Το καλοκαίρι μπορεί να έχει τελειώσει ημερολογιακά, οι επισκέπτες στα νησιά να μειώνονται σταδιακά και τα πλοία να μην κάνουν τόσο συχνά δρομολόγια. Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό επιβατηγό πλοίο που ταξιδεύει και τον χειμώνα – και μάλιστα πολλές φορές σε άσχημες καιρικές συνθήκες – στα νησιά της «άγονης γραμμής». Οι Financial Times έκαναν πρόσφατα ένα αφιέρωμα στην ιστορία του θρυλικού «Express Σκοπελίτης», του «ήρωα» των Μικρών Κυκλάδων που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.
Όσοι έχουν ταξιδέψει με αυτό το πλοίο, γνωρίζουν ότι η ταχύτητα δεν αποτελεί ένα από τα δυνατά του σημεία (το ψευδώνυμο «Express» προστέθηκε όταν αποσύρθηκε ο προκάτοχός του). Αλλά ένα ταξίδι σε αυτό το παλαιομοδίτικό φέρι αποτελεί ιεροτελεστία για εκείνους που μεταβαίνουν από νησί σε νησί ή τους ντόπιους οι οποίοι κάνουν ένα διάλειμμα από τα καταμαράν που κυριαρχούν στις ελληνικές θάλασσες.
Η Small Cyclades Lines διευθύνεται από το 1956 από τρεις γενιές της οικογένειας Σκοπελίτη. Πρόκειται για μια ακτοπλοϊκή εταιρεία με μόλις ένα πλοίο στην κατοχή της. Με χωρητικότητα 340 επιβατών και λιγότερα από 12 οχήματα στο γκαράζ, το «Express Σκοπελίτης» εξυπηρετεί τη συστάδα μικρών νησιών ανάμεσα στη Νάξο και την Αμοργό: την Ηρακλειά, τη Σχοινούσα, τα Κουφονήσια και τη Δονούσα.
Τα τοπία των νησιών είναι το αρχέτυπο της άγονης ομορφιάς: γυμνοί κολπίσκοι και χαμηλοί λόφοι με λευκούς οικισμούς που μοιάζουν στριμωγμένοι ανάμεσά τους. Σπάνια βλέπει κανείς αυτοκίνητα: οι περισσότεροι περπατούν ή μετακινούνται με βάρκες. Δεν υπάρχουν ξαπλώστρες, καταλύματα, τράπεζες (τα ATMs πολύ συχνά ξεμένουν από μετρητά χρήματα) και (εκτός από τα Κουφονήσια), φαρμακεία.
Το «Express Σκοπελίτης» κινείται μεταξύ αυτών των νησιών, έξι ημέρες την εβδομάδα, 11 μήνες τον χρόνο. Για έναν μήνα, το πλοίο βρίσκεται σε διαδικασία συντήρησης. Τα φάρμακα, το ψωμί και άλλα βασικά αγαθά μεταφέρονται χωρίς χρέωση. Οι κάτοικοι ταξιδεύουν δωρεάν. Ο «Σκοπελίτης» είναι το μόνο μέσο, το ασθενοφόρο τους, η μοναδική σανίδα σωτηρίας όταν οι τουρίστες έχουν φύγει. «Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, είμαστε αφοσιωμένοι στη διασφάλιση των κατοίκων των νησιών να έχουν όλα όσα χρειάζονται», λέει στους FT ο 35χρονος καπετάνιος – πλοιοκτήτης Δημήτρης Σκοπελίτης. «Οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες και οι υποδομές στα λιμάνια βασικά δεν υπάρχουν, γεγονός που κάνει τη δουλειά μας ακόμα πιο δύσκολη».
Τα τοπία των νησιών είναι το αρχέτυπο της άγονης ομορφιάς: γυμνοί κολπίσκοι και χαμηλοί λόφοι με λευκούς οικισμούς που μοιάζουν στριμωγμένοι ανάμεσά τους. Σπάνια βλέπει κανείς αυτοκίνητα: οι περισσότεροι περπατούν ή μετακινούνται με βάρκες. Δεν υπάρχουν ξαπλώστρες, καταλύματα, τράπεζες (τα ATMs πολύ συχνά ξεμένουν από μετρητά χρήματα) και (εκτός από τα Κουφονήσια), φαρμακεία.
Το «Express Σκοπελίτης» κινείται μεταξύ αυτών των νησιών, έξι ημέρες την εβδομάδα, 11 μήνες τον χρόνο. Για έναν μήνα, το πλοίο βρίσκεται σε διαδικασία συντήρησης. Τα φάρμακα, το ψωμί και άλλα βασικά αγαθά μεταφέρονται χωρίς χρέωση. Οι κάτοικοι ταξιδεύουν δωρεάν. Ο «Σκοπελίτης» είναι το μόνο μέσο, το ασθενοφόρο τους, η μοναδική σανίδα σωτηρίας όταν οι τουρίστες έχουν φύγει. «Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, είμαστε αφοσιωμένοι στη διασφάλιση των κατοίκων των νησιών να έχουν όλα όσα χρειάζονται», λέει στους FT ο 35χρονος καπετάνιος – πλοιοκτήτης Δημήτρης Σκοπελίτης. «Οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες και οι υποδομές στα λιμάνια βασικά δεν υπάρχουν, γεγονός που κάνει τη δουλειά μας ακόμα πιο δύσκολη».
Όπως άλλες διαδρομές που συνδέουν τα πιο απομακρυσμένα και αραιοκατοικιμένα ελληνικά νησιά, αυτός είναι και ο σκοπός του «Express Σκοπελίτης». Τα δρομολόγια αυτά επιδοτούνται από το κράτος, καθώς δεν είναι εμπορικά βιώσιμα. Η πρόσφατη άνοδος του κόστους των καυσίμων οδήγησε σε αύξηση των τιμών των φέρι: οι περισσότεροι ναύλοι αυξήθηκαν κατά 25 έως 30% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, καθιστώντας τις διακοπές στα νησιά για πολλούς δύσκολες οικονομικά.
Αλλά στο «Σκοπελίτης» ένα εισιτήριο μετ’ επιστροφής από τη Νάξο στην Ηρακλειά (1.5 ανά διαδρομή) κοστίζει μόλις 13.60 ευρώ.
Παρόλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες, δεν τίθεται θέμα εγκατάλειψης του πλοίου.
Το «Express Σκοπελίτης» σπάνια ακυρώνει κάποιο ταξίδι. «Αν δεν εμφανιστούμε, οι νησιώτες θα επαναστατήσουν», εξηγεί ο καπετάνιος Γιάννης Φωστιέρης, μέλος του πλοίου από το 1990.
Τα 10 μέλη του πλοίου επιβιβάζονται και αποβιβάζονται συνέχεια στο πλοίο. «Είμαστε περισσότεροι ευέλικτοι από τα μεγάλα πλοία που μετακινούν τον κόσμο με βιασύνη στο κατάστρωμα και στην αποβίβαση όταν φτάνουν στο λιμάνι. Αν κάποιος κρατηθεί σε κάποια δικαστική υπόθεση ή στον γιατρό, θα τον περιμένουμε», λέει ο Φωστιέρης.
Καθημερινή (με πληροφορίες από τους Financial Times)
Αλλά στο «Σκοπελίτης» ένα εισιτήριο μετ’ επιστροφής από τη Νάξο στην Ηρακλειά (1.5 ανά διαδρομή) κοστίζει μόλις 13.60 ευρώ.
Παρόλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες, δεν τίθεται θέμα εγκατάλειψης του πλοίου.
Το «Express Σκοπελίτης» σπάνια ακυρώνει κάποιο ταξίδι. «Αν δεν εμφανιστούμε, οι νησιώτες θα επαναστατήσουν», εξηγεί ο καπετάνιος Γιάννης Φωστιέρης, μέλος του πλοίου από το 1990.
Τα 10 μέλη του πλοίου επιβιβάζονται και αποβιβάζονται συνέχεια στο πλοίο. «Είμαστε περισσότεροι ευέλικτοι από τα μεγάλα πλοία που μετακινούν τον κόσμο με βιασύνη στο κατάστρωμα και στην αποβίβαση όταν φτάνουν στο λιμάνι. Αν κάποιος κρατηθεί σε κάποια δικαστική υπόθεση ή στον γιατρό, θα τον περιμένουμε», λέει ο Φωστιέρης.
Καθημερινή (με πληροφορίες από τους Financial Times)