Και ο υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νίκος Παππάς (ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του στην Κεντρική Επιτροπή) και ο πρώην βουλευτής Κώστας Ζαχαριάδης δήλωσαν ότι πρέπει στον ΣΥΡΙΖΑ «να συζητήσουμε σοβαρά την περίπτωση να ενταχθεί το κόμμα μας στη Σοσιαλιστική Διεθνή και στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα».
Ο κ. Παππάς, μάλιστα μιλώντας την Τετάρτη στο κανάλι OPEN στην εκπομπή «Ωρα Ελλάδος» είπε ότι την τελική απόφαση για το συγκεκριμένο ζήτημα πρέπει να την πάρουν τα μέλη του κόμματος με εσωκομματικό δημοψήφισμα. Στο ΠΑΣΟΚ σίγουρα δεν θα χαρούν αν συμβεί αυτό, γιατί θα έχουν δίπλα τους και στις δύο συλλογικότητες και ένα άλλο ελληνικό κόμμα με το οποίο δεν έχουν στην παρούσα φάση τις καλύτερες σχέσεις.
Αλλωστε, κάθε φορά που ο Α. Τσίπρας μιλούσε με την ιδιότητα του παρατηρητή στις συνόδους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, η Χαριλάου Τρικούπη εξέφραζε παρασκηνιακά τη δυσφορία της και σε κάποιες συνάξεις η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν συμμετείχε, επικαλούμενη διάφορες δικαιολογίες.
Είναι, πάντως, βέβαιο ότι τα περισσότερα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δεν θα έχουν αντίρρηση. Θα χαιρετίσουν μια τέτοια εξέλιξη. Είναι γνωστό ότι και ο Σολτς της Γερμανίας και ο Σάντσεθ της Ισπανίας και ο Κόστα της Πορτογαλίας πίεζαν διακριτικά την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ να βρει έναν τρόπο επικοινωνίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και στο εκλογικό επίπεδο, κάνοντας λόγο για τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων κατά τα παραδείγματα της Ισπανίας σήμερα (ενδεχομένως και αύριο μετά τις εκλογές που θα γίνουν σε λίγες μέρες) και της Πορτογαλίας στο πρόσφατο παρελθόν.
Μάλιστα, λίγο πριν από τις εκλογές του Μαΐου, ο καγκελάριος της Γερμανίας συναντήθηκε με τον Αλέξη Τσίπρα προς κακοφανισμό και του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Νίκου Ανδρουλάκη. Αμφότεροι θεώρησαν ότι ήταν μια πρωτοβουλία εκτός πλαισίου. Ο πρώτος ενοχλήθηκε γιατί δεν είναι σύνηθες αρχηγός κράτους να συναντάται με πρόεδρο κόμματος χώρας που είναι σε προεκλογική περίοδο, ο δεύτερος γιατί το κόμμα του διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία στην περιοχή της σοσιαλδημοκρατίας και με την ενέργειά του ο καγκελάριος της Γερμανίας υπονόμευε την προσπάθειά του.
Η Σοσιαλιστική Διεθνής δεν είχε καλό όνομα στην Ελλάδα. Κόκκινο πανί ήταν για το ΠΑΣΟΚ την περίοδο που ξεκινούσε την πορεία του προς την εξουσία. Ο ιδρυτής του, Ανδρέας Παπανδρέου, τα πρώτα χρόνια, δηλαδή τα χρόνια που ήταν σε ισχύ η ιδρυτική πράξη του Κινήματος, όπου αναφερόταν ως κεντρικός στόχος ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, δεν ήθελε νταραβέρια με το σχήμα στο οποίο είχαν πρωταγωνιστήσει ο πάπας του ρεφορμισμού Μπερνστάιν και ο…αποστάτης Κάουτσκι. Ελεγε ότι η σοσιαλδημοκρατία ήταν το μακρύ χέρι του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού και το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται ποτέ να υιοθετήσει το αφήγημά της.
Κι αυτά τα έλεγε την εποχή που στις τάξεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας υπήρχαν βαριά ονόματα με προοδευτικό πρόσημο και καλές επιδόσεις στο πεδίο των φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων, όπως ο Βίλι Μπράντ, ο Ούλοφ Πάλμε, ο Μπρούνο Κράισκι. Μάλιστα, όποιος στο ΠΑΣΟΚ δήλωνε σοσιαλδημοκράτης δεν πέρναγε καλά. Τον αντιμετώπιζαν με μεγάλη καχυποψία. Δεν ήταν πολιτική ταυτότητα, ήταν κάτι σαν βρισιά. Κάτι ξέρει επ’ αυτού ο Κώστας Σημίτης. Τα χρόνια πέρασαν, τα πράγματα άλλαξαν, το ΠΑΣΟΚ εξημερώθηκε πλήρως και εντάχθηκε επί Ανδρέα Παπανδρέου στη Σοσιαλιστική Διεθνή, ενώ ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν πρόεδρός της μέχρι πριν από λίγο καιρό.
Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξεγερσιακή φάση του είχε καλή γνώμη για τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Μιλούσε για συμβιβασμένη σοσιαλδημοκρατία και δεν ήθελε πολλά πολλά με τους νεροκουβαλητές του συστήματος που είχαν προσχωρήσει στον νεοφιλελευθερισμό και υποστήριζε (όχι άδικα) ότι όπου κυβέρνησαν ξεθεμελίωσαν το κοινωνικό κράτος που ήταν δημιούργημα των προκατόχων τους από την ίδια πολιτική οικογένεια.
Τα τελευταία χρόνια, πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας άλλαξε τη ρητορική του για τη σοσιαλδημοκρατία. Απέκτησε επαφές με ηγέτες της (Σάντσεθ, Κόστα), απέσυρε την ακραία κριτική, πύκνωσε τις αναφορές του στη μεσαία τάξη και το προοδευτικό Κέντρο και με την παρέμβασή του πέρασαν στο κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θέσεις που παραπέμπουν περισσότερο στη σοσιαλδημοκρατία και λιγότερο στη ριζοσπαστική Αριστερά.
Ωστόσο, τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα για όσους προτείνουν την επανεξέταση της σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτοί που έχουν αντίθετη γνώμη και επιμένουν ότι το κόμμα δεν πρέπει να εγκαταλείψει τον αριστερό ριζοσπαστικό προσανατολισμό του συγκροτούν υπολογίσιμο μέγεθος. Το θέμα θα λυθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο συνέδριο. Με εντάσεις σίγουρα.
Τάσος Παππάς
Εφημερίδα των Συντακτών (15.7.2023)
