Σε θέσεις μάχης Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, αφού όλα θα κριθούν στις 28 Μαΐου αν και η κάλυψη της διαφοράς μεταξύ τους μοιάζει δύσκολη. Με καταμετρημένο το 99% των ψηφοδελτίων ο απερχόμενος πρόεδρος προηγείται με 49,4% των ψήφων έναντι του 44,96% του αντιπάλου του, αλλά δεν κατάφερε -ακόμα τουλάχιστον- να παρατείνει την 20ετή του θητεία στην εξουσία.
Επικράτηση με ποσοστό κοντά στο 50% και στις βουλευτικές κάλπες για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που τα πήγε καλύτερα από το αναμενόμενο, όπως επίσης και ο σύμμαχος του στον κυβερνητικό συνασπισμό, το ακροδεξιό MHP.
Όμως, οι πρώτες, έντονες, αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αμφισβητούν το προβάδισμα του «σουλτάνου» αφήνοντας αιχμές για χειραγώγηση. Η αντιπολίτευση καταλόγισε στο κόμμα Ερντογάν ότι καθυστέρησε να εμφανίσει τα πλήρη αποτελέσματα υποβάλλοντας ενστάσεις, ενώ οι αρχές δημοσίευαν αποτελέσματα με μια σειρά που ενίσχυε τεχνητά τον απολογισμό του Ερντογάν.
Ο επίσης εθνικιστής υποψήφιος, Σινάν Ογκάν, συγκέντρωσε το 5,3% των ψήφων. Αναλυτές σημειώνει ότι μπορεί να επηρεάσει τη δεύτερη κάλπη, ανάλογα με την πλευρά που υποστηρίζει.
Η επόμενη ψηφοφορία θα κρίνει ποιος θα ηγείται της Τουρκίας και αν αυτή θα επιστρέψει σε έναν πιο κοσμικό, δημοκρατικό δρόμο ή θα συνεχίσει στο αυταρχικό μονοπάτι του Ερντογάν, όπως επίσης ποιος θα διαχειριστεί τη μεγάλη οικονομική κρίση και τις σχέσεις με Ρωσία, Μέση Ανατολή και Δύση.
Υπόσχονται νίκη στον δεύτερο γύρο
Και οι δύο «μονομάχοι» υπόσχονται νίκη στον δεύτερο γύρο, μιας και κανείς από τους δύο δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το 50% που απαιτείται για να αποφευχθεί η επανάληψη της αναμέτρησης.
Ο υποψήφιος του εξακομματικού συνασπισμού της αντιπολίτευσης «Εθνική Συμμαχία» και ηγέτης του ιστορικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP φαίνεται να διαψεύδει τις όποιες προσδοκίες. Μιλώντας τις πρώτες πρωινές ώρες έχοντας πλάι του αρκετά άλλα στελέχη της συμμαχίας τόνισε πως ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να επικρατήσει, όπως επιδίωκε στην αναμέτρηση χθες.
Ο Ερντογάν υπογράμμισε πως βρίσκεται «καθαρά μπροστά» δηλώνοντας, αυτή τη φορά, πως θα «σεβαστεί» το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου αλλά απέρριψε τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης. «Νίκησε η χώρα μας, το έθνος μας», είπε μπροστά σε χιλιάδες υποστηρικτές του και χαρακτήρισε υποδειγματική την εκλογική διαδικασία, «παράδειγμα» για τον κόσμο, κατ’ αυτόν: «Η Τουρκία έδειξε πως είναι ανάμεσα στις ηγετικές δημοκρατίες του κόσμου» υποστήριξε.
Βαθιά πόλωση σε μια χώρα σε πολιτικό σταυροδρόμι
Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα αλλά και η αυξημένη συμμετοχή, που εκτιμάται ότι έσπασε ρεκόρ, αντανακλούν τη βαθιά πόλωση σε μια χώρα σε πολιτικό σταυροδρόμι. Οι δημοσκοπήσεις, που πριν τις εκλογές έδειχναν μια κούρσα στήθος με στήθος ή ελαφρύ προβάδισμα Κιλιτσντάρογλου, διαψεύστηκαν.
Η επιλογή του επόμενου προέδρου ενός κράτους 85 εκατομμυρίων κατοίκων, που ήδη παλεύει με τον αυξανόμενο πληθωρισμό, είναι μια από τις πιο κρίσιμες αποφάσεις στη σύγχρονη ιστορία του εδώ και εκατό χρόνια, ενώ αντηχεί πολύ πέρα από τα σύνορά της.
Μια νίκη του Ερντογάν, ενός από τους πιο σημαντικούς συμμάχους του Βλαντιμίρ Πούτιν, πιθανότατα θα ενθουσιάσει το Κρεμλίνο αλλά θα ενοχλήσει την κυβέρνηση Μπάιντεν, καθώς και πολλούς Ευρωπαίους και ηγέτες της Μέσης Ανατολής που είχαν προβληματικές σχέσεις με τον Ερντογάν.
Ο μακροβιότερος ηγέτης της Τουρκίας έχει μετατρέψει το μέλος του ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο παίκτη, αλλά η ασταθής οικονομική πολιτική του έχει πυροδοτήσει την τεράστια κρίση κόστους ζωής, που προκάλεσε οργή στους πολίτες. Η αντίδραση της κυβέρνησής του στους καταστροφικούς σεισμούς, που στοίχισε τις ζωές 50.000 ανθρώπων, ενίσχυσε την απογοήτευση των ψηφοφόρων.
Από την πλευρά του ο Κιλιτσντάρογλου έχει δεσμευτεί να αναβιώσει τη δημοκρατία μετά από χρόνια κρατικής καταστολής, να ενισχύσει τους θεσμούς που έχασαν την αυτονομία υπό τον Ερντογάν και να ξαναχτίσει τους εύθραυστους δεσμούς με τη Δύση.
Οι επικριτές του 69χρονου -με δώδεκα εκλογικές νίκες στο ενεργητικό του- φοβούνται ότι θα κυβερνήσει ακόμη πιο αυταρχικά, εάν κερδίσει άλλη μια θητεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και ακτιβιστές θα μπορούσαν να απελευθερωθούν εάν επικρατήσει η αντιπολίτευση.