Θυμηθήκανε πολλοί ετούτες τις μέρες που ο ΣΥΡΙΖΑ αναμετριέται με τον εφοπλιστικό ρεαλισμό ότι μεγάλες μορφές της επανάστασης ήταν αστοί - οπότε, τιμή της ριζοσπαστικής Αριστεράς που νέος, αυτοδημιούργητος, άριστος και καραβοκύρης αποφάσισε να ασχοληθεί μαζί της. Στις υψιπετείς αυτές αναλύσεις -όπου το «ψώρα σας και ζήλια σας» πάει αντάμα με το «Τρέμε, Μητσοτάκη»- συχνά πυκνά μνημονεύεται και ο Μαρξ, ομού μετά του Ένγκελς και ολίγη από Τσε Γκεβάρα, καθόσον ουδείς τους υπήρξε προλετάριος.
Γιος αστού δικηγόρου ο ένας, υιός βιομηχάνου ο άλλος, γιος αρχιτέκτονα ο τρίτος - έζησαν καλά παιδικά χρόνια και κάθε άλλη ομοιότης με τα σημερινά σουσούμια τελειώνει εκεί. Γιατί κανείς τους δεν πάλεψε σκληρά για να γίνει αυτοδημιούργητος καπιταλιστής, αντιθέτως μάτωσαν για να εξελιχθούν σε αυτοδημιούργητους επαναστάτες, που συνδύασαν τη θεωρία με μια ζωή γεμάτη θυσίες, διώξεις, οδύνη αλλά και βαθιά αφοσίωση σε όσα πίστευαν. Με δυο λόγια, που αναγνωρίζω πως ουδόλως θα έστεκαν ως ανάρτηση στο... νέο πεδίο της ταξικής πάλης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - έζησαν και πέθαναν σαν ταξικοί αποστάτες.
Ειδικά ο Μαρξ ίσως να πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα της φτώχειας από όλους, αφού μαζί του υπέφεραν και τα επτά παιδιά του. Όταν πέθανε, όλη του η περιουσία αποτιμήθηκε σε μόλις 250 λίρες. «Ο άνθρωπος που έγραψε το “Κεφάλαιο”», γράφει η βιογράφος του Μαρξ, δηµοσιογράφος του Reuters, Μαίρη Γκάµπριελ, «ήταν ένας εξαιρετικός φιλόσοφος, οικονοµολόγος, κλασικός φιλόλογος, κοινωνικός επιστήµονας και συγγραφέας, ήταν όµως επίσης κάποιος που είχε γνωρίσει από πρώτο χέρι τον αργό θάνατο του πνεύµατος που υποφέρουν όσοι είναι καταδικασµένοι στη φτώχεια µέσα σε έναν κόσµο πλούτου».
Για να το φέρουμε στην εποχή μας, αν είχε ο Μαρξ ΤikΤok, θα έλεγε μάλλον κάτι σαν: «Με λένε Κάρολο κι έχω κάτι να σας πω. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».
Ντίνα Δασκαλοπούλου
Εφημερίδα των Συντακτών (01.9.2023)