Η αίσθηση που επικρατεί για το αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου είναι ότι η Ν.Δ. κέρδισε χάρη στην οικονομία, την ανάκαμψή της και την προσδοκία που δημιούργησε ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί και φέτος και τα επόμενα δυο-τρία χρόνια.
Εν μέρει είναι αλήθεια αυτό. Πράγματι, η οικονομία έχει ανακάμψει, αν και όχι για όλους, αντίθετα ανέκαμψε με τρόπο άνισο και χωρίς να έχει αλλάξει το παραμικρό στα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματά της που οδήγησαν στην προηγούμενη πολυετή κρίση της.
Η άνιση ανάκαμψη αποτυπώνεται στα ιλιγγιώδη κέρδη που ανακοίνωσαν πέρσι οι μεγάλες εισηγμένες επιχειρήσεις και σε αυτά που ανακοινώνουν αυτές τις μέρες για το πρώτο τρίμηνο του 2023. Αυτή η θεαματική κερδοφορία, ωστόσο, ελάχιστα επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών που βράζουν στο ζουμί της διατροφικής ακρίβειας και των καθηλωμένων μισθών.
Αλλά η οικονομία έχει πράγματι ανακάμψει και για έναν πολύ ευρύτερο κύκλο ευνοημένων της διακυβέρνησης της Ν.Δ., που σχετίζεται με τις αθρόες ροές του δημόσιου χρήματος, είτε πρόκειται για χρήμα του κρατικού προϋπολογισμού, είτε για τον τρόπο που διανέμονται οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
Η τετραετής διακυβέρνηση της Ν.Δ. απογείωσε μια σκανδαλώδη και αδιαφανή πρακτική στον τρόπο ανάθεσης έργων, προμηθειών και υπηρεσιών του Δημοσίου, που αξιοποιούνταν μεν και από προηγούμενες κυβερνήσεις για λόγους «εξοικονόμησης χρόνου», αλλά ποτέ σε αυτή την έκταση και ένταση.
Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, σχεδόν 500.000 δημόσιες συμβάσεις υπογράφηκαν στην τριετία 2020-2022, με χιλιάδες μικρούς και μεγάλους προμηθευτές του Δημοσίου, με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ή με παρεμφερείς γκρίζες διαδικασίες που πλουτίζουν κολλητούς και ημετέρους.
Πάνω από 15 δισ. ευρώ δημόσιου χρήματος δόθηκαν το διάστημα αυτό σε ελεγχόμενους προμηθευτές και εργολάβους του Δημοσίου. Και το τελικό ποσό είναι πολύ υψηλότερο αν υπολογιστεί και το δεύτερο εξάμηνο του 2019, όπως και το πεντάμηνο του 2023.
Η «μηχανή» των απευθείας αναθέσεων είναι μια μορφή διασπάθισης του δημόσιου χρήματος, και μάλιστα σε μεγέθη τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς ότι με πρόσχημα την πανδημία η διακυβέρνηση Ν.Δ. αύξησε κατά 25 δισ. το δημόσιο χρέος. Αλλά, ταυτόχρονα, είναι ένας μηχανισμός εκμαυλισμού και πολιτικής εξαγοράς χιλιάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που ίσως εξηγεί εν μέρει τον εκλογικό «θρίαμβο» Μητσοτάκη.
