του Μιχάλη Ψύλου
Ο κύβος ερρίφθη! Το ακροδεξιό κόμμα Fratelli d’ Italia αναδεικνύεται πρώτο κόμμα στις εκλογές στην Ιταλία με ποσοστό 22-26%, σύμφωνα με τα exit polls. Και η 45χρονη Τζόρτζια Μελόνι οδεύει προς
το Παλάτσο Κίτζι για να διαδεχθεί τον Μάριο Ντράγκι στην πρωθυπουργία.Ενας στους τέσσερις Ιταλούς φαίνεται πείστηκαν από το σύνθημα της Μελόνι: «Το μέλλον ανήκει σε εμάς».
Στη δεύτερη θέση ακολουθεί το Δημοκρατικό κόμμα του Ενρίκο Λέττα με 17-21 % .
Η Μελόνι θα έχει εταίρους στην νέα κυβέρνηση την επίσης Ακροδεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και τη δεξιά Forca Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι που παίρνουν αντίστοιχα το 8,5-12,5% και 6-8% των ψήφων.
Τα τρία κόμματα φαίνεται ότι θα έχουν την απόλυτη πλειοψηφία τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία. Όχι όμως την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων για να αλλάξουν το Σύνταγμα.
Αλλά και οι δυο υποψήφιοι κυβερνητικοί εταίροι της Μελόνι, δεν είναι επίσης πολύ ελκυστικοί αυτή τη στιγμή: ο πρόεδρος της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι , θεωρείται θαυμαστής του Πούτιν. Οσο για τον 85χρονο Σίλβιο Μπερλουσκόνι , ο οποίος εξελέγη πρωθυπουργός για πρώτη φορά πριν από 28 χρόνια, δεν θεωρείται σχεδόν φάρος ελπίδας και λύτης προβλημάτων.
Προβλέψιμο αποτέλεσμα
Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν προβλέψιμο πάντως εδώ και εβδομάδες. Ενισχύθηκε και από την αποχή που έφτασε στο 34%, από 28% στις εκλογές του 2018.
Ουδείς φαινόταν να αμφιβάλλει σοβαρά ότι το δεξιό μπλοκ θα κερδίσει τις εκλογές. Η Αριστερά, είχε σχεδόν ρίξει λευκή πετσέτα και περίμενε ένα θαύμα. Χωρίς να γνωρίζει πώς ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί ή αν θα μπορούσε να το πετύχει. Στο πολιτικό κέντρο υπάρχουν επίσης πολιτικοί αταίριαστοι που φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο να ικανοποιήσουν το εγώ τους παρά να δημιουργήσουν μια πειστική πρόταση για τους πολυάριθμους μετριοπαθείς, κεντρώους ψηφοφόρους. Οι περισσότεροι πολιτικοί περνούσαν τη μέρα υποσχόμενοι αλλαγές και μετά δεν έκαναν τίποτα. Φώναζαν πολύ αλλά έκαναν λίγα. Τέσσερις πρώην πρωθυπουργοί ηγήθηκαν ισάριθμων ψηφοδελτίων στις χθεσινές εκλογές: Λέττα, Κόντε, Μπερλουσκόνι και Ρέντσι . Αλλά δεν έπεισαν τους πολλούς.
Τα ίδια πρόσωπα διαιωνίζονταν ,άλλαζαν πλευρά, αλλά το αποτέλεσμα δεν άλλαζε. Αυτή η απάθεια, αυτή η κούραση των υποστηρικτών της Αριστεράς, αλλά κατά κάποιο τρόπο ολόκληρης της χώρας, είναι η εικόνα που φαινόταν στις δημοσκοπήσεις . Η Ιταλία είναι κουρασμένη, είναι θυμωμένη, είναι απογοητευμένη. Λόγω της οικονομικής στασιμότητας, της απουσίας ευκαιριών και προοπτικής. Αλλά και λόγω των ανισοτήτων, της έλλειψης εργασίας για τους νέους, της πολιτικής ανικανότητας, της υποβάθμισης ολόκληρων περιοχών που καταρρέουν.
Κουρασμένη Ιταλία
Είναι κουρασμένη η Ιταλία, γεμάτη οργή και χρειαζόταν να εκραγεί. Δυστυχώς , το έκανε σε Ακροδεξιά κατεύθυνση, αφού όμως δοκίμασε τα παραδοσιακά κόμματα και τους τεχνοκράτες.
Έδωσαν οι Ιταλοί την ευκαιρία να κυβερνήσει και στο άλλο ακροδεξιό κόμμα- τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι-που μέχρι προχθές μεγάλωνε αποκαλώντας τη Ρώμη «κλέφτη» και περιφρονώντας τους «terroni», αυτούς του Νότου. Και τώρα, η Ιταλία δείχνει κάτι παραπάνω από πρόθυμη να δοκιμάσει την τύχη της με τους επίγονους του Μουσολίνι.
Η Ιταλία, το αιώνιο παράδοξο, είναι το μέρος όπου οι πολίτες θαυμάζουν, υποστηρίζουν και εκτιμούν τον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλλα και τον απερχόμενο πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, πολύ πιο πάνω από τους άλλους. Οι Ιταλοί, δεν δίστασαν όμως να ψηφίσουν δυνάμεις που αντιπροσωπεύουν το αντίθετο, τόσο του Προέδρου όσο και του απερχόμενου πρωθυπουργού.
Αντισυστημική ψήφος
Για την ακροδεξιά, τα κλειδιά της επιτυχίας ήταν ο αντισυστημικός αγώνας , ο πολιτιστικός πόλεμος, τα ζητήματα εθνικής ταυτότητας, η μετανάστευση, η δημοσιονομική πολιτική, οι εκκρεμείς μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και η αλλαγή προς ένα προεδρικό μοντέλο. Με την επιστροφή ενός ισχυρού άνδρα ή μιας «ισχυρής γυναίκας», εν προκειμένω.
Για την κεντροαριστερά, τα κλειδιά ήταν η μη επιστροφή του φασισμού, η εξωτερική πολιτική και ο πόλεμος στην Ουκρανία (λόγω της συμπάθειας της Μελόνι στον Ορμπαν και των Σαλβίνι - Μπερλουσκόνι ,στον Πούτιν).
Το Κίνημα Πέντε Αστέρων έρχεται στην τρίτη θέση με ποσοστά 13,5-17,5%. Πολύ πίσω από το ποσοστό που είχε το 2018 και ήταν τότε η ισχυρότερη δύναμη . Τα Πέντε Αστέρια έχασαν τη φήμη τους ως πρώην κόμμα διαμαρτυρίας τα τελευταία πέντε χρόνια κυβερνητικής ευθύνης και βγήκαν εκτός παιγνιδιού.
Το παιγνίδι με την ΕΕ
Η Μελόνι αναμένεται λοιπόν να διαδεχθεί τον Μάριο Ντράγκι στην πρωθυπουργία. Δεν θα είναι μόνο η πρώτη γυναίκα που θα κατέχει αυτό το αξίωμα, αλλά και η πρώτη πολιτικός από το 1945 που ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα σε ένα νεοφασιστικό κόμμα - και αυτό λίγο πριν 100 χρόνια από την άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία. Όταν ρωτιέται για τις δικές της πολιτικές ρίζες, η Μελόνι απαντά λέγοντας ότι δεν θέλει να μιλήσει για το παρελθόν αλλά για το μέλλον της Ιταλίας.
Μένει να φανεί σε ποιο βαθμό έχει πραγματικά αποστασιοποιηθεί από εθνικιστικές ή εξτρεμιστικές ιδέες. Πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι η 45χρονη Ρωμαία θα ακολουθήσει μια ρεαλιστική κυβερνητική γραμμή, παρά τις δημόσιες δηλώσεις μίσους κατά των γραφειοκρατών των Βρυξελλών, των μεταναστών και των υποστηρικτών του «γάμου για όλους». Τα οικονομικά περιθώρια ελιγμών για την υπερχρεωμένη Ιταλία είναι πολύ μικρά για να θέσει η Μελόνι σε κίνδυνο τα περίπου 190 δισ. ευρώ από το ταμείο ανασυγκρότησης της ΕΕ. Θα επιχειρήσει πάντως μια επαναδιαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες.
Δεν αναμένεται επίσης να υπάρξει απομάκρυνση από την κοινή γραμμή του ΝΑΤΟ προς τη Ρωσία: Γιατί να τεθεί σε κίνδυνο η διεθνής αξιοπιστία της Ιταλίας; Σε κάθε περίπτωση, η θητεία κάθε κυβέρνησης στην Ιταλία διαρκεί κατά μέσο όρο 14 μήνες. Ακόμη και ο πολύ σεβαστός Μάριο Ντράγκι, που ηγήθηκε της 67ης κυβέρνησης στα 76 χρόνια της Ιταλικής Δημοκρατίας, κατόρθωσε να κυβερνήσει μόνο για 17 μήνες…
- το κείμενο του Μ. Ψύλου είναι από την Ναυτεμπορική