την επεξήγηση βλέπεις ότι προέρχεται από το ελληνικό «χάρισμα» και κάπως χαίρεσαι, όχι τόσο πολύ όπως Economist, αλλά ψηλώνεις καναδυο πόντους τέλος πάντων!

Κι εμείς;
Εμείς, ας πούμε, αν θέλαμε να βγάλουμε μια «λέξη της χρονιάς», ποια θα ήταν αυτή για το δωδεκάμηνο που μας πέρασε;
Έχω κάποιες υποψήφιες, το ‘κανα και μίνι δημοψήφισμα στο τουίτερ και όσες ξέχναγα εγώ μου τις θύμισαν οι κυβερνοναύτες. Κάποιες ήταν εκτός συναγωνισμού, όπως το προπέρσινο «αδιευκρίνιστα» και το περσινό «πρέντατορ», κάποιες άλλες δεν χωράγανε στον κανόνα όπως το «41ΤΑΚΑΤΟ» (ρε, δυο λέξεις είναι, μην το ξεφτιλίζουμε) και κάποιες τρίτες ήταν τόσο «πιπεράτες» που θα με κρέμαγε ανάποδα ο θείος Τάκης έτσι και τις περιλάμβανα στον κατάλογο.

Οπότε πάμε στα βασικά. Και ξεκινώ με τη λέξη «Μαράτα» που κοντεύει να γίνει το ευαγγέλιο του Έλληνα καταναλωτή και της Ελληνίδας καταναλώτριας. Εκεί που έχει φτάσει η τρύπα στην πορτοφόλα (αυτή και το Σινικό Τείχος βλέπουν οι αστροναύτες απ’ το διάστημα!), τι άλλο να ψωνίσεις δηλαδή και πως αλλιώς θα θρέψεις τη στομάχα σου και την οικογένειά σου; Δυνατή υποψηφιότητα, δε λέω, αποκλείεται να μην την ψιθυρίσατε έστω και με αρνητικό σημαινόμενο αγαπητές αναγνώστριες και αγαπητοί αναγνώστες.

Δεύτερη λέξη, πολύ της μόδας, χαμούλη έκανε την χρονιά που μας πέρασε, ήταν οι «Ιδιωτικοποιήσεις». Από εκεί που η χώρα ήταν η τελευταία Σοβιετία της υδρογείου (συγγνώμη, Κιμ!), βρεθήκαμε ξαφνικά να μας αντικρίζει το φάντασμα της βαρώνης Θάτσερ και να μην πιστεύει στα μάτια του. Πώς ήταν η «σοσιαλμανία» που είχε πάθει στα σέβεντιζ ο αλήστου μνήμης Παναγής Παπαληγούρας; Ε τώρα γίνεται ακριβώς το αντίθετο, υπό τις ευλογίες των ξένων οίκων αξιολόγησης και (το καταλάβατε!) του Economist.

Και θα ‘θελα να το συνεχίσω έτσι στην πλάκα, χρονιάρες μέρες που ‘ναι, αλεγρία, κέφι, χορός, αλλά έρχεται αυτό το καταραμένο το ριάλιτυ από εκεί που δεν το περιμένεις και σου ρίχνει μια μπούφλα θεόρατη:
Σου ρίχνει τα Τέμπη…

Αυτό το αδιανόητο έγκλημα με τα 57 θύματα και τους γύρευε πόσους τραυματισμένους και πόσες οικογένειες χαρακωμένες για μια ζωή, από εδώ ως το τέλος του κόσμου.
Και πώς να μην είναι τα «Τέμπη» η λέξη της χρονιάς για την Ελλάδα, όταν με πέντε μόνο γράμματα περιγράφει όλες τις κακοδαιμονίες της χώρας; Το δε με νοιάζει στα παπάρια μου όλα, το φταίνε οι άλλοι πάντοτε, το φέρε τα φράγκα και μην κοιτάς, το βάλε το ανηψάκι να κάνει τη δουλειά, το πνίξε τους στην παραμύθα για να χάσουν τ’ αυγά και τα πασχάλια. Το φρέσκα κουλούρια φωνάζει ο κουλουράς…

Μάλιστα, αυτή είναι η λέξη της χρονιάς, τα «Τέμπη». Και όσο η χώρα θα συνεχίσει να υπερηφανεύεται για τις βαθμολογίες του Economist και να ξεχνάει τις υποχρεώσεις της προς τους πολίτες, ανάλογες λέξεις θα κερδίζουν το «βραβείο» και τα έτη που έρχονται…

Χρήστος Ξανθάκης
Voices / Newpost (29.12.2023)