Επί δεκαετίες η «ευρωπαϊκή ιδέα», το europroject κατά μία έκφραση κοντινή στη νεοφιλελεύθερη αργκό, τροφοδότησε την αντιπαράθεση για τις προοπτικές του και εξέθρεψε τις πιο διαφορετικές προσδοκίες. Από τη μια, τις προσδοκίες για την «πολιτική ενοποίηση» και την «Ευρώπη των λαών»· από την άλλη, τις προσδοκίες για τη γεωπολιτική χειραφέτηση από τη «σκληρή αγάπη» των συμμάχων ΗΠΑ και την ύψωση αναστήματος στον παγκόσμιο γεωπολιτικό ανταγωνισμό. (Υπήρξαν βέβαια και αυτοί που εξαρχής θεώρησαν τη φιλολαϊκή επένδυση του όλου εγχειρήματος ψευδεπίγραφη.)
Όλα αυτά όμως, πλέον, δεν είναι μόνο παρελθόν αλλά και… εκτός θέματος. Η Ε.Ε. αδυνατεί όχι μόνο να εξασφαλίσει κύρος και να επιδείξει αποφασιστικότητα προς τα έξω, αλλά και να εμπνεύσει αυτοπεποίθηση και οποιουδήποτε είδους «όραμα» προς τα μέσα. Κρατιέται απεγνωσμένα από το ευρώ, το μοναδικό της δημιούργημα που την κρατάει ζωντανή στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αλλά αποδεικνύεται σε κάθε μεγάλο τεστ γεωπολιτικός νάνος.
Έχοντας βασίσει το μεγάλο πρόζεκτ της «πράσινης μετάβασης» στο ρωσικό φυσικό αέριο και έχοντας προπληρώσει τον Nord Stream II, αναγκάστηκε να χωθεί ξανά στην αγκαλιά του μεγάλου συμμάχου της άλλης πλευράς του Ατλαντικού στο ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία. Αρκετοί, οι πιο ένθερμοι, έγιναν ΝΑΤΟϊκότεροι του ΝΑΤΟ. Άλλοι, βλέποντας τον κίνδυνο να γίνουν «σάντουιτς» στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, άρχισαν να χάνουν τον αρχικό ζήλο, ιδιαίτερα ύστερα από την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης.
Όμως, αυτό που συμβαίνει τελευταία δεν έχει προηγούμενο: δεν υπάρχει μείζον διεθνές, αλλά και εσωτερικό ζήτημα στο οποίο η Ε.Ε. να μη διχάζεται με τρόπο που να οδηγεί στην παραλυσία και στην κατάρρευση του κύρους, προς τα έξω και προς τα μέσα.
Εσωτερικά, στο μεταναστευτικό, στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και στον νέο πολυετή προϋπολογισμό οι αποτυχημένες σύνοδοι των υπουργών και οι άτυπες συνεδριάσεις του Συμβουλίου διαδέχονται η μία την άλλη. Προς τα έξω, στο Ουκρανικό αλλά και στο ζήτημα της Παλαιστίνης, πλήρης χρεοκοπία.
Στις συνόδους υπουργών και αρχηγών κρατών αυτής της εβδομάδας θα επαναληφθεί το γνώριμο σκηνικό. Ουσιαστική αφωνία ή κακοφωνία στις διεθνείς αναφλέξεις που πολιορκούν την Ε.Ε. και πυροδοτούν κρίσεις στο εσωτερικό της. Η «Ένωση ειρήνης», όπως αυτοαποκαλείται, αδυνατεί ή αρνείται να παίξει αυτόν τον ελάχιστο ρόλο.
Κανείς πια δεν παίρνει στα σοβαρά την Ε.Ε., ούτε καν η ίδια τον εαυτό της. Μακάρι να μπορέσει κάποια στιγμή να μας εκπλήξει ευχάριστα.
ΕΦ.ΣΥΝ. / Αποψη