Μπορούμε με βάση τα όσα μέχρι τώρα έχουν πει οι τέσσερις υποψήφιοι για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ να τους κατατάξουμε πολιτικά και ιδεολογικά; Ακόμη δεν έχουν ξεδιπλώσει όλη την επιχειρηματολογία τους και δεν έχουν αναμετρηθεί διά ζώσης, μπορούμε όμως να κάνουμε ορισμένες επισημάνσεις, παραμερίζοντας τις κρίσεις αυτολύπησης (λόγω της διπλής ήττας) τις οποίες δεν είναι εύκολο να χαλιναγωγήσουν.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, άλλοτε σαφώς άλλοτε εμμέσως, κινείται με πυκνές αναφορές στην περιοχή της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Εκεί θεωρεί ότι ανήκει το κόμμα του και εκεί θα το κρατήσει στην περίπτωση που καταφέρει να κερδίσει τη μάχη τον Σεπτέμβριο. Χωρίς να αγνοεί τους πασοκογενείς ψηφοφόρους, που είναι άλλωστε και πλειονότητα στο επίπεδο του εκλογικού ακροατήριου του κόμματος, ρίχνει το βάρος του στην Αριστερά. Αλλωστε αυτό ήταν και το σκεπτικό του όταν κατέθεσε την υποψηφιότητά του.
Στο ερώτημα που απασχολεί τον κόσμο και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, για το αν πρέπει το κόμμα να πάει προς το Κέντρο και τη σοσιαλδημοκρατία ή να επιμείνει στην πορεία προς τα αριστερά, ο πρώην υπουργός Οικονομικών πιστεύει ότι αυτό που προέχει είναι να συστηθείς στον κόσμο: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει ένα κομμάτι της Αριστεράς».
Υπογράμμισε όμως ότι δεν μπορεί να φανταστεί Αριστερά που δεν θέλει να κάνει άνοιγμα σε ευρύτερο χώρο, σε εργαζόμενους κάθε είδους. «Θέλουμε να απευθυνθούμε σε πάρα πολύ κόσμο», σημειώνοντας όμως ότι είναι άλλη η ερώτηση «πού απευθύνεσαι» και είναι άλλη η ερώτηση «ποιος είσαι εσύ που απευθύνεσαι», για να επισημάνει τη σημασία και των δύο ερωτημάτων. «Την ίδια στιγμή που ακούμε τον κόσμο και τα προβλήματα που έχει, πρέπει να εξηγήσουμε σε όλο αυτόν τον κόσμο τις αξίες, τις θέσεις και τις προτάσεις μας. Από αυτή τη συνάντηση μπορεί να βγει κάτι πολύ καλό».
Σε άλλο μήκος κύματος βρίσκεται η Εφη Αχτσιόγλου. Μιλώντας στη «Real News» είπε: «Αυτό που έχει σημασία σήμερα είναι να ασκήσουμε αξιόπιστη και δημιουργική αντιπολίτευση, να εκπέμπουμε σαφές στίγμα, να επιδεικνύουμε τη δέουσα σοβαρότητα, να πείσουμε ότι μπορεί, απολύτως ρεαλιστικά, να υπάρξει μια διαφορετική πραγματικότητα για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών… Και στις πρόσφατες επαφές μου με τα μέλη και τους φίλους του κόμματος επιβεβαίωσα πως και οι ίδιοι έχουν την ίδια αγωνία με μένα. Δεν τους απασχολεί ένας εσωτερικός πόλεμος για έννοιες που περιφέρονται στον δημόσιο διάλογο σαν αδειανά πουκάμισα».
Είναι προφανές ότι η κ. Αχτσιόγλου έχει στόχο ένα ευρύτερο ακροατήριο, πολίτες που παρακολουθούν τις διεργασίες στον ΣΥΡΙΖΑ, ενδιαφέρονται για τη μάχη διαδοχής, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα πάνε στις κομματικές κάλπες. Η κ. Αχτσιόγλου ποντάρει στη μαζική συμμετοχή και γι’ αυτό αποφεύγει να χρησιμοποιεί φράσεις και επιχειρήματα που μπορεί να προκαλέσουν στους μη μυημένους αφόρητη πλήξη και παγερή αδιαφορία. Τα περί «εσωτερικού πολέμου» και «αδειανών πουκαμίσων» αυτόν τον στόχο υπηρετούν. Μιλάει για κόμμα εξουσίας, όχι για κόμμα διαμαρτυρίας ή για μια ομοσπονδία άνυδρων σεχτών. Εκτιμά ότι όσο περισσότερος κόσμος προσέλθει στις κάλπες τόσο πιο πιθανή είναι η επικράτησή της στην κομματική αρένα.
Ο Νίκος Παππάς δεν κρύβει την επιδίωξή του να αποκτήσει επαφή με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που δεν προέρχονται από τη ριζοσπαστική και κομμουνιστική Αριστερά. Μιλώντας στην τηλεόραση του OPEN είπε ότι «δεν μπορούμε να μπούμε στον πειρασμό, στις δύσκολες αυτές στιγμές, να επιλέξουμε μια ζεστή και ασφαλή φωλιά, αυτή της ριζοσπαστικής Αριστεράς, η οποία, αν δούμε και πανευρωπαϊκά τον χάρτη, φέρνει τα κόμματα αυτά στο όριο της εκλογικής επιβίωσης».
Μάλιστα ο κ. Παππάς ήταν αυτός που πρότεινε να συζητήσει ο ΣΥΡΙΖΑ το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από την ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και να ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και στη Σοσιαλιστική Διεθνή. Οντως τα κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι σε υποχώρηση παντού στην Ευρώπη (εξαιρείται προς το παρόν η Γαλλία), ωστόσο δεν πάνε και πολύ καλύτερα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Για τον κ. Παππά η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων χωρίς σιδερένια προαπαιτούμενα και αυστηρούς αστερίσκους είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Παραμονή στην περιοχή της Αριστεράς προτείνει ο κ. Τσακαλώτος. Στροφή προς το Κέντρο εισηγείται ο Νίκος Παππάς. Ούτε Κέντρο ούτε Αριστερά λέει η κ. Αχτσιόγλου, διακινώντας πιο ευρύχωρα ιδεολογικά και πολιτικά σχήματα και προτάσσοντας ένα λυσιμέριμνο αφήγημα του τύπου «δικαιοσύνη για όλους, ευημερία για όλους».
Για τον τέταρτο υποψήφιο, τον Στέφανο Τζουμάκα –παλιά καραβάνα της πολιτικής με μεγάλη διαδρομή στο ΠΑΣΟΚ– προτεραιότητα αποτελεί η πολιτική και ύστερα η οικονομία, τονίζοντας πως είναι σημαντικό να γυρίσει η κοινωνία στην πολιτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ που οραματίζεται θα πρέπει να έχει σχέση με την ελληνική κοινωνία και υπογραμμίζει πως απαραίτητο στοιχείο είναι η αξιοπιστία. Επιστροφή της πολιτικής σε πρωταγωνιστικό ρόλο; Φιλόδοξος στόχος. Οι καιροί πάντως δεν είναι ευνοϊκοί.
Τάσος Παππάς
