Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο, υπό τον οποίο θα διεξαχθούν οι εκλογές της 25ης Ιουνίου, το πρώτο κόμμα εφόσον συγκεντρώσει ποσοστό 25% θα λάβει μπόνους 20 εδρών. Ουσιαστικά, σε ένα τέτοιο σενάριο οι 280 έδρες θα μοιραστούν αναλογικά μεταξύ των κομμάτων που θα πετύχουν την είσοδο τους στο Κοινοβούλιο, με τις υπολειπόμενες 20 έδρες να πηγαίνουν στο πρώτο κόμμα ως μπόνους.
Από αυτό το ποσοστό (25%) και πάνω, για κάθε επιπλέον 1% που θα λάβει το πρώτο κόμμα θα εξασφαλίζει περίπου ακόμα 2 έδρες, με μέγιστο τις 30 επιπλέον. Ως εκ τούτου, αν για παράδειγμα το πρώτο κόμμα συγκεντρώσει ποσοστό 40%, τότε θα λάβει το σύνολο του μπόνους που δικαιούται (50 έδρες), οι οποίες θα προστεθούν στις έδρες που θα έχει ήδη εξασφαλίσει αναλογικά.
Ωστόσο, το πραγματικά κρίσιμο μέγεθος για την εξασφάλιση της αυτοδυναμίας των 151 εδρών είναι το άθροισμα των ποσοστών των κόμματων που δεν θα πετύχουν να εισέλθουν στη Βουλή. Πιο συγκεκριμένα, όσο τυχόν μεγαλύτερο είναι το άθροισμα των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής τόσο μικρότερο θα είναι και το ποσοστό που απαιτείται για την αυτοδυναμία. Αντίστροφα, αν στο μηδενικής πιθανότητας σενάριο κατά το οποίο το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής είναι τελικά 0%, τότε το πρώτο κόμμα θα χρειαστεί ποσοστό της τάξης του 40,4% για να εξασφαλίσει μια ισχνή αυτοδυναμία 151 εδρών.
5 κόμματα στη Βουλή
Αν στις 25 Ιουνίου επαναληφθούν τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, τότε η Ν.Δ. θα λάβει το μέγιστο του μπόνους, δηλαδή 50 έδρες, φτάνοντας τις 171. Ο παραπάνω εξαιρετικά μεγάλος αριθμός εδρών θα οφείλεται κυρίως στο μεγάλο ποσοστό (16%) των κομμάτων που δεν πέτυχαν να περάσουν το κατώφλι του 3%.
6 κόμματα στη Βουλή
Αν στις 25 Ιουνίου επαναληφθούν τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, με μόνη διαφοροποίηση την οριακή είσοδο στη Βουλή ενός εκ των κομμάτων που έφτασαν στο κατώφλι της, δηλαδή της Νίκης ή της Πλεύσης Ελευθερίας, τότε το άθροισμα του ποσοστού των εκτός Βουλής κομμάτων θα διαμορφωθεί στο 13%, οδηγώντας τη Ν.Δ. σε μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 167 εδρών.
7 κόμματα στη Βουλή
Αν, ωστόσο, στις επερχόμενες εκλογές καταφέρουν δύο κόμματα, όπως η Νίκη και η Πλεύση Ελευθερίας, να εισέλθουν με οριακό τρόπο στο Κοινοβούλιο, τότε το άθροισμα του ποσοστού των εκτός Βουλής κομμάτων θα διαμορφωθεί κοντά στο 10%, οδηγώντας τη Ν.Δ. σε αυτοδυναμία, με 163 έδρες.
Αν, ωστόσο, στις επερχόμενες εκλογές καταφέρουν δύο κόμματα, όπως η Νίκη και η Πλεύση Ελευθερίας, να εισέλθουν με οριακό τρόπο στο Κοινοβούλιο, τότε το άθροισμα του ποσοστού των εκτός Βουλής κομμάτων θα διαμορφωθεί κοντά στο 10%, οδηγώντας τη Ν.Δ. σε αυτοδυναμία, με 163 έδρες.
8 κόμματα στη Βουλή
Τέλος, αν στις εκλογές του Ιουνίου η Ν.Δ. καταγράψει απώλειες, συγκεντρώνοντας ποσοστό 37%, την ίδια στιγμή που δύο ή τρία κόμματα, όπως η Νίκη, η Πλεύση Ελευθερίας και το ΜέΡΑ25 εισέλθουν σε αυτή, μειώνοντας σε κάθε περίπτωση το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων στο 11%, τότε το κυβερνών κόμμα δεν θα καταφέρει να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες για την αυτοδυναμία 151 έδρες.
Εν κατακλείδι, η βασικότερη πληροφορία που θα χρειαστεί να έχουμε κατά νου για την αποκωδικοποίηση του ερωτήματος της αυτοδυναμίας είναι το άθροισμα του ποσοστού που θα λάβουν τα κόμματα που δεν θα πετύχουν να εισέλθουν στην επόμενη Βουλή.
Οσο μικρότερο είναι αυτό το ποσοστό τόσο πιο ψηλά θα ανέβει ο πήχης της αυτοδυναμίας, ενώ όσο μεγαλύτερο είναι τόσο πιο χαμηλά θα κατέβει ο σχετικός πήχης. Το πώς αυτή η γνωστή παράμετρος σχετίζεται με τις στρατηγικές των κομμάτων είναι μια πιο σύνθετη αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Αγγελος Σεριάτος, Επικεφαλής Ερευνών της Prorata υπ. διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών (03.6.2023)