Η ΕΣΗΕΑ μετονομάζει το Μορφωτικό Ίδρυμα σε «Βασίλης Βασιλικός»
Δεν ήταν μόνο ένας αναγνωρισμένος Έλληνας συγγραφέας εκατό περίπου βιβλίων, μεταφρασμένα τα περισσότερα. Ήταν πάνω από όλα ένας αγωνιστής τα χρόνια της Δικτατορίας με κορυφαίο το «Ζ» του Γαβρά που έγινε γνωστός παγκοσμίως κι έπαιξε τεράστιο ρόλο στον αγώνα κατά της Δικτατορίας.
Πάνω από όλα όμως υπήρξε πολιτικοποιημένος. Θα στερηθούμε έναν πολύτιμο σύμβουλο στο Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, ως εκλεγμένος αντιπρόεδρος του Δ.Σ., όπου κυριάρχησε ο λόγος του, ακέραιος στις αποφάσεις.
Μόλις πριν λίγες μέρες τον είδαμε στο Δ.Σ. του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ χωρίς να υποψιαζόμαστε ότι θα ήταν η τελευταία φορά.
Το Δ.Σ., με αφορμή την απώλεια του, έλαβε σήμερα, 30 Νοεμβρίου 2023, και ώρα 2 μ.μ., τις κάτωθι αποφάσεις:
Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στην Καβάλα το 1934. Μετά το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών, φοίτησε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας έζησε αυτοεξόριστος και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, ενώ παρέμεινε εκτός Ελλάδος έως το 1994, με την εξαίρεση του διαστήματος 1981-1984, οπότε και διετέλεσε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στην ΕΡΤ. Από το 1996 έως το 2004, υπήρξε Πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO. Με δική του εισήγηση, η αρχική έμπνευσή του ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ορίστηκε η 21η Μαρτίου, ως «Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης». Πρότεινε και καθιέρωσε τους «Δρόμους της Ελιάς» κ.α. Επί σειρά ετών, ήταν αρθρογράφος στις εφημερίδες «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» «ΒΗΜΑ» και «ΝΕΑ». Επίσης, παρουσίαζε την εκπομπή για το βιβλίο «Άξιον Εστί» στην κρατική τηλεόραση.
Η συγγραφική διαδρομή του Βασίλη Βασιλικού είναι γνωστή σε όλους. Το πρώτο του βιβλίο η «Διήγηση του Ιάσονα» εξεδόθη το 1953 και έκτοτε συνέγραψε πάνω από 100 τίτλους βιβλίων, μεταξύ αυτών: «Θύματα Ειρήνης», «Ο Ιατροδικαστής», «Το Τελευταίο Αντίο», «Γλαύκος Θρασάκης» και βεβαίως το αριστούργημά του «Ζ», το οποίο αφηγείται τα γεγονότα της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη. Το βιβλίο του αυτό μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και αποτέλεσε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Ο Βασίλης Βασιλικός διακρίθηκε για το έργο του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ανακηρύχθηκε Αξιωματικός του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας για τη συμβολή του στη λογοτεχνία και ακολούθησε σειρά διακρίσεων, με τελευταία αυτή του Μεγάλου Βραβείου Γραμμάτων του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, το 2016. Πεζογραφία, ποίηση, θεατρικά και κινηματογραφικά σενάρια αλλά και τεράστιο δημοσιογραφικό έργο έχει να επιδείξει η πορεία του στα ελληνικά γράμματα. Άλλωστε, το ύφος της γραφής του είναι άρρηκτα επηρεασμένο από τον δημοσιογραφικό λόγο και εν πολλοίς προσομοιάζει στη δημοσιογραφική αφήγηση καθώς, σχεδόν πάντοτε, το έργο του χαρακτηρίζεται από απαράμιλλη αμεσότητα και οι ήρωες που πλάθει υποσκελίζονται συχνά από την προσωπική του παρουσία και οπτική.
Ο Βασίλης Βασιλικός, ο λόγιος που παρέμεινε πιστός στα ιδανικά του, υπήρξε άνθρωπος μαχητικός και έντιμος, βαθύτατα πολιτικοποιημένος και κοινωνικά ευαίσθητος. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Βασίλης υπήρξε ένα εξαίρετος δημοσιογράφος – αρθρογράφος και ένας ακούραστος εργάτης των Μέσων, ένας πιστός φίλος, που παρ’ όλες τις περγαμηνές και τη δόξα, παρέμεινε σεμνός και ευγενής έναντι των συναδέλφων του. Έως το τέλος του βίου του αγωνίστηκε για να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του στις επόμενες γενιές, είτε μέσω των εκπομπών και των κειμένων του είτε μέσω της θητείας του στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Ενώσεως Συντακτών. Η παρουσία του στο Ίδρυμα υπήρξε καταλυτική. Χάρη στη συμβολή και τις προτάσεις του, έγιναν πράξη ιδέες, εκδόσεις και εκδηλώσεις, τις οποίες πρότεινε και εργάστηκε για την υλοποίησή τους.
Το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ συλλυπείται τη σύζυγό του Βάσω και την κόρη του Ευρυδίκη και αποχαιρετά τον Βασίλη Βασιλικό, η απώλεια του οποίου αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στην Ελλάδα, τη δημοσιογραφία, τα ελληνικά γράμματα και το Μορφωτικό μας Ίδρυμα. Η Ένωση πάντα θα τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων λογοτεχνών – μελών, που είχε την τιμή να φιλοξενεί στους κόλπους της από την ίδρυσή της. Ο Βασίλης Βασιλικός τίμησε την ΕΣΗΕΑ και την ελληνική δημοσιογραφία.
Πάνω από όλα όμως υπήρξε πολιτικοποιημένος. Θα στερηθούμε έναν πολύτιμο σύμβουλο στο Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, ως εκλεγμένος αντιπρόεδρος του Δ.Σ., όπου κυριάρχησε ο λόγος του, ακέραιος στις αποφάσεις.
Μόλις πριν λίγες μέρες τον είδαμε στο Δ.Σ. του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ χωρίς να υποψιαζόμαστε ότι θα ήταν η τελευταία φορά.
Το Δ.Σ., με αφορμή την απώλεια του, έλαβε σήμερα, 30 Νοεμβρίου 2023, και ώρα 2 μ.μ., τις κάτωθι αποφάσεις:
- Το Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΣΗΕΑ να μετονομασθεί σε Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΣΗΕΑ «Βασίλης Βασιλικός».
- Η εκδήλωση της Δευτέρας, 4 Δεκεμβρίου 2023, στις 12 μ. «Σπάσε τη Σιωπή: Ενδοσχολική βία-Εκφοβισμός» αφιερώνεται στη μνήμη του εκλιπόντος και θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή.
- Επανέκδοση του βιβλίου του Δημήτρη Γκιώνη «Καλύτερα στον τυπογράφο παρά στον ψυχίατρο» – 18 συνεντεύξεις σε 30 χρόνια με τον Βασίλη Βασιλικό.
- Προγραμματισμός προβολής της ταινίας «Ζ» του Κώστα Γαβρά βασισμένη σε σενάριο, διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Βασίλη Βασιλικού.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ με οδύνη ανακοίνωσε τον θάνατο του Αντιπροέδρου του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ, δημοσιογράφου και παγκοσμίου φήμης λογοτέχνη Βασίλη Βασιλικού, ο οποίος «έφυγε» σήμερα από τη ζωή, σε ηλικία 89 ετών.
Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στην Καβάλα το 1934. Μετά το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών, φοίτησε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας έζησε αυτοεξόριστος και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, ενώ παρέμεινε εκτός Ελλάδος έως το 1994, με την εξαίρεση του διαστήματος 1981-1984, οπότε και διετέλεσε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής στην ΕΡΤ. Από το 1996 έως το 2004, υπήρξε Πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO. Με δική του εισήγηση, η αρχική έμπνευσή του ποιητή Μιχαήλ Μήτρα, ορίστηκε η 21η Μαρτίου, ως «Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης». Πρότεινε και καθιέρωσε τους «Δρόμους της Ελιάς» κ.α. Επί σειρά ετών, ήταν αρθρογράφος στις εφημερίδες «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» «ΒΗΜΑ» και «ΝΕΑ». Επίσης, παρουσίαζε την εκπομπή για το βιβλίο «Άξιον Εστί» στην κρατική τηλεόραση.
Η συγγραφική διαδρομή του Βασίλη Βασιλικού είναι γνωστή σε όλους. Το πρώτο του βιβλίο η «Διήγηση του Ιάσονα» εξεδόθη το 1953 και έκτοτε συνέγραψε πάνω από 100 τίτλους βιβλίων, μεταξύ αυτών: «Θύματα Ειρήνης», «Ο Ιατροδικαστής», «Το Τελευταίο Αντίο», «Γλαύκος Θρασάκης» και βεβαίως το αριστούργημά του «Ζ», το οποίο αφηγείται τα γεγονότα της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη. Το βιβλίο του αυτό μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κώστα Γαβρά, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και αποτέλεσε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Ο Βασίλης Βασιλικός διακρίθηκε για το έργο του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ανακηρύχθηκε Αξιωματικός του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας για τη συμβολή του στη λογοτεχνία και ακολούθησε σειρά διακρίσεων, με τελευταία αυτή του Μεγάλου Βραβείου Γραμμάτων του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού, το 2016. Πεζογραφία, ποίηση, θεατρικά και κινηματογραφικά σενάρια αλλά και τεράστιο δημοσιογραφικό έργο έχει να επιδείξει η πορεία του στα ελληνικά γράμματα. Άλλωστε, το ύφος της γραφής του είναι άρρηκτα επηρεασμένο από τον δημοσιογραφικό λόγο και εν πολλοίς προσομοιάζει στη δημοσιογραφική αφήγηση καθώς, σχεδόν πάντοτε, το έργο του χαρακτηρίζεται από απαράμιλλη αμεσότητα και οι ήρωες που πλάθει υποσκελίζονται συχνά από την προσωπική του παρουσία και οπτική.
Ο Βασίλης Βασιλικός, ο λόγιος που παρέμεινε πιστός στα ιδανικά του, υπήρξε άνθρωπος μαχητικός και έντιμος, βαθύτατα πολιτικοποιημένος και κοινωνικά ευαίσθητος. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Βασίλης υπήρξε ένα εξαίρετος δημοσιογράφος – αρθρογράφος και ένας ακούραστος εργάτης των Μέσων, ένας πιστός φίλος, που παρ’ όλες τις περγαμηνές και τη δόξα, παρέμεινε σεμνός και ευγενής έναντι των συναδέλφων του. Έως το τέλος του βίου του αγωνίστηκε για να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του στις επόμενες γενιές, είτε μέσω των εκπομπών και των κειμένων του είτε μέσω της θητείας του στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Ενώσεως Συντακτών. Η παρουσία του στο Ίδρυμα υπήρξε καταλυτική. Χάρη στη συμβολή και τις προτάσεις του, έγιναν πράξη ιδέες, εκδόσεις και εκδηλώσεις, τις οποίες πρότεινε και εργάστηκε για την υλοποίησή τους.
Το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ συλλυπείται τη σύζυγό του Βάσω και την κόρη του Ευρυδίκη και αποχαιρετά τον Βασίλη Βασιλικό, η απώλεια του οποίου αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στην Ελλάδα, τη δημοσιογραφία, τα ελληνικά γράμματα και το Μορφωτικό μας Ίδρυμα. Η Ένωση πάντα θα τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων λογοτεχνών – μελών, που είχε την τιμή να φιλοξενεί στους κόλπους της από την ίδρυσή της. Ο Βασίλης Βασιλικός τίμησε την ΕΣΗΕΑ και την ελληνική δημοσιογραφία.
