Προσωπικά, έναν μόνο Πάτση γνώρισα, τον τιτανοτεράστιο Χάρη Πάτση∙ που, με τα ανοιχτόκαρδα λεξικά και τις εγκυκλοπαίδειές του, μας βοήθησε – εμάς τους μαθητές του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα – να ξεπεράσουμε την φοβική μετεμφυλιακή πολιτική κουλτούρα των γονιών μας. Και να «χτίσουμε» την ακομπλεξάριστη δημοκρατική κουλτούρα της γενιάς μας, της γενιάς του αντιδικτατορικού αγώνα και του Πολυτεχνείου.
Πενήντα χρόνια μετά, ένας άλλος Πάτσης, ο βουλευτής που, εν γνώσει του κ. Μητσοτάκη, πλούτιζε ξεσπιτώνοντας αδύναμες λαϊκές οικογένειες, επιχειρεί να μας γειώσει και πάλι (για πολλοστή φορά στη διάρκεια της μεταπολίτευσης) στο βασικό φοβικό αίσθημα της μετεμφυλιακής πολιτικής κουλτούρας ότι «αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ»…
Ότι οι πολιτικοί των κομμάτων εξουσίας του αστικού κράτους ποτέ δεν σταμάτησαν να κλέβουν – πάντα διεκδικούσαν το δικαίωμα στην κλοπή, τη μίζα, τη δωροδοκία χωρίς ηθικούς και νομικούς περιορισμούς. Κι ότι σήμερα, ακόμα χειρότερα, «έχουν σταματήσει να αισθάνονται ντροπή όταν το πράττουν, ότι ζητούν με πείσμα το δικαίωμα να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν με μυστικότητα», όπως προ δεκαετίας δήλωνε ο εισαγγελέας της ιταλικής επιχείρησης «Καθαρά Χέρια», Πιερκαμίλο Νταβίγκο.
Τέσσερα χρόνια πριν, γράφοντας για τους πρωταγωνιστές στο σκάνδαλο NOVARTIS που μαύριζε τον πολιτικό ορίζοντα της χώρας, θυμήθηκα τη φράση αυτή του Ιταλού εισαγγελέα – που, σε απλά ελληνικά, σημαίνει ότι οι σημερινοί πολιτικοί δεν έχουν πρόβλημα να κλέβουν στα φανερά – ένα γλυπτό παλίμψηστο αποκαλύφθηκε στον νου μου, που ήταν, λέει, το παλίμψηστο της μεταπολιτευτικής πολιτικής διαφθοράς και της κλεπτοκρατίας…
Γιγάντια ανάγλυφα πορτρέτα των γνωστών και μη εξαιρουμένων αρχικλεφταραίων της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας της Ελλάδος: Παπαγεωργόπουλος Τσοχατζόπουλος, Παπαντωνίου κι άλλοι, κι άλλοι, κι ανάμεσά τους να προβάλλουν οι εικόνες των πολιτικών προσώπων της δικογραφίας της Novartis∙ οι Σαμαράς και Βενιζέλος και Λοβέρδος και Άδωνις & ΣΙΑ.
*******
Τώρα, μετά και το σκάνδαλο Ανδρέα Πάτση που – εκτός απροόπτου – ήρθε να επισφραγίσει την… απαράμιλλη τετραετία πολιτικής διαφθοράς που αφήνει πίσω της η κυβέρνηση της ΝΔ, το ανάγλυφο πορτραίτο του εν αποδρομή πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη παίρνει περίοπτη θέση στο παλίμψηστο της μεταπολιτευτικής πολιτικής διαφθοράς και της κλεπτοκρατίας ως το απόλυτο γκρο πλαν, με το… Predator στο χέρι…
Δίπλα του, ο ανηψιός Δημητριάδης και ο Κοντολέων και ο Πάτσης και ο Πέτσας κι όλοι οι… άριστοι των deals, των απευθείας αναθέσεων και της πολιτικής ρεμούλας κολλητοί του – και στο φόντο, σε οικογενειακό stand up, η Μαρέβα και ο μίστερ… Μπόργιανς - Παπασταύρου, και η Ντόρα κι ο Χριστοφοράκος. Και οι άλλοι, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, συγγενείς του δικαιώματος στη μίζα, την κλοπή και την δωροδοκία: να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν μέχρι τώρα οι πολιτικοί τους πρόγονοι με μυστικότητα, και μια κάποια ντροπή...
Είναι νωπές οι ξεδιάντροπες και αλαζονικές κοινοβουλευτικές σιωπές με τις οποίες ο… παλίμψηστος Κυριάκος Μητσοτάκης καταπίνει τα αμείλικτα «κατηγορώ» του Αλέξη Τσίπρα στις αλλεπάλληλες συζητήσεις σε επίπεδο αρχηγών για την πολιτική διαφθορά – αυτή τη γάγγραινα που εμφιλοχωρεί στον ίδιο και στο κυβερνητικό του περιβάλλον και σαπίζει το σώμα της πολιτικής και της δημοκρατίας. Αντιδρώντας με το βασικό ένστικτο του εκπροσώπου μιας πολιτικής διαφθοράς πιο προωθημένης απ' αυτήν που προφήτευε ο Πιερκαμίλο Νταβίγκο: κλέβουμε στα φανερά και χωρίς καμιά ντροπή…
*******
Η κυβέρνηση Τσίπρα, κατά τη διάρκεια της τετραετούς θητείας της, αν μη τι άλλο προσπάθησε, έκανε ότι μπορούσε, προκειμένου να αντιμετωπίσει «αυτή τη γάγγραινα που σαπίζει το σώμα της πολιτικής και της δημοκρατίας». Είναι σίγουρο δε, ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια και σε ενδεχόμενη δεύτερη, στον επόμενο χρόνο. Ωστόσο – όπως συνέβη και στην περίπτωση NOVARTIS – είναι αμφίβολο αν θα πετύχει να σπάσει το κέλυφος της σκανδαλώδους ασυλίας που έχουν πετύχει οι ίδιοι οι πολιτικοί για την πάρτη τους…
Είναι θέμα δημοκρατικής αναπηρίας του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος: η πολιτική και οι πολιτικοί τοποθετούνται υπεράνω του νόμου, δεν υπόκεινται στη Δικαιοσύνη. Ως εκ τούτου η κοινωνία, οι πολίτες, δεν θεωρείται ότι έχουν έννομο συμφέρον να εγκαλούν την πολιτική τάξη για τυχόν βλάβες που τους προξενεί.
Ακριβέστερα, «η πολιτική αυτονομία και η πολιτική ασυλία της κρατικής εξουσίας, η απουσία πολιτικού δικαίου και, συνακόλουθα, δικαιϊκής ευθύνης της πολιτικής εξουσίας, ο σκοπός της πολιτικής που ορίζει κατά βούληση η πολιτική τάξη, το πολιτικό προσωπικό που ενσαρκώνει εν λευκώ τις ιδιότητες του εντολέα και του εντολοδόχου, του ελέγχοντος και του ελεγχομένου συνθέτουν το πολιτειακό θερμοκήπιο της ιδιοποίησης και της διαφθοράς στο περιβάλλον της νεοτερικότητας».*
Έτσι, η πολιτική πράξη καταντάει ένα παιχνίδι διαφθοράς που σκοτώνει την πολιτική. Όσο για τους συστημικούς επαγγελματίες πολιτικούς, είναι αμφίβολο αν θα σταματήσουν κάποτε να εγκληματούν, και να αισθάνονται ντροπή όταν το πράττουν... Κι αφήστε τον Αριστοτέλη να... πιστεύει ότι, ευλόγως, το πολιτικό έγκλημα τιμωρείται αυστηρότερα στη δημοκρατία επειδή προκαλεί συλλογική, άρα μεγαλύτερη, βλάβη απ’ ό,τι το κοινό έγκλημα…
Πενήντα χρόνια μετά, ένας άλλος Πάτσης, ο βουλευτής που, εν γνώσει του κ. Μητσοτάκη, πλούτιζε ξεσπιτώνοντας αδύναμες λαϊκές οικογένειες, επιχειρεί να μας γειώσει και πάλι (για πολλοστή φορά στη διάρκεια της μεταπολίτευσης) στο βασικό φοβικό αίσθημα της μετεμφυλιακής πολιτικής κουλτούρας ότι «αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ»…
Ότι οι πολιτικοί των κομμάτων εξουσίας του αστικού κράτους ποτέ δεν σταμάτησαν να κλέβουν – πάντα διεκδικούσαν το δικαίωμα στην κλοπή, τη μίζα, τη δωροδοκία χωρίς ηθικούς και νομικούς περιορισμούς. Κι ότι σήμερα, ακόμα χειρότερα, «έχουν σταματήσει να αισθάνονται ντροπή όταν το πράττουν, ότι ζητούν με πείσμα το δικαίωμα να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν με μυστικότητα», όπως προ δεκαετίας δήλωνε ο εισαγγελέας της ιταλικής επιχείρησης «Καθαρά Χέρια», Πιερκαμίλο Νταβίγκο.
Τέσσερα χρόνια πριν, γράφοντας για τους πρωταγωνιστές στο σκάνδαλο NOVARTIS που μαύριζε τον πολιτικό ορίζοντα της χώρας, θυμήθηκα τη φράση αυτή του Ιταλού εισαγγελέα – που, σε απλά ελληνικά, σημαίνει ότι οι σημερινοί πολιτικοί δεν έχουν πρόβλημα να κλέβουν στα φανερά – ένα γλυπτό παλίμψηστο αποκαλύφθηκε στον νου μου, που ήταν, λέει, το παλίμψηστο της μεταπολιτευτικής πολιτικής διαφθοράς και της κλεπτοκρατίας…
Γιγάντια ανάγλυφα πορτρέτα των γνωστών και μη εξαιρουμένων αρχικλεφταραίων της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας της Ελλάδος: Παπαγεωργόπουλος Τσοχατζόπουλος, Παπαντωνίου κι άλλοι, κι άλλοι, κι ανάμεσά τους να προβάλλουν οι εικόνες των πολιτικών προσώπων της δικογραφίας της Novartis∙ οι Σαμαράς και Βενιζέλος και Λοβέρδος και Άδωνις & ΣΙΑ.
*******
Τώρα, μετά και το σκάνδαλο Ανδρέα Πάτση που – εκτός απροόπτου – ήρθε να επισφραγίσει την… απαράμιλλη τετραετία πολιτικής διαφθοράς που αφήνει πίσω της η κυβέρνηση της ΝΔ, το ανάγλυφο πορτραίτο του εν αποδρομή πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη παίρνει περίοπτη θέση στο παλίμψηστο της μεταπολιτευτικής πολιτικής διαφθοράς και της κλεπτοκρατίας ως το απόλυτο γκρο πλαν, με το… Predator στο χέρι…
Δίπλα του, ο ανηψιός Δημητριάδης και ο Κοντολέων και ο Πάτσης και ο Πέτσας κι όλοι οι… άριστοι των deals, των απευθείας αναθέσεων και της πολιτικής ρεμούλας κολλητοί του – και στο φόντο, σε οικογενειακό stand up, η Μαρέβα και ο μίστερ… Μπόργιανς - Παπασταύρου, και η Ντόρα κι ο Χριστοφοράκος. Και οι άλλοι, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, συγγενείς του δικαιώματος στη μίζα, την κλοπή και την δωροδοκία: να κάνουν φανερά ό,τι έκαναν μέχρι τώρα οι πολιτικοί τους πρόγονοι με μυστικότητα, και μια κάποια ντροπή...
Είναι νωπές οι ξεδιάντροπες και αλαζονικές κοινοβουλευτικές σιωπές με τις οποίες ο… παλίμψηστος Κυριάκος Μητσοτάκης καταπίνει τα αμείλικτα «κατηγορώ» του Αλέξη Τσίπρα στις αλλεπάλληλες συζητήσεις σε επίπεδο αρχηγών για την πολιτική διαφθορά – αυτή τη γάγγραινα που εμφιλοχωρεί στον ίδιο και στο κυβερνητικό του περιβάλλον και σαπίζει το σώμα της πολιτικής και της δημοκρατίας. Αντιδρώντας με το βασικό ένστικτο του εκπροσώπου μιας πολιτικής διαφθοράς πιο προωθημένης απ' αυτήν που προφήτευε ο Πιερκαμίλο Νταβίγκο: κλέβουμε στα φανερά και χωρίς καμιά ντροπή…
*******
Η κυβέρνηση Τσίπρα, κατά τη διάρκεια της τετραετούς θητείας της, αν μη τι άλλο προσπάθησε, έκανε ότι μπορούσε, προκειμένου να αντιμετωπίσει «αυτή τη γάγγραινα που σαπίζει το σώμα της πολιτικής και της δημοκρατίας». Είναι σίγουρο δε, ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια και σε ενδεχόμενη δεύτερη, στον επόμενο χρόνο. Ωστόσο – όπως συνέβη και στην περίπτωση NOVARTIS – είναι αμφίβολο αν θα πετύχει να σπάσει το κέλυφος της σκανδαλώδους ασυλίας που έχουν πετύχει οι ίδιοι οι πολιτικοί για την πάρτη τους…
Είναι θέμα δημοκρατικής αναπηρίας του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος: η πολιτική και οι πολιτικοί τοποθετούνται υπεράνω του νόμου, δεν υπόκεινται στη Δικαιοσύνη. Ως εκ τούτου η κοινωνία, οι πολίτες, δεν θεωρείται ότι έχουν έννομο συμφέρον να εγκαλούν την πολιτική τάξη για τυχόν βλάβες που τους προξενεί.
Ακριβέστερα, «η πολιτική αυτονομία και η πολιτική ασυλία της κρατικής εξουσίας, η απουσία πολιτικού δικαίου και, συνακόλουθα, δικαιϊκής ευθύνης της πολιτικής εξουσίας, ο σκοπός της πολιτικής που ορίζει κατά βούληση η πολιτική τάξη, το πολιτικό προσωπικό που ενσαρκώνει εν λευκώ τις ιδιότητες του εντολέα και του εντολοδόχου, του ελέγχοντος και του ελεγχομένου συνθέτουν το πολιτειακό θερμοκήπιο της ιδιοποίησης και της διαφθοράς στο περιβάλλον της νεοτερικότητας».*
Έτσι, η πολιτική πράξη καταντάει ένα παιχνίδι διαφθοράς που σκοτώνει την πολιτική. Όσο για τους συστημικούς επαγγελματίες πολιτικούς, είναι αμφίβολο αν θα σταματήσουν κάποτε να εγκληματούν, και να αισθάνονται ντροπή όταν το πράττουν... Κι αφήστε τον Αριστοτέλη να... πιστεύει ότι, ευλόγως, το πολιτικό έγκλημα τιμωρείται αυστηρότερα στη δημοκρατία επειδή προκαλεί συλλογική, άρα μεγαλύτερη, βλάβη απ’ ό,τι το κοινό έγκλημα…
* Γιώργος Κοντογιώργης, Διαφθορά και πολιτικό σύστημα (1) myriobiblos.gr
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από το μπλογκ Τα Ρέστα