Για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Νίκο Ανδρουλάκη είναι μια αντιπολίτευση που θα κάνει σοβαρή, υπεύθυνη και δημιουργική κριτική κι αυτό μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να το πετύχει. Για τον γενικό γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα είναι να υπάρχει ισχυρή λαϊκή αντιπολίτευση που αυτή μπορεί να είναι μόνο το ΚΚΕ. Με άλλα λόγια, καθαρή πρόταση εξουσίας έχει μόνο η Νέα Δημοκρατία. Την είχε καταθέσει και πριν από τις προηγούμενες εκλογές και έπεισε μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος, αξιοποιώντας την αμηχανία που κυριαρχούσε στους πολιτικούς αντιπάλους της.
Κόμμα εξουσίας ισχυρίζεται ότι παραμένει ο ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο η ηγεσία του ξέρει ότι οι συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν στις κάλπες στις 21 Μαΐου είναι αδύνατον να αλλάξουν ριζικά. Οι κάλπες είναι άδειες, αλλά μόνο αν συμβεί ένα θαύμα θα έχουμε τελείως διαφορετικό αποτέλεσμα. Τόσο θεαματικές ανατροπές μέσα σε λίγες μέρες δεν έχουν σημειωθεί πουθενά στον πλανήτη. Αλλωστε οι συνθήκες δεν δικαιολογούν τέτοιου τύπου αισιοδοξία. Η υπεροχή της Δεξιάς στην περιοχή της επικοινωνίας είναι τόσο ασφυκτική (πλήρης υενεδοποίηση) που της επιτρέπει να βάζει στη δημόσια συζήτηση ό,τι την ευνοεί και να βγάζει ό,τι δεν τη βολεύει. Ακινδύνως.
Οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως βασικό στόχο να μη μεγαλώσει η διαφορά, να κερδίσει κάποια μέτρα, να μειωθεί κάπως το ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας και να μην απειληθεί η θέση του από το ΠΑΣΟΚ. Αν το πετύχει, θα μπει με άλλη ψυχολογία στη διαδικασία που θα ανοίξει την επόμενη μέρα για την αναζήτηση των αιτίων που οδήγησαν στην καθίζησή του. Επίσης θα τεθεί σε άλλη βάση η συζήτηση και για την ηγεσία και για το μέλλον του κόμματος.
Ο Τσίπρας επιμένει ότι δεν θα γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ κόμμα διαμαρτυρίας, ότι θα ανασυνταχθεί, ότι θα είναι το ισχυρό ανάχωμα για να αποκρουστεί η επέλαση της Δεξιάς και σύντομα θα παίξει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο. Το πώς θα γίνει αυτό και υπό την καθοδήγηση ποιας ηγετικής ομάδας είναι ανοικτά ζητήματα που θα απασχολήσουν τα όργανα του κόμματος, πιθανότατα ένα έκτακτο συνέδριο και ενδεχομένως τα μέλη σε πανελλαδική ψηφοφορία εφόσον τεθεί θέμα ηγεσίας είτε από τον ίδιο τον Αλ. Τσίπρα είτε από κάποια στελέχη.
Το ΠΑΣΟΚ έχει μετακινηθεί από τη θέση «μπορούμε να συνεργαστούμε και με τη Ν.Δ. στη βάση ενός μίνιμουμ προγράμματος, χωρίς όμως τον Μητσοτάκη» στη θέση «καμία συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία». Ο στόχος του, δεν το λέει, αλλά το επιθυμεί, είναι να γίνει αυτό ο βασικός πυλώνας της λεγόμενης προοδευτικής παράταξης, αντικαθιστώντας τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πιστεύει ότι μπορεί να συμβεί στις προσεχείς εκλογές. Είναι μεσοπρόθεσμος στόχος. Συνεπώς ο διμέτωπος που επί της ουσίας είναι μονομέτωπος (κατά του ΣΥΡΙΖΑ) θα συνεχιστεί.
Με το ΚΚΕ τα πράγματα είναι πιο καθαρά. Οι πολίτες, λέει, θέλουν ισχυρή λαϊκή αντιπολίτευση που μόνο το ΚΚΕ μπορεί να προσφέρει. Είναι ένα χρήσιμο για τα λαϊκά στρώματα κόμμα, ωστόσο για το ζήτημα της εξουσίας δεν έχει πρόταση. Ούτε θέλει ούτε μπορεί στις παρούσες συνθήκες. Αργότερα και σε άλλες περιστάσεις, βλέπουμε.
Μέχρι τότε κουμάντο θα κάνουν εναλλάξ ή σε συνεργασία η Δεξιά και η σοσιαλδημοκρατία, που έχουν -όπως υποστηρίζει το ΚΚΕ- την ίδια στρατηγική. Συνεπώς, κυβέρνηση θα έχουμε. Μάλλον αυτοδύναμη. Τι είδους αντιπολίτευση, θα το διαπιστώσουμε. Σίγουρα πάντως όχι με κοινό βηματισμό.
Τάσος Παππάς