Οι σοσιαλιστές και το μετωπικό σχήμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς Sumar κατέληξαν σε συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας στην Ισπανία. Στο πρόγραμμα που θα εφαρμόσει η νέα κυβέρνηση υπάρχουν αρκετές μεταρρυθμίσεις με προοδευτικό προσανατολισμό. Για παράδειγμα: Το μέτρο για το οποίο έχει γίνει η περισσότερη συζήτηση είναι η μείωση των ωρών εργασίας σε 37,5 την εβδομάδα από 40 που ισχύει σήμερα. Μια εξέλιξη που χαιρετίστηκε από τα συνδικάτα αλλά συνάντησε την αντίδραση, όπως ήταν αναμενόμενο, των εργοδοτικών οργανώσεων.
Σε άλλα μέτρα περιλαμβάνονται το ψαλίδισμα στην ευκολία με την οποία οι επιχειρήσεις προχωρούν σε απολύσεις εργαζομένων, νέες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, αύξηση των φόρων για τις τράπεζες και τις μεγάλες εταιρείες παραγωγής ενέργειας, αύξηση στη διάρκεια της άδειας λοχείας, μείωση του χρόνου της λίστας αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία, μέτρα για την κλιματική αλλαγή, κατασκευή περισσότερων κοινωνικών κατοικιών, ρύθμιση των τιμών στα ενοίκια αλλά και στη χρήση των τουριστικών κατοικιών.
Πρώτος αντίλογος: Να δούμε αν θα δεχτούν να στηρίξουν τα μικρά εθνικιστικά κόμματα των Καταλανών και των Βάσκων. Χωρίς τις ψήφους τους δεν θα υπάρξει πλειοψηφία και θα στηθούν πάλι κάλπες.
Δεύτερος αντίλογος: Αλλο τα λόγια, άλλο τα έργα. Μεταξύ θεωρίας και πράξης υπάρχει απόσταση. Εχουμε ακούσει πολλά και παχιά λόγια από κόμματα πριν αναλάβουν τη διακυβέρνηση και όταν ήρθε η ώρα της υλοποίησης, αυτή η ρουφιάνα η πραγματικότητα αποδείχτηκε περισσότερο πεισματάρα και δύστροπη απ’ ό,τι την περίμεναν όσοι ήθελαν να την αλλάξουν.
Θυμάστε τι υποσχόταν το ΠΑΣΟΚ; Για σοσιαλιστικό μετασχηματισμό μιλούσε, για κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής μιλούσε, για αυτοδιαχείριση μιλούσε και για πολλά άλλα πολύ δημοφιλή την εποχή εκείνη.
Εκανε κάτι απ’ όλα αυτά όταν έγινε κυβέρνηση; Τίποτα. Εκανε άλλα, ορισμένα ασφαλώς φιλολαϊκά που βοήθησαν τους αδύναμους να σταθούν στα πόδια τους και άλλα, οπωσδήποτε ριζοσπαστικά, που έφεραν τους μισούς Ελληνες στο προσκήνιο σπάζοντας το καθεστώς ασφυξίας που είχε επιβάλει η Δεξιά.
Εκανε κάτι απ’ όλα αυτά όταν έγινε κυβέρνηση; Τίποτα. Εκανε άλλα, ορισμένα ασφαλώς φιλολαϊκά που βοήθησαν τους αδύναμους να σταθούν στα πόδια τους και άλλα, οπωσδήποτε ριζοσπαστικά, που έφεραν τους μισούς Ελληνες στο προσκήνιο σπάζοντας το καθεστώς ασφυξίας που είχε επιβάλει η Δεξιά.
Για να έρθουμε και στα πιο πρόσφατα. Θυμάστε τι υποσχέθηκε η «πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση» το 2015; Για τερματισμό της λιτότητας έλεγε, για διαγραφή χρέους έλεγε, για κατάργηση των μνημονίων με έναν νόμο έλεγε. Προσπάθησε, πάλεψε κάτω από αντίξοες συνθήκες, έχοντας απέναντί της λογής λογής εχθρούς με τεράστια δύναμη πυρός, εντός και εκτός της χώρας, απέτυχε, ηττήθηκε και συνθηκολόγησε.
Μπορούμε όμως να πούμε, κρίνοντας το πρόγραμμα που κατέθεσαν οι δύο εταίροι στην Ισπανία, τι θα γινόταν στην Ελλάδα σε ανάλογη περίπτωση; Αν δηλαδή έβγαιναν τα «κουκιά» και ήταν σε θέση ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ να φτιάξουν κυβέρνηση συνεργασίας; Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνυπέγραφε τέτοιου τύπου μέτρα; Ο χτεσινός ναι. Ο σημερινός; Ακόμη δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί το κόμμα υπό τη νέα ηγεσία του. Το ΠΑΣΟΚ; Με κάποια (τα περισσότερα) θα συμφωνούσε, από άλλα θα έβγαζε τις πιο ριζοσπαστικές πλευρές τους για να μην τρομάξουν τα μεσαία στρώματα.
Το ΚΚΕ; Ξεχάστε το. Εχει ξεκαθαρίσει ότι δεν το ενδιαφέρει η εμπλοκή σε κυβερνήσεις συνεργασίας όσο υπάρχει ο καπιταλισμός. Και βεβαίως δεν θέλει να έχει καμιά σχέση με κόμματα τα οποία, όπως λέει στην ανακοίνωσή του με την οποία σχολιάζει όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, «υπηρετούν το σύστημα, πουλάνε ψεύτικες ελπίδες περί προόδου και εκσυγχρονισμού και πάνω απ’ όλα εξανθρωπισμού του καπιταλισμού». Οπότε άλλο Ισπανία, άλλο Ελλάδα. Στην Ισπανία, η Δεξιά εκτός νυμφώνος. Στην Ελλάδα, κυρίαρχη. Και γι’ αυτό ασύδοτη. Στην Ισπανία, τα προοδευτικά κόμματα συζητούν και συνεργάζονται. Στην Ελλάδα, το καθένα μόνο του.
Μπορούμε όμως να πούμε, κρίνοντας το πρόγραμμα που κατέθεσαν οι δύο εταίροι στην Ισπανία, τι θα γινόταν στην Ελλάδα σε ανάλογη περίπτωση; Αν δηλαδή έβγαιναν τα «κουκιά» και ήταν σε θέση ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ να φτιάξουν κυβέρνηση συνεργασίας; Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνυπέγραφε τέτοιου τύπου μέτρα; Ο χτεσινός ναι. Ο σημερινός; Ακόμη δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί το κόμμα υπό τη νέα ηγεσία του. Το ΠΑΣΟΚ; Με κάποια (τα περισσότερα) θα συμφωνούσε, από άλλα θα έβγαζε τις πιο ριζοσπαστικές πλευρές τους για να μην τρομάξουν τα μεσαία στρώματα.
Το ΚΚΕ; Ξεχάστε το. Εχει ξεκαθαρίσει ότι δεν το ενδιαφέρει η εμπλοκή σε κυβερνήσεις συνεργασίας όσο υπάρχει ο καπιταλισμός. Και βεβαίως δεν θέλει να έχει καμιά σχέση με κόμματα τα οποία, όπως λέει στην ανακοίνωσή του με την οποία σχολιάζει όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, «υπηρετούν το σύστημα, πουλάνε ψεύτικες ελπίδες περί προόδου και εκσυγχρονισμού και πάνω απ’ όλα εξανθρωπισμού του καπιταλισμού». Οπότε άλλο Ισπανία, άλλο Ελλάδα. Στην Ισπανία, η Δεξιά εκτός νυμφώνος. Στην Ελλάδα, κυρίαρχη. Και γι’ αυτό ασύδοτη. Στην Ισπανία, τα προοδευτικά κόμματα συζητούν και συνεργάζονται. Στην Ελλάδα, το καθένα μόνο του.
Τάσος Παππάς
Εφημερίδα των Συντακτών (31/10/2023)