Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το διήμερο σεμινάριο για τις Αρχές Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, που διοργάνωσε για πρώτη φορά η ΕΣΗΕΑ για τα νεοεισερχόμενα μέλη της και το οποίο θα αποτελεί στο εξής αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας εγγραφής νέων μελών.
Οι δύο κύκλοι του σεμιναρίου έλαβαν χώρα την Παρασκευή 24 και τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2022, από τις 10 π.μ. έως τις 12.30 μ.μ. και τους παρακολούθησαν στη συντριπτική πλειονότητά τους οι 129 νέοι συνάδελφοι, είτε δια ζώσης, στον 7ο όροφο της ΕΣΗΕΑ «Ιωάννης Κονδυλάκης» είτε διαδικτυακά, μέσω εκπαιδευτικής πλατφόρμας.
Για εκείνους που αιτιολογημένα απουσίασαν, θα γίνει μία ειδική προβολή των βιντεοσκοπημένων δύο κύκλων την Πέμπτη, 30 Ιουνίου (το Α’ Μέρος) και την Παρασκευή 1η Ιουλίου 2022 (το Β’ Μέρος), διαδικτυακά, μέσω της εκπαιδευτικής πλατφόρμας.
Υπενθυμίζουμε ότι η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο δράσεων που έχει αναλάβει η ΕΣΗΕΑ για την ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και τη στήριξη των δημοσιογράφων με στόχο την τήρηση της δεοντολογίας, την προάσπιση της αξιοπρέπειας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και την αξιοπιστία των Μέσων Ενημέρωσης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης ευχαριστεί για ακόμη μία φορά τους ειδικούς επιστήμονες και τους συναδέλφους – εισηγητές του Σεμιναρίου, οι οποίοι στήριξαν από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια της ΕΣΗΕΑ και διέθεσαν τον χρόνο και την πολύτιμη εμπειρία τους. Οι εισηγήσεις τους αφορούσαν σε σημαντικά ζητήματα γύρω από τις Αρχές της Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και συγκεκριμένα ανέπτυξαν την ακόλουθη θεματολογία:
Α’ Κύκλος – Παρασκευή 24/6/2022
➤ Η δημοσιογράφος Ελένη Βουλτσίδου, Δημοσιογράφος στην εφημ. «Το Βήμα», μέλος της Επιτροπής που κατάρτισε τον ισχύοντα Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, το 1998, παρουσίασε τις ανάγκες που οδήγησαν στην κατάρτιση του πρώτου Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας.
Επεσήμανε πως οι ίδιες ανάγκες ή και περισσότερες υπάρχουν και στη σημερινή εποχή, αν και το περιβάλλον είναι εντελώς διαφορετικό και οι δυσκολίες για την εφαρμογή των κανόνων δεοντολογίας έχουν αυξηθεί.
Σημείωσε με έμφαση ότι, όπως και σε άλλους τομείς της ζωής, το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες, αλλά ότι δεν εφαρμόζονται και προέτρεψε τους νέους συναδέλφους να εξαντλούν τους τρόπους για την τήρηση τους, αναζητώντας και τη συμπαράσταση του σωματείου τους.
➤ Ο δημοσιογράφος Ιωάννης Σέργιος Μανδαλίδης, Γενικός διευθυντής CNN Greece, αναφέρθηκε στο θέμα: «Οι απαιτήσεις στις ενημερωτικές ιστοσελίδες, πληρωμένο περιεχόμενο, καλές πρακτικές». Τα βασικά σημεία της εισήγησής του συνοψίζονται στα εξής:
- Πρακτικές του παρελθόντος – Νέες πρακτικές – Σύγκριση ιντερνετικού Τύπου, έντυπου και Ραδιοτηλεόρασης – Επιχειρηματικό περιβάλλον
- Native κείμενα στο Ιντερνέτ – Βίντεο – «Ενυπόγραφα» εμπορικά κείμενα – Sponsored δημοσιεύματα – Publi
- Έτοιμα κείμενα από media shops – Αλλοίωση θεματολογίας του μέσου – Αλλοίωση του δημοσιογραφικού λόγου του μέσου
- Παρεμβάσεις από media shops, διαφημιστικά γραφεία και διαφημιζόμενους στην ειδησεογραφία, στην αρθρογραφία κ.λπ.
- Παρεμβάσεις από κυβέρνηση, κόμματα, κρατικές Αρχές
- Social media: Διακριτή πλατφόρμα προώθησης native δημοσιευμάτων ή προώθησης προϊόντων – Όχι μόνο τα ΜΜΕ αλλά και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι/influencers διαφημίζουν προϊόντα μέσα από τα προφίλ τους στα ΜΚΔ
- Δημοσιογραφικός λόγος: Κακοποίηση της γλώσσας – Εμπορευματοποίηση του λόγου – Παραγωγή περιεχομένου και όχι δημοσιογραφικής ύλης
- Πως μπορούν να αντισταθούν οι δημοσιογράφοι (συζήτηση)
➤ Ο συνάδελφος Τάσος Τέλλογλου, δημοσιογράφος, αναφέρθηκε στο θέμα: «Καλές πρακτικές στο ρεπορτάζ, η υποχρέωση ενσωμάτωσης της άποψης των θιγομένων μερών». Σε μία συναρπαστική αφήγηση για τις μεθόδους της ερευνητικής δημοσιογραφίας αλλά και του καθημερινού ρεπορτάζ, ανέλυσε τους ενδεδειγμένους τρόπους προσέγγισης των πηγών, συνοψίζοντας: «Δεν στοχεύουμε ποτέ πρόσωπα σε μία έρευνα αλλά καταλήγουμε συχνά σε ευθύνες προσώπων τις οποίες και πρέπει να αποδώσουμε. Πριν το κάνουμε αυτό πρέπει να μιλήσουμε μαζί τους για αυτές τις ευθύνες για να διευκρινίσουμε πόσες αφορούν τα πρόσωπα αυτά και πόσες και ποιες αφορούν άλλους παράγοντες. Αυτή είναι η πιο δύσκολη και πιο ενδιαφέρουσα στιγμή μιας έρευνας».
B‘ Κύκλος – Δευτέρα 27/6/2022
➤ Εκ μέρους των Πειθαρχικών Συμβουλίων χαιρέτισε τους νεοεισερχόμενους συναδέλφους το τακτικό μέλος του Α’ Βαθμίου Π.Σ. Δέσποινα Μακρινού, καθώς η Πρόεδρός του αδυνατούσε να παραστεί. Η κυρία Μακρινού ενημέρωσε για την λειτουργία των Πειθαρχικών Οργάνων και για την λειτουργία του Εποπτικού Οργάνου Δεοντολογίας.
➤ Ο συνάδελφος Βασίλης Βασιλόπουλος, DPO ΕΡΤ, δημοσιογράφος δεν κατέστη δυνατόν να παραστεί, για λόγους ανωτέρας βίας. Την εισήγησή του με θέμα: «Ο Κώδικας Δεοντολογίας για τις ενημερωτικές ιστοσελίδες, εφαρμογή στην πράξη» θα λάβουν οι συμμετέχοντες με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Τα βασικά θέματα που πραγματεύεται στην εισήγησή του είναι τα εξής:
- Δεοντολογία στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων για τη δημοσιογραφία.
- Η ηθική διακυβέρνηση των Μέσων και ο ρόλος της αίθουσας σύνταξης.
- Η πληροφορία ως δημόσια αξία, ως ψηφιακό δεδομένο, ως μεταδεδομένο πνευματικής ιδιοκτησίας
➤ Ο συνάδελφος Νικόλας Λεοντόπουλος, Συνιδρυτής του Investigate Europe, αναφέρθηκε στο θέμα: «Τεκμηρίωση, υποχρέωση αναφοράς στις πηγές, πρακτικές στο εξωτερικό». Τα βασικά σημεία της εισήγησής του ήταν:
– Η σημασία των εγγράφων και των πρωτογενών πηγών στην τεκμηρίωση.
– Ανοιχτά δεδομένα: Εκτός από τις διαρροές και τους whistleblowers, υπάρχει και ο θησαυρός των δημόσιων βάσεων δεδομένων
– FOIA: Το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της πρόσβασης στην πληροφορία ως πανίσχυρο όπλο για τους δημοσιογράφους
– Whistleblowers: Θα αντέχαμε έναν Τζούλιαν Ασάνζ στην Ελλάδα;
– Ένας κώδικας συνεννόησης μεταξύ συναδέλφων ώστε να μην κλέβουμε χωρίς αναφορά στην πηγή οι μεν τη δουλειά των δε.
➤ Η νομικός κα Χάρις Τσίγκου, Δικηγόρος, Ειδικός Επιστήμονας ΕΣΡ, Media Law and IP expert αναφέρθηκε στο θέμα: «Δημοσιογραφική Δεοντολογία και νομική ευθύνη». Η εισήγησή της, επικεντρώθηκε στη νομική ευθύνη του συντάκτη και του ιδιοκτήτη/εκδότη μέσου ενημέρωσης για τις συνηθέστερες περιπτώσεις προσβολής (πνευματική ιδιοκτησία, προσωπικότητα, τεκμήριο αθωότητας, αλήθεια και ακρίβεια της είδησης) με έμφαση στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης (ραδιόφωνο, τηλεόραση, ιστοσελίδες, ιστολόγια).
➤ Κατά την έναρξη του Σεμιναρίου, την Παρασκευή 24/6, η Πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Μαρία Αντωνιάδου καλωσόρισε τα νέα μέλη και επεσήμανε ότι σε αντίθεση με άλλες δημοσιογραφικές Ενώσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, καταγράφεται μεγάλο ενδιαφέρον από τους συναδέλφους να ενταχθούν στην οικογένεια της ΕΣΗΕΑ, αφού κάθε χρόνο εγγράφονται περίπου 100 νέα μέλη. Κάλεσε τους νεοεισερχόμενους να βρίσκονται πάντοτε κοντά στο σωματείο τους και τους διαβεβαίωσε ότι η ΕΣΗΕΑ θα βρίσκεται πάντοτε στο πλευρό τους.
➤ Χαιρετισμό απηύθυνε και η Ειδική Γραμματέας Μάχη Νικολάρα, υπεύθυνη για τη διοργάνωση του σεμιναρίου, σε συνεργασία με τη συνάδελφο και επιστημονική Σύμβουλο της ΕΣΗΕΑ Σόνια Χαϊμαντά, η οποία και συντόνισε τις συζητήσεις. Η κυρία Νικολάρα επισήμανε ότι η αναζήτηση τρόπων τήρησης της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, ακόμα και όταν οι συνθήκες είναι απολύτως αποτρεπτικές, δεν είναι μόνο ηθική και αξιοπρεπής επαγγελματική επιλογή αλλά και ο μόνος δρόμος για να ανακτήσουν η δημοσιογραφία και τα Μέσα Ενημέρωσης τη χαμένη αξιοπιστία τους