Το τηλέφωνο χτυπούσε επίμονα. Το σήκωσα, αν και ήταν περασμένη η ώρα. Θυμωμένη φωνή στην άλλη άκρη. Με καλησπέρισε με το ζόρι και άρχισε τον εξάψαλμο:
-Εσείς δεν είστε που γράψατε την Πέμπτη στην «Εφημερίδα των Συντακτών» το άρθρο με τον τίτλο «Ο ίδιος λαός είναι. Αλλά…»;
-Μάλιστα.
-Μάλιστα.
-Μας είπατε ότι τα πράγματα στην Ελλάδα είναι ζόρικα, ότι τα προβλήματα διογκώνονται, ότι οι Ελληνες που συμμετείχαν στην έρευνα του Βαρόμετρου σε μεγάλο ποσοστό αποδοκιμάζουν τις πολιτικές της Νέας Δημοκρατίας, ότι τα μαντάτα από την Κομισιόν δεν είναι καλά και μας περιμένουν δύσκολες μέρες;
-Δεν τα επινόησα τα στοιχεία. Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου τα λέει και οι εκθέσεις της Κομισιόν τα τονίζουν και ζητούν να ληφθούν μέτρα. Τέρμα τα επιδόματα, τέρμα τα κουπόνια και προτείνουν διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
-Οk. Δεν θέλω να αμφισβητήσω τα στοιχεία. Ομως αναρωτηθήκατε πώς είναι δυνατόν, ενώ είναι αυτή η κατάσταση, οι ψηφοφόροι να έδωσαν τέτοιο προβάδισμα στη Νέα Δημοκρατία. Σας φάνηκε περίεργο το αποτέλεσμα. Δηλαδή υπαινιχθήκατε ότι έκαναν λάθος οι πολίτες που ψήφισαν όπως ψήφισαν...
-Οχι ακριβώς, αλλά συνεχίστε.
-Πάλι καλά που δεν μας είπατε για εκλογές βίας και νοθείας.
-Με τέτοια διαφορά δεν μπορείς να μιλάς για νοθεία.
-Σωστό. Ομως με κεντρίζετε. Αλήθεια πιστεύετε ότι κάνουν οι λαοί λάθη; Οτι μπορεί να παρασυρθούν, να εξαπατηθούν, να ψηφίσουν με το ζόρι αντίθετα από τα συμφέροντά τους; Εσείς και οι όμοιοί σας δεν μας έχετε γανώσει τα αυτιά με το επιχείρημα ότι ο λαός έχει πάντα δίκιο; Τώρα τα γυρνάτε; Δηλαδή ο λαός έχει δίκιο όταν ψηφίζει σωστά κατά τη γνώμη σας και έχει άδικο όταν ψηφίζει κόμματα που δεν γουστάρετε; Πολύ βολικό επιχείρημα.
-Συγγνώμη, αλλά πρέπει να κάνω και εγώ μια ερώτηση. Δεν υπάρχουν περιπτώσεις που οι λαοί ψήφισαν λάθος; Που έκαναν επιλογές οι οποίες αποδείχτηκαν καταστροφικές; Που στήριξαν κόμματα και πολιτικούς που τους οδήγησαν σε συμφορές; Δεν πρέπει να το επισημαίνουμε;
-Κάποιο παράδειγμα;
-Πολλά. Οι Γερμανοί είχαν δίκιο όταν ψήφιζαν τον Χίτλερ; Οχι μόνο τον ψήφισαν, αλλά τον στήριξαν μέχρι το τέλος και πολλοί τον είχαν ερωτευτεί. Ασχέτως αν μετά προσπάθησαν να ξεχάσουν τι έκαναν ή ακόμη χειρότερα έλεγαν ότι δεν ήξεραν τίποτα απ’ αυτά που είχαν διαπράξει οι ναζί. Οι Ιταλοί δεν στήριξαν μαζικά τον Μουσολίνι; Οι πολίτες της Αργεντινής δεν φώναζαν για τον Περόν «κλέφτης, ξεκλέφτης, εμείς αυτόν θέλουμε»;
-Δηλαδή μου λέτε ότι ο Μητσοτάκης μοιάζει με τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι; Ελεος!
-Οχι, προς Θεού. Παραδείγματα έφερα για τα λάθη των λαών στις εκλογικές αναμετρήσεις.
-Κάτι πιο φρέσκο;
-Οι Βραζιλιάνοι έβγαλαν πρόεδρο τον φασίστα Μπολσονάρο και μπορεί να τον ξαναβγάλουν. Οι Αμερικανοί έβγαλαν πρόεδρο τον ανεκδιήγητο Τραμπ και μπορεί να τον ξαναβγάλουν. Οι Ιταλοί έδωσαν στην ακροδεξιά Μελόνι και στον ομοτράπεζό της Σαλβίνι καθαρή νίκη.
-Κάποιος δικός σας δεν έχει πει ότι αν δεν μας αρέσει ο λαός να τον αλλάξουμε; Ειρωνικά το λέω. Ωστόσο οφείλω να σας πω ότι οι λαοί αποφασίζουν με βάση αυτά που τους προτείνουν οι πολιτικοί τους και τα κόμματά τους. Η Νέα Δημοκρατία πρότεινε συγκεκριμένα πράγματα. Είπε ότι θέλει την αυτοδυναμία για να έχουμε πολιτική σταθερότητα και να εφαρμόσει χωρίς εκπτώσεις το πρόγραμμά της. Το έλεγε σε όλους τους τόνους και δεν μπήκε στη λογική να το διαπραγματευτεί. Εθεσε το δίλημμα. Εκβιαστικό; Οντως.
Σύνηθες όμως στην πολιτική. Απέδωσε και γι’ αυτό πήρε 40%. Οι άλλοι τι έλεγαν; Βολόδερναν, άλλαζαν γραμμή τρεις φορές την εβδομάδα, τσακώνονταν για το ποιος είναι πιο αριστερός, πιο σοβαρός, πιο υπεύθυνος, ποιος έχει τις καλύτερες λύσεις, ποιος υπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα, κατηγορούσε ο ένας τον άλλον, έκαναν δίκες προθέσεων τοποθετώντας στο εδώλιο του κατηγορουμένου όχι τη Ν.Δ. αλλά τους πολιτικά συγγενείς χώρους και στο κεντρικό ερώτημα «ποιος θα κυβερνήσει;» εκτόξευαν άρες, μάρες, κουκουνάρες. Δεν ήθελαν να συμμετάσχουν σε συμμαχική κυβέρνηση ή έβαζαν τέτοιους όρους που απέκλειαν τη συνεργασία.
Τι περιμένατε να κάνουν οι ψηφοφόροι; Μέχρι την τελευταία στιγμή πολλοί ήταν αναποφάσιστοι, ψάχνονταν και τελικά οι περισσότεροι επέλεξαν τη Νέα Δημοκρατία. Δεν την ψήφισαν με ενθουσιασμό και πάθος. Διστακτικά συγκατατέθηκαν. Την ψήφισαν ως το μικρότερο κακό, που είναι καλύτερο από το τίποτα.
-Ενδιαφέρουσα η προσέγγισή σας.
-Σας ευχαριστώ. Να μου επιτρέψετε τώρα να σας δώσω μια συμβουλή.
-Παρακαλώ.
-Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζουν αυτοί που λένε ότι θέλουν να αλλάξουν την κοινωνία. Αν δεν το καταλάβουν εγκαίρως θα εκπλήσσονται συνεχώς και δυσάρεστα. Καληνύχτα και καλή τύχη.
-Δεν τα επινόησα τα στοιχεία. Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου τα λέει και οι εκθέσεις της Κομισιόν τα τονίζουν και ζητούν να ληφθούν μέτρα. Τέρμα τα επιδόματα, τέρμα τα κουπόνια και προτείνουν διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
-Οk. Δεν θέλω να αμφισβητήσω τα στοιχεία. Ομως αναρωτηθήκατε πώς είναι δυνατόν, ενώ είναι αυτή η κατάσταση, οι ψηφοφόροι να έδωσαν τέτοιο προβάδισμα στη Νέα Δημοκρατία. Σας φάνηκε περίεργο το αποτέλεσμα. Δηλαδή υπαινιχθήκατε ότι έκαναν λάθος οι πολίτες που ψήφισαν όπως ψήφισαν...
-Οχι ακριβώς, αλλά συνεχίστε.
-Πάλι καλά που δεν μας είπατε για εκλογές βίας και νοθείας.
-Με τέτοια διαφορά δεν μπορείς να μιλάς για νοθεία.
-Σωστό. Ομως με κεντρίζετε. Αλήθεια πιστεύετε ότι κάνουν οι λαοί λάθη; Οτι μπορεί να παρασυρθούν, να εξαπατηθούν, να ψηφίσουν με το ζόρι αντίθετα από τα συμφέροντά τους; Εσείς και οι όμοιοί σας δεν μας έχετε γανώσει τα αυτιά με το επιχείρημα ότι ο λαός έχει πάντα δίκιο; Τώρα τα γυρνάτε; Δηλαδή ο λαός έχει δίκιο όταν ψηφίζει σωστά κατά τη γνώμη σας και έχει άδικο όταν ψηφίζει κόμματα που δεν γουστάρετε; Πολύ βολικό επιχείρημα.
-Συγγνώμη, αλλά πρέπει να κάνω και εγώ μια ερώτηση. Δεν υπάρχουν περιπτώσεις που οι λαοί ψήφισαν λάθος; Που έκαναν επιλογές οι οποίες αποδείχτηκαν καταστροφικές; Που στήριξαν κόμματα και πολιτικούς που τους οδήγησαν σε συμφορές; Δεν πρέπει να το επισημαίνουμε;
-Κάποιο παράδειγμα;
-Πολλά. Οι Γερμανοί είχαν δίκιο όταν ψήφιζαν τον Χίτλερ; Οχι μόνο τον ψήφισαν, αλλά τον στήριξαν μέχρι το τέλος και πολλοί τον είχαν ερωτευτεί. Ασχέτως αν μετά προσπάθησαν να ξεχάσουν τι έκαναν ή ακόμη χειρότερα έλεγαν ότι δεν ήξεραν τίποτα απ’ αυτά που είχαν διαπράξει οι ναζί. Οι Ιταλοί δεν στήριξαν μαζικά τον Μουσολίνι; Οι πολίτες της Αργεντινής δεν φώναζαν για τον Περόν «κλέφτης, ξεκλέφτης, εμείς αυτόν θέλουμε»;
-Δηλαδή μου λέτε ότι ο Μητσοτάκης μοιάζει με τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι; Ελεος!
-Οχι, προς Θεού. Παραδείγματα έφερα για τα λάθη των λαών στις εκλογικές αναμετρήσεις.
-Κάτι πιο φρέσκο;
-Οι Βραζιλιάνοι έβγαλαν πρόεδρο τον φασίστα Μπολσονάρο και μπορεί να τον ξαναβγάλουν. Οι Αμερικανοί έβγαλαν πρόεδρο τον ανεκδιήγητο Τραμπ και μπορεί να τον ξαναβγάλουν. Οι Ιταλοί έδωσαν στην ακροδεξιά Μελόνι και στον ομοτράπεζό της Σαλβίνι καθαρή νίκη.
-Κάποιος δικός σας δεν έχει πει ότι αν δεν μας αρέσει ο λαός να τον αλλάξουμε; Ειρωνικά το λέω. Ωστόσο οφείλω να σας πω ότι οι λαοί αποφασίζουν με βάση αυτά που τους προτείνουν οι πολιτικοί τους και τα κόμματά τους. Η Νέα Δημοκρατία πρότεινε συγκεκριμένα πράγματα. Είπε ότι θέλει την αυτοδυναμία για να έχουμε πολιτική σταθερότητα και να εφαρμόσει χωρίς εκπτώσεις το πρόγραμμά της. Το έλεγε σε όλους τους τόνους και δεν μπήκε στη λογική να το διαπραγματευτεί. Εθεσε το δίλημμα. Εκβιαστικό; Οντως.
Σύνηθες όμως στην πολιτική. Απέδωσε και γι’ αυτό πήρε 40%. Οι άλλοι τι έλεγαν; Βολόδερναν, άλλαζαν γραμμή τρεις φορές την εβδομάδα, τσακώνονταν για το ποιος είναι πιο αριστερός, πιο σοβαρός, πιο υπεύθυνος, ποιος έχει τις καλύτερες λύσεις, ποιος υπηρετεί τα λαϊκά συμφέροντα, κατηγορούσε ο ένας τον άλλον, έκαναν δίκες προθέσεων τοποθετώντας στο εδώλιο του κατηγορουμένου όχι τη Ν.Δ. αλλά τους πολιτικά συγγενείς χώρους και στο κεντρικό ερώτημα «ποιος θα κυβερνήσει;» εκτόξευαν άρες, μάρες, κουκουνάρες. Δεν ήθελαν να συμμετάσχουν σε συμμαχική κυβέρνηση ή έβαζαν τέτοιους όρους που απέκλειαν τη συνεργασία.
Τι περιμένατε να κάνουν οι ψηφοφόροι; Μέχρι την τελευταία στιγμή πολλοί ήταν αναποφάσιστοι, ψάχνονταν και τελικά οι περισσότεροι επέλεξαν τη Νέα Δημοκρατία. Δεν την ψήφισαν με ενθουσιασμό και πάθος. Διστακτικά συγκατατέθηκαν. Την ψήφισαν ως το μικρότερο κακό, που είναι καλύτερο από το τίποτα.
-Ενδιαφέρουσα η προσέγγισή σας.
-Σας ευχαριστώ. Να μου επιτρέψετε τώρα να σας δώσω μια συμβουλή.
-Παρακαλώ.
-Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζουν αυτοί που λένε ότι θέλουν να αλλάξουν την κοινωνία. Αν δεν το καταλάβουν εγκαίρως θα εκπλήσσονται συνεχώς και δυσάρεστα. Καληνύχτα και καλή τύχη.
Tάσος Παππάς
Εφημερίδα των Συντακτών (10.6.2023)