Πέμπτη 4 Μαΐου 2023

Δεν υπάρχει (δημοσιογραφική) πιάτσα!


Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα (ναι, καλά…)

Θρίαμβος! Ανεβήκαμε μια θέση στον παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου των Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα και πιάσαμε τη θέση 107 από τη θέση 108 που βρισκόμασταν πέρυσι. Με χειρότερο σκορ βέβαια, 55,2 φέτος έναντι 55,52 του 2022, αλλά ας πρόσεχαν οι υπόλοιποι γι’ αυτό, όχι εμείς.
Χειρότερη επίδοση στα Οικονομικό Δείκτη με πτώση στη θέση 134 έναντι 113 πέρυσι (περισσότερα επ’ αυτού πιο κάτω), καλύτερη θέση στα Δείκτη Ασφάλειας με άνοδο στη θέση 91 από 128 (δεν είχαμε δολοφονία δημοσιογράφου πέρυσι) και πτώση παντού αλλού:
Πολιτικός Δείκτης στη θέση 100 από 72,
Νομοθετικός Δείκτης στη θέση 92 από 70
και Κοινωνικός Δείκτης στη θέση 130 από 103.
Μια όχι και τόσο μικρή καταστροφή, με λίγα λόγια, όπου η Ελλάδα 2.0 εξακολουθεί να φιγουράρει στην τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και των Βαλκανίων. Τουλάχιστον ξεπεράσαμε το Τσαντ…

Κι αφού τα μάθαμε τα φετινά μαντάτα από τους Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα, ας τσακώσουμε τον μεγεθυντικό φακό και ας ρίξουμε μια ματιά από πιο κοντά σε αυτό το πράγμα που ονομάζουμε Ελευθερία του Τύπου. Να το πω εν συντομία αρχικά και ύστερα θα το αναπτύξω, για όσους και όσες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το λακωνίζειν δεν εστί φιλοσοφείν:
Ελευθερία του Τύπου, ίσον Ελευθερία των Δημοσιογράφων απέναντι στις κάθε είδους εξουσίες!
Όπου εξουσίες, οι τρεις που κατοχυρώνει το Σύνταγμα, η Νομοθετική, η Εκτελεστική και η Δικαστική, αλλά και ο ίδιος ο Τύπος, η τέταρτη εξουσία δηλαδή. Η εξουσία των αφεντικών σαν να λέμε, η εξουσία των ιδιοκτητών, διόλου ασήμαντη και αυτή, μιας και στο πάλαι ποτέ «τυπωθήτω» κρίνονται όλα. Άμα οι ίδιοι οι άνθρωποι που σε προσέλαβαν είναι οι πρώτοι που σε υπονομεύουν και σου βάζουν τρικλοποδιές, δεν έχεις καμία ελπίδα να πεις την αλήθεια. Όχι την αλήθεια ολόκληρη, ούτε στην Καινή Διαθήκη, άλλωστε, δεν την μαθαίνει κανείς εκατό τοις εκατό, αλλά εκείνα τα ψήγματα έστω που μπορούν να υποψιάσουν κατ’ ελάχιστον τον αναγνώστη, τον ακροατή, τον θεατή για όλα όσα συμβαίνουν γύρω του…

Την Ελευθερία, λοιπόν, των Δημοσιογράφων απέναντι στις κάθε είδους εξουσίες, την τρώει ο λύκος εδώ και αρκετά έτη. Κι όσο περισσότερο τη ροκανίζει, τόσο περισσότερο του ανοίγει η όρεξη. Βλέπε, ας πούμε, εκείνο το αδιανόητο εφεύρημα του Χρυσοχοϊδη για «μαντρί» δημοσιογράφων στις διαδηλώσεις, όπου θα ήταν κλεισμένοι σαν τ’ αρνιά οι ρεπόρτερ, «για να μην κινδυνεύει η σωματική τους ακεραιότητα».
Ο εθνικόφρων Σόλων Γκίκας δεν το είχε καν φαντασθεί, ο σοσιαλιστής Μιχαλάρας το πρότεινε μετά βαΐων και κλάδων. Δεν του πέρασε τελικά, αλλά σημασία έχει πως έκρινε κατάλληλη τη στιγμή για να το ρίξει στο τραπέζι. Και ξέρετε γιατί; Διότι δεν φοβόταν ότι οι δημοσιογράφοι θα τον αρπάξουν από τ’ αυτιά και θα στρίβουν μέχρι Δευτέρας Παρουσίας…
Είχε τα δίκια του να το πάει νταηλίκι ο πρώην υπουργός, μιας και τα τελευταία έτη, περισσότερο από κάθε άλλη χρονική περίοδο οι λειτουργοί του Τύπου (ορίστε, το είπα!), είναι πολυδιασπασμένοι, αποπροσανατολισμένοι και αποδυναμωμένοι. Η εξήγηση απλή, τρεις λέξεις όλες κι όλες:
Δεν υπάρχει πιάτσα!

Ε ναι παιδιά, αλήθειες να λέμε και να μην κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Με την αποδημία είς Κύριον δύο εκ των τριών συγκροτημάτων εφημερίδων και δύο εκ των τριών συγκροτημάτων περιοδικών, χώρια τα υπόλοιπα και ουκ ολίγα λουκέτα, την περασμένη δεκαετία, συρρικνώθηκαν δραματικά οι θέσεις εργασίας. Οι αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, για να είμαι πιο ακριβής, αυτές που σου επιτρέπουν να τα βγάζεις πέρα, δίχως να σκύβεις όλη μέρα το κεφάλι και να μεταμορφώνεσαι σε γλειφτρόνι τύπου Χατζηαβάτη. Ναι, ναι, το ξέρω ότι άνοιξε η αγορά του ίντερνετ και γεννήθηκαν εκατοντάδες φρέσκες δουλειές, αλλά εδώ μιλάμε κυριολεκτικά για mc jobs:
Ανά πάσα στιγμή είσαι αναλώσιμος ή αναλώσιμη, για τον επόμενο που περιμένει στη σειρά. Βιομηχανικό, γαρ, το προϊόν, σπάει το γρανάζι, το αλλάζεις και πας…

Ως εκ τούτου, όταν σε μια δύσκολη στιγμή δεν μπορείς να πάρεις το καπελάκι σου και να πεις «αντίο», η ελευθερία σου θα είναι τουλάχιστον πετσοκομμένη. Στο πίσω μέρος του μυαλού σου, θα σε γλεντάει πάντοτε το φάντασμα της ανεργίας, που σε τέτοιες εποχές καλόν είναι να το σέβεται κανείς και να μην το αψηφάει. Γιατί άμα κροταλίσει τις αλυσίδες του…

Χρήστος Ξανθάκης
Voices / Newpost (03.5.2023)