Οι εξ απορρήτων δεν κάνουν του κεφαλιού τους

Γράφει ο Τάσος Παππάς

Με λίγες εξαιρέσεις, οι ηγέτες πάσχουν από το σύνδρομο της ανασφάλειας. Φοβούνται για τη θέση τους. Δεν αισθάνονται σίγουροι ότι θα μακροημερεύσουν. Δεν θα καταφύγουν στην ψυχανάλυση, θα προσπαθήσουν να το αντιμετωπίσουν με πιο πρακτικές μεθόδους. Χρειάζονται ανθρώπους δίπλα τους που μπορούν να τους εμπιστευτούν. Φίλους που έχουν δοκιμαστεί στα δύσκολα, θαυμαστές για να τους αποθεώνουν, κόλακες για να τους λιβανίζουν. Διαφορετικά οι παρενέργειες που προκαλούν οι κρίσεις αυτοπεποίθησης μπορεί να απειλήσουν την εξουσία τους. 

Ποια προσόντα πρέπει να έχει ένα πρόσωπο για να πάρει μια τέτοια θέση:

• Να οφείλει την πολιτική ύπαρξή του στον προϊστάμενο του, να έχει δηλαδή συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι του χρωστάει τα πάντα και χωρίς αυτόν δεν θα μπορούσε να διακριθεί.
• Να είναι σε θέση να αξιοποιήσει το δοτό κύρος που έχει για να παρακολουθεί τον χώρο που του έχει ανατεθεί, να λύνει ακανθώδη ζητήματα πριν γίνουν βουνό και ακουμπήσουν τον «από πάνω» και το βασικότερο να πείθει τους συνομιλητές του (πολιτικούς, επιχειρηματίες) ότι όταν μιλάει αυτός είναι σαν να μιλάει ο αρχηγός.
• Να είναι η ασπίδα του αφεντικού του. Να το ενημερώνει για ό,τι συμβαίνει στον στενό και τον ευρύτερο κύκλο, να το συμβουλεύει με ταπεινότητα, να μη δυσφορεί όταν δεν περνάει η γνώμη του, να μην κοινολογεί τις εμπιστευτικές συζητήσεις μαζί του σε άλλους, να περιφρουρεί την προσωπική ζωή του, να το υπερασπίζεται με όλα τα μέσα απέναντι στους εχθρούς του, αλλά και απέναντι στους φίλους του, όταν αυτοί διεκδικούν να διευρυνθεί ο ζωτικός χώρος τους.
• Να αναλαμβάνει να κάνει ακόμη και τη βρόμικη δουλειά (εντός και εκτός του κόμματος, εντός και εκτός της κυβέρνησης), προκειμένου να προστατεύσει τον ευεργέτη του, ο οποίος δεν πρέπει να εκτίθεται κάνοντας σε δημόσια θέα πράγματα που θα πλήξουν την εικόνα του.
• Να μη διανοηθεί να αυτονομηθεί, να αποφύγει μ’ άλλα λόγια τον πειρασμό να αρχίσει να μαγειρεύει για τον εαυτό του. Κάποτε θα μαθευτεί η αταξία του και θα το πληρώσει ακριβά.
• Και φυσικά να είναι έτοιμος, αν παραστεί ανάγκη, να θυσιαστεί αυτός για να γλιτώσει ο αρχηγός του.

Οι άνθρωποι που βρέθηκαν δίπλα σε πρωθυπουργούς στην Ελλάδα διέθεταν τα απαραίτητα για τον συγκεκριμένο ρόλο εφόδια. Οι περισσότεροι ανταποκρίθηκαν και με το παραπάνω. Μερικοί εξ αυτών ήταν σημαντικές προσωπικότητες και αναδείχθηκαν σε διάφορα πεδία μετά το πέρας της αποστολής τους στο περιβάλλον των αρχηγών.

 Δίπλα στον Κωνσταντίνο Καραμανλής βρέθηκαν για πολλά χρόνια οι Μολυβιάτης, Λαμπρίας. Ο κυματοθραύστης για τον Ανδρέα Παπανδρέου ήταν ο Αντώνης Λιβάνης. Ο Γρυλλάκης ήταν ο έμπιστος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Κοντά στον Κώστα Σημίτη ήταν ο Νίκος Θέμελης. Ο Αγγέλου υπηρέτησε με συνέπεια τον Κώστα Καραμανλή, ο Παμπούκης τον Γιώργο Παπανδρέου, ο Χρύσανθος Λαζαρίδης τον Αντώνη Σαμαρά, ο Τζανακόπουλος τον Αλέξη Τσίπρα.

Ουδείς εξ αυτών παραβίασε τους κανόνες, ουδείς εξ αυτών μίλησε δημοσίως με απαξιωτικό τρόπο για τους ηγέτες που υπηρέτησε και το κυριότερο ουδείς εξ αυτών διανοήθηκε να λειτουργήσει ερήμην τους, να παίρνει πρωτοβουλίες χωρίς να τους ενημερώνει. Ο τελευταίος κανόνας είναι ο πιο σημαντικός. Κυβερνητικοί παράγοντες προσπαθούν να μας πείσουν με διαρροές, φήμες και... έγκυρες πληροφορίες ότι αυτή την αρχή καταστρατήγησε ο ανιψιός και στενότερος συνεργάτης του πρωθυπουργού, ο Γρηγόρης Δημητριάδης. Και να θέλεις να το πιστέψεις δυσκολεύεσαι αν ξέρεις τη σχέση που είχαν οι δύο άνδρες. Σχέση πολιτική. Σχέση οικογενειακή που είναι και η πιο ισχυρή. Οι εξ απορρήτων για πάσης φύσεως θέματα (πολιτικά, προσωπικά, οικονομικά) δεν κάνουν του κεφαλιού τους. Δεν τολμούν να κάνουν.

- το κείμενο του Τ. Παππά είναι από την Εφημεριδα των Συντακτών (23.11.2022)