Δημοσιογράφοι και ΜΚΟ είναι αγαπημένοι στόχοι πολιτικών, αρθρογράφων και χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η αξιοπιστία τους, ειδικά των ΜΜΕ, είναι τόσο χαμηλή, σύμφωνα με τοσύνολο των ερευνών κοινής γνώμης, που ο σκεπτικισμός είναι εύλογος.Ομως η διάσωση των προσφύγων στη νησίδα του Εβρου απέδειξε για ακόμα μία φορά πόσο
πολύτιμες είναι η καλή δημοσιογραφία και η δράση αξιόπιστων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτ.
Οσοι από εμάς ασχοληθήκαμε –νυχθημερόν– με το ζήτημα των προσφύγων στη νησίδα του Εβρου εδώ και σχεδόν έναν μήνα, βρεθήκαμε επί εβδομάδες στο στόχαστρο πολιτικών, σχολιαστών, συναδέλφων και φυσικά χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κατηγορηθήκαμε ως «παπαγάλοι», ως προπαγανδιστές της Τουρκίας, ως πληρωμένοι πράκτορες, ως ιδιοτελείς διασπορείς fake news.
Στον χώρο που μου παραχώρησε η «Εφ.Συν.» θα ήθελα να σημειώσω τα εξής για τους καλοπροαίρετους αναγνώστες:
- Οι πολίτες έχουν ασφαλώς δικαίωμα –και υποχρέωση– να κρίνουν τα πάντα. Ασφαλώς και τα όσα γράφουμε εμείς οι δημοσιογράφοι. Την ίδια κριτική στάση πρέπει όμως να κρατούν και έναντι της εξουσίας. Οποιο κόμμα κι αν την κατέχει.
- Δεν είναι –δεν είμαστε– όλοι ίδιοι. Ηταν χάρη στην κοπιώδη, εξαιρετική δημοσιογραφική δουλειά όπως αυτή της «Εφ.Συν.» και στις ακούραστες ενέργειες οργανώσεων, όπως το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), η HR360 και το Border Violence Monitoring Network, που το θέμα αναδείχτηκε, πήρε διεθνείς διαστάσεις, κινητοποιήθηκε η κοινή γνώμη, προτού εν τέλει βρεθούν οι –άφαντοι, κατά τις Αρχές, επί εβδομάδες– πρόσφυγες. Καταγράφηκαν επισήμως και δεν κινδυνεύουν να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία, όπως συμβαίνει δυστυχώς συχνά με χιλιάδες άλλους στα ευρωπαϊκά σύνορα.
- Κρίνετε τι διαβάζετε και πού. Σε ό,τι αφορά τη δική μας έρευνα και τα ρεπορτάζ μας στο Der Spiegel, καμία πληροφορία δεν δημοσιεύεται ποτέ αδιασταύρωτη, χωρίς αυστηρό έλεγχο και επιμέλεια. Ετσι και στη συγκεκριμένη υπόθεση. Διαθέτουμε ογκώδη και διασταυρωμένα αποδεικτικά στοιχεία για την παρουσία των προσφύγων, το πού βρίσκονταν και πότε, τις συνθήκες που τους οδήγησαν εκεί. Τον ίδιο σκεπτικισμό που συστήνω στους αναγνώστες, τον επιδεικνύουμε πρώτα εμείς στις πληροφορίες που λαμβάνουμε, από όπου κι αν προέρχονται.
Σε ό,τι αφορά τους δημοσιογράφους, δεν υποστηρίζω ότι έχουμε πάντα όλες τις απαντήσεις. Δεν είμαστε κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας. Δουλειά μας είναι να αντλούμε πληροφορίες, να τις ελέγχουμε, να τις διασταυρώνουμε και να τις δημοσιεύουμε. Χωρίς φόβο, πάθος ή ίδιον συμφέρον. Αυτό κάναμε και τώρα και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε, όσοι από εμάς τουλάχιστον έτσι αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο μας.
Εν κατακλείδι: Τα ΜΜΕ είναι τόσο ισχυρά όσο οι αναγνώστες που τα στηρίζουν. Η δημοκρατία μας χρειάζεται την ανεξάρτητη ερευνητική δημοσιογραφία. Τη χρειάζεται για τον έλεγχο της εξουσίας, για την προστασία ατομικών ελευθεριών και ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Χάρη στην ανεξάρτητη δημοσιογραφία, χάρη στην εμφάνιση νέων ερευνητικών ΜΜΕ, όπως οι Reporters United, το Inside Story, το We Are Solomon, χάρη στη δουλειά αξιόλογων ρεπόρτερ με γνώση, αξιοπιστία, ικανότητες σε εφημερίδες όπως αυτή που έχετε στα χέρια σας, αποκαλύφθηκε η δύσοσμη υπόθεση των υποκλοπών.
Χάρη σε τέτοια ΜΜΕ και δημοσιογράφους αλλά και στις ακαταπόνητες αν και κατασυκοφαντημένες –και συχνά διωκόμενες– ΜΚΟ, 38 πρόσφυγες θα μπορέσουν να ζητήσουν προστασία από την Ευρώπη.
Οπως προβλέπουν οι νόμοι, οι αξίες και ο πολιτισμός μας.
*περιοδικό Der Spiegel
-από την Εφημερίδα των Συντακτών (17.8.2022)
