Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023

Η θεωρία της συλλογικής ευθύνης


Τι είναι τρομοκρατία; Δεν είναι εύκολη η απάντηση. Οι ειδικοί ερίζουν. Η προπαγάνδα των οργανώσεων και των κρατών έχει τις απαντήσεις και τις επιβάλλει είτε στο στενό είτε στο εθνικό είτε στο διεθνές ακροατήριο. Τρομοκράτες ήταν οι μαχητές του ΕΛΑΣ σύμφωνα με τις κατοχικές δυνάμεις. Γιατί; Δεν ήθελαν να συμφιλιωθούν με την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα, απέρριπταν τις εκκλήσεις του αστικού κόσμου ο οποίος τους συμβούλευε να κάτσουν στ’ αυγά τους και να μην προκαλούν τους κατακτητές και αγωνίζονταν με όλα τα μέσα για να απελευθερώσουν την πατρίδα.

Τρομοκρατία σίγουρα ήταν η απάντηση των ναζιστών που για κάθε νεκρό Γερμανό στρατιώτη εκτελούσαν 100 Ελληνες πατριώτες ασχέτως αν είχαν σχέση (που δεν είχαν τις περισσότερες φορές) με το συμβάν.

Τρομοκράτης για τη διεθνή κοινότητα ήταν ο Γιασέρ Αραφάτ που πάλευε για τα δίκαια του λαού του, για να γίνει στη συνέχεια επίσημος συνομιλητής των δυτικών χωρών και του Ισραήλ και κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος. Αλλάζουν οι προτεραιότητες των ισχυρών κρατών, αλλάζει και το περιεχόμενο της προπαγάνδας, καταργείται και το κατηγορητήριο.

Ο μέχρι χθες ένοχος χαρακτηρίζεται αθώος. Μερικές φορές έχουμε και το ανάποδο. Ο μέχρι χθες αθώος και σύμμαχος γίνεται ένοχος χωρίς ελαφρυντικά και φανατικός εχθρός. Τι ήταν οι Ταλιμπάν όταν πολεμούσαν τους Σοβιετικούς; Κίνημα απελευθερωτικό που η Δύση έπρεπε να το στηρίξει και να το ενισχύσει. Τι έγιναν οι Ταλιμπάν όταν ήρθαν σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους; Τρομοκρατική οργάνωση που όφειλε η Δύση να εξαφανίσει από το Αφγανιστάν.

Είναι τρομοκρατικές οι επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ; Είναι. Η Οργάνωση χρησιμοποιεί τυφλή βία. Δεν χτυπάει μόνο στρατιωτικούς στόχους, αλλά και αμάχους. Αρπάζει ηλικιωμένους, παιδιά και τους χρησιμοποιεί ως ομήρους για να αυξήσει τη διαπραγματευτική δύναμή της όταν έρθει η στιγμή της εκεχειρίας. Εφαρμόζει τη θεωρία της συλλογικής ευθύνης. Είναι ένοχοι σύμφωνα με την αντίληψή της όχι μόνο το κράτος του Ισραήλ, η κυβέρνησή του, οι ένοπλες δυνάμεις του, οι μυστικές υπηρεσίες του (θεμιτοί στόχοι σε περίοδο πολέμου), αλλά και οι πολίτες που κατοικούν εκεί.

Το επιχείρημα είναι απλό και συνάμα αποκρουστικό. «Δεν σε σκοτώνω γι’ αυτό που κάνεις, αλλά γι’ αυτό που είσαι. Είσαι εχθρός μου, πρέπει να σε εξοντώσω. Μπορεί να είσαι φιλειρηνιστής, μπορεί να διαφωνείς με τις επιλογές του κράτους σου, μπορεί να υποστηρίζεις την υπόθεσή μου, μπορεί να είσαι παιδί και ηλικιωμένος, άσχετος σε τελική ανάλυση, αλλά μου είναι αδιάφορο. Είσαι υπεύθυνος για ό,τι μου συμβαίνει, για ό,τι υφίσταμαι από το κράτος του οποίου είσαι υπήκοος. Είσαι και εσύ στόχος μου. Πρέπει και εσύ να πληρώσεις».

Τη θεωρία της συλλογικής ευθύνης εφαρμόζει τώρα, αλλά και πολλές φορές στο παρελθόν, το κράτος του Ισραήλ. Ο στόχος του δεν είναι μόνο οι οργανώσεις που το απειλούν, αλλά συνολικά οι Παλαιστίνιοι. Η ίδια λογική πάνω-κάτω: «Δεν σε καταδιώκω, δεν σε φυλακίζω, δεν σε σκοτώνω για αυτά που κάνεις, αλλά γι’ αυτό που είσαι. Η ύπαρξή σου είναι απειλή για μένα».

Εχει στήσει στην περιοχή ένα σκληρό καθεστώς απαρτχάιντ, ενθαρρύνει και στη συνέχεια νομιμοποιεί, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ, τους παράνομους οικισμούς, έχει μετατρέψει μια στενή λωρίδα γης σε κολαστήριο για τους κατοίκους της, δεν θέλει -και το δείχνει με κάθε ευκαιρία- να δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος. Ξεχνώντας (;) προφανώς τις περιπέτειες που έζησε ο λαός του Ισραήλ μέχρι να φτάσει στο δικό του κράτος. Με την πολιτική τους οι κυβερνήσεις του Ισραήλ τροφοδοτούν τις εξτρεμιστικές οργανώσεις.

Τάσος Παππάς