Ανάμεσα σε όλα όσα είπε ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του προς το έθνος για τις υποκλοπές, και τα οποία παρέπεμπαν σε παραδοσιακό δημώδες για τα ταμπούρια του Αθανάσιου Διάκου και τα τρία πτηνά που τα παρακολουθούσαν καθήμενα, έχει ίσως μια ιδιαίτερη σημασία να σχολιαστεί ένα μάλλον υποτιμημένο σημείο. Ο Ηγέτης των Πιστών ανέφερε σε μια αποστροφή του ότι δίνει «μια συχνά μοναχική αλλά σταθερή μάχη αυτοκριτικής και διαρκούς βελτίωσης». Αυτό με τη βελτίωση είναι σίγουρα θεμιτό. Και ο πρωθυπουργός που είχε κάνει δημόσια γνωστή την αγάπη του για τα ελαφρά αναγνώσματα, επαναλαμβάνοντας στη Βουλή ατάκες από τη σελίδα «Λόγια Σοφών» στο facebook και δηλώνοντας ότι το αγαπημένο του ποίημα είναι το «Αν» του Κίπλινγκ, δεν αποκλείεται να έχει προσφύγει και σε κάποια από τα αναρίθμητα σχετικά βιβλία αυτοβελτίωσης που κυκλοφορούν ακόμα και στα περίπτερα.
Αυτό με την αυτοκριτική ωστόσο είναι λίγο ακατανόητο. Τι εννοεί ο ποιητής λέγοντας ότι δίνει μια συχνά μοναχική μάχη αυτοκριτικής; Είναι γενικά ευρέως γνωστό ότι η αυτοκριτική είναι ένα από τα δύο-τρία πράγματα στον κόσμο που όλοι τα κάνουν μόνοι τους. Γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να επισημάνει αυτήν την ταυτολογία και να μας εστιάσει στη μοναξιά ειδικά της δικής του αυτοκριτικής;
Μια πρώτη σκέψη είναι ότι ο πρωθυπουργός θέλησε να μας εισαγάγει στην πολλαπλή του φύση: πράττει ως Θεός, λαθεύει ως Μωυσής, κάνει την αυτοκριτική του ως άνθρωπος.
Από την άλλη, θα μπορούσε κανείς να παρομοιάσει με τον Θεό όχι τον ίδιο τον Μητσοτάκη, αλλά την αυτοκριτική του: είναι τριαδική, αλλά είναι και μοναχική και ενιαία και στην πραγματικότητα όλοι κατά βάθος ξέρουμε ότι δεν υπάρχει.
Και, τέλος, θα μπορούσαμε, αν ήμασταν κακόπιστοι, να θεωρήσουμε ότι ο Μητσοτάκης με κάποιους τα βάζει, που δεν κάνουν κι αυτοί την αυτοκριτική τους.
Ποιοι μπορεί να είναι αυτοί;
Ποιοι μπορεί να είναι αυτοί;
- Μια πρώτη εύκολη απάντηση είναι: όλοι εμείς. Περάσαμε άλλωστε δύο χρόνια πανδημίας, κατά τα οποία ο πρωθυπουργός έβγαζε ένα διάγγελμα την εβδομάδα για να μας επιτιμήσει που δεν είχαμε αποδειχθεί αντάξιοι της εμπιστοσύνης του. Έτσι ώστε είχαμε φτάσει να περιμένουμε ένα πρωθυπουργικό διάγγελμα στο οποίο ο ηγέτης δεν θα μιλούσε καν, απλά θα μας κοιτούσε απογοητευμένος. Όμως, σε αυτή την περίπτωση κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο. Από όποια μεριά και να το τραβήξεις, είναι δύσκολο να κατηγορήσεις την κοινωνία ότι παρακολουθούσε το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη.
- Μια δεύτερη πιθανότητα είναι ο πρωθυπουργός να κατηγορούσε τους συνεργάτες του, που δεν είναι αντάξιοί του. Είναι ένα σενάριο εναλλακτικό του πρώτου, αλλά όχι ακριβώς πανομοιότυπο. Αυτοί που επέλεξε να βρίσκονται γύρω του κάνουν λάθη, τον εκθέτουν κι από πάνω δεν κάνουν την αυτοκριτική τους, αναγκάζοντάς τον έτσι να την κάνει μόνος του. Είναι μια εκδοχή που τρεμοπαίζει ως εκκρεμές ανάμεσα στις μακιαβελικές μεθόδους πολιτικών που συνηθίζουν να χρησιμοποιούν το περιβάλλον τους ως ασπίδα και όποτε χρειαστεί ως κρέας για τα κανόνια, από τη μία, και στους λαϊκούς αοιδούς που βεβαιώνουν ότι το μεγαλύτερό τους ελάττωμα είναι ότι «εμπιστεύονται πολύ τους άλλους», από την άλλη. Κι αυτή η πιθανότητα έχει ένα κενό: ο πρωθυπουργός μόλις είχε βεβαιώσει ότι απέπεμψε τους συνεργάτες τους (οι οποίοι, από την πλευρά τους, είχαν βεβαιώσει ότι παραιτήθηκαν για να απαντήσουν στην τοξικότητα). Γιατί να αναφερθεί ξανά σε αυτούς;
- Και μια τρίτη εκδοχή, που αξίζει το ενδιαφέρον μας, είναι ότι ο Μητσοτάκης βλέπει το λιμάνι να φεύγει. Η στήριξη που έχει σε αυτό το νιοστό άθλιο επεισόδιο της πρωθυπουργικής του θητείας από τα ΜΜΕ είναι κάπως πιο συγκαταβατική και συγκρατημένη από το σύνηθες. Η στήριξη από τις φατρίες της παράταξής του και τους βουλευτές του όμως είναι μηδαμινή. Έχουν περάσει κάμποσες μέρες από το ξέσπασμα του σκανδάλου των υποκλοπών και ώς τώρα δεν έχει μιλήσει σχεδόν κανείς. Ο Μητσοτάκης όταν μιλά για «μοναχική μάχη» απευθύνεται ίσως σε αυτούς. Και είναι ίσως δύσκολο να διακρίνει κανείς σε αυτή τη φράση πού τελειώνει το παράπονο και πού αρχίζει η απειλή.
Γιάννης Ανδρουλιδάκης / AYΓΗ (10.8.2022)
