Ο Παντελής Μπουκάλας αυτοβιογραφείται

Η νεώτερη ελληνική γραμματεία, ευτύχησε να έχει μέλος τον Παντελή Μπουκάλα. Έναν ποιητή με σπάνια πένα, πλούσια αλλά με θαυμαστή οικονομία λόγου, που αν αφουγκραστείς θα διαισθανθείς να ρέει υπόγεια ο ποταμός της δημοτικής πολιτιστικής μας παράδοσης. Βιοπορίζεται ασκώντας την δημοσιογραφία την οποία μετουσιώνει σε λογοτεχνικό έργο κατά τον τρόπο των παλιών κλασικών αρθρογράφων.
Τέκνο της ελληνικής επαρχίας, γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Δήμου Οινιάδων, ένα μικρό χωριό κοντά στο Μεσολόγγι που είχε πηγή ζωής, τον Αχελώο ποταμό. Σύντομα οι συνθήκες ανάγκασαν την οικογένεια να μετακομίσει στην Αθήνα. Στόχος του ήταν να σπουδάσει φιλολογία, αλλά "κόπηκε" στην …Έκθεση. Ο ακαδημαϊσμός των διορθωτών αδυνατούσε να κατανοήσει ένα φωτεινό μυαλό, που ήταν πάντα ένα βήμα πιο μπροστά. Έτσι σπούδασε Οδοντιατρική, την οποία ουδέποτε υπηρέτησε.
Η πρώτη προσέγγιση με τα ελληνικά γράμματα έγινε στο χώρο του Ολκού, του εκδοτικού οίκου δηλαδή που ήταν ο Αντώνης ο Καρκαγιάννης και ο Δήμος ο Μαυρομάτης. Προσελήφθη ως παιδί για όλες τις δουλειές αλλά σύντομα κατέληξε διορθωτής, στη συνέχεια επιμελητής κειμένων σε εκδοτικούς οίκους όπου δούλευαν πολλοί διανοητές της. Εκεί διαμόρφωσε και την πολιτική του συνείδηση.
Ξεκίνησε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Το 1987 έγραφε στην εφημερίδα «Πρώτη», ενώ από το 1990 ως και σήμερα αρθρογραφεί στην Καθημερινή, όπου για είκοσι χρόνια είχε την ευθύνη της σελίδας του βιβλίου.
Από το 1980 δημοσιεύει τις πρώτες ποιητικές του συλλογές «Αλγόρυθμος» και «Η εκδρομή της Ευδοκίας» από τις εκδόσεις «Άγρα». Ακολουθούν μεταξύ άλλων «Ο μέσα πάνθηρας», «Σήματα υγρά», «Ο μάντης», «Οπόταν πλάτανος», «Ρήματα». Το 2010 τιμάται με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει εκδώσει έναν τόμο δοκιμίων και βιβλιοκριτικών υπό τον τίτλο «Ενδεχομένως» και δύο τόμους υπό τον τίτλο «Υποθέσεις», με τις επιφυλλίδες του στην Καθημερινή της Κυριακής.
Έχει μεταφράσει, για τον ίδιο εκδοτικό οίκο (Άγρα) τον ελληνιστικό Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος. Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας. Έχει επίσης μεταφράσει τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο (2005), τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου (2005) και τις Τρωάδες του Ευριπίδη για το Θέατρο του Νέου Κόσμου (2010).
Αυτή την εποχή ένα τιτάνιο έργο (ζωής) που προϋποθέτει βάσανον και αφοσίωση, βρίσκεται στο τέλος του. Μια δεκάτομη μελέτη του για το δημοτικό τραγούδι, με γενικό τίτλο «Πιάνω γραφή να γράψω… Δοκίμια». Μέσα από αυτή τη μελέτη αναδεικνύει την ποιητική αξία των δημοτικών τραγουδιών, τη γλωσσική τους αξία. Στόχος του, να απομακρύνει από το μυαλό αρκετών την αγοραία εκδοχή του, που πλασαρίστηκε από ανίδεους, εκούσια ή ακούσια...
«Δεν είναι αιφνίδιος ο έρωτας μου για το δημοτικό ούτε αφύσικος, ίσα-ίσα είναι ότι φυσικότερο. Μέσα σ' αυτήν την κολυμπήθρα γεννήθηκα, μεγάλωσα, με τραγούδια, μοιρολόγια, αινίγματα, παραμύθια, πανηγύρια, μουσική της εκκλησίας. Όλα αυτά είχαν τον τόκο τους κάποια στιγμή. Το πρώτο κείμενο που έγραψα θαμπωμένος από το δημοτικό, εξ ού κι ο τίτλος του “το θάμβος” , “το επίμονο θάμβος του δημοτικού”, ήταν το 1992, δηλαδή έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια»
Η έρευνά του γύρω από το Δημοτικό Τραγούδι μας και τις ρίζες του, θα ολοκληρωθεί σε δώδεκα τόμους. Εν τω μεταξύ ο πρώτος τόμος με τίτλο: “Όταν το ρήμα γίνεται όνομα: Η “Αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών” τιμήθηκε με το βραβείο Δοκιμίου–Κριτικής (Κρατικά Βραβεία για τη λογοτεχνική παραγωγή του 2017).
Ο δεύτερος τόμος της σειράς τιτλοφορείται “Το αίμα της αγάπης – Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση” και ο τρίτος τόμος, που ήδη κυκλοφορεί, έχει τίτλο: “ Κόκκιν' αχείλι εφίλησα ” (εκδ. Άγρα).

Ο Παντελής Μπουκάλας, ποιητής, αρθρογράφος, συγγραφέας, μεταφραστής και δημοσιογράφος αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα σε δύο συνέχειες.
Παραγωγός Γιώργος Σγουράκης, σκηνοθεσία Περικλής Κ. Ασπρούλιας, δημοσιογραφική επιμέλεια Ιωάννα Κολοβού, Αντώνης Εμιρζάς, φωτογραφία Μαίρη Γκόβα, ηχοληψία Νίκος Παναγοηλιόπουλος, Λάμπρος Γόβατζης, μοντάζ Σταμάτης Μαργέτης, διεύθυνση παραγωγής Στέλιος Σγουράκης

"ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ"
- προβολή (ε) (α' μέρος): Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2023 στις 20:00 – ΕΡΤ2
- προβολή (ε) (β' μέρος): Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023 στις 20:00 – ΕΡΤ2