Nτοκιμαντέρ του Γιώργου Χρ. Ζέρβα για τις εξαρτήσεις και τις δομές απεξάρτησης στην ΕΡΤ2
Το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Πού πετούν τα παιδιά;» του Γιώργου Χρ. Ζέρβα, μια στοχαστική, ποιητική προσέγγιση του φαινομένου της εξάρτησης και των διαφορετικών μεθόδων απεξάρτησης στην Ελλάδα από τον Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, μεταδίδει -σε Α’ τηλεοπτική μετάδοση- η ΕΡΤ2, την Παρασκευή 24 Ιουνίου 2022, στις 23:45.
Τα υλικά του ντοκιμαντέρ είναι εξομολογήσεις και ημερολόγια πρώην εξαρτημένων-θεραπευομένων και θεραπευτών, επίσημα έγγραφα διωκτικών αρχών και αποσπάσματα από καρτέλες νοσηλείας, σύγχρονες λήψεις σε παλιούς χώρους «θεραπείας», εγκλεισμού ή εξορίας, σε σημερινές δομές απεξάρτησης, καθώς και σε χαρακτηριστικούς τόπους χρήσης ουσιών, αρχειακό υλικό -φωτογραφίες εξαρτημένων από διαφορετικές περιόδους, κτηρίων, εργαλείων καταστολής, φαρμάκων…-, τραγούδια, ποιήματα, σχέδια και πίνακες ζωγραφικής κ.λπ.
Το ντοκιμαντέρ διερευνά τη μετάβαση από το μεσοπολεμικό απάνθρωπο καταναγκαστικό κοινωνικό σύστημα αντιμετώπισης της εξάρτησης σ’ ένα ανθρωποκεντρικό, ελεύθερο και ανοιχτό πλαίσιο απεξάρτησης τις τελευταίες δεκαετίες.
Το μεσοπολεμικό σύστημα διεπόταν από την αντίληψη πως οι τοξικομανείς είναι εγκληματίες και η τοξικομανία αθεράπευτη μολυσματική ασθένεια με συνέπεια τις διώξεις, συλλήψεις, φυλακίσεις και τον εγκλεισμό των εξαρτημένων σε ψυχιατρεία ή τον εκτοπισμό σε χώρους εξορίας.
Αντίθετα, σήμερα, έχει επικρατήσει στη χώρα μας μια διαφορετική προσέγγιση της εξάρτησης και του εξαρτημένου, όπου το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η οικειοθελής απεξάρτησή του και η μη θεώρησή του ως εγκληματία ή ασθενούς με την ιατρική έννοια του όρου, αλλά ως πάσχοντος που μπορεί να θεραπευτεί.
Αντιπαραθέτουμε το παρελθόν με το παρόν δυναμικά, χωρίς γραμμική θεώρηση και παρουσιάζουμε το σημερινό πολυφωνικό θεραπευτικό πλαίσιο απεξάρτησης: το Πρόγραμμα Σωματικής Αποτοξίνωσης «ΙΑΝΟΣ» και το Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων «ΑΡΓΩ» στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας (Θεσσαλονίκη/Λάρισα) του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Πρόγραμμα Απεξάρτησης 18 Άνω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η θεραπευτική ψυχοκοινωνική προσέγγιση θα αντέξει ή θα συρρικνωθεί;
Ουσιαστική απεξάρτηση ή απλά μείωση της βλάβης;
Τι συνιστά σήμερα μια σύγχρονη αποτελεσματική πρόταση απεξάρτησης;
Ο επιδιωκόμενος σκοπός του ντοκιμαντέρ είναι η ευαισθητοποίηση – συνδρομή της πολιτείας και της κοινωνίας στον περιορισμό των εξαρτήσεων και στη διεκδίκηση μιας ζωής με νόημα για όλους τους νέους.
Το μεσοπολεμικό σύστημα διεπόταν από την αντίληψη πως οι τοξικομανείς είναι εγκληματίες και η τοξικομανία αθεράπευτη μολυσματική ασθένεια με συνέπεια τις διώξεις, συλλήψεις, φυλακίσεις και τον εγκλεισμό των εξαρτημένων σε ψυχιατρεία ή τον εκτοπισμό σε χώρους εξορίας.
Αντίθετα, σήμερα, έχει επικρατήσει στη χώρα μας μια διαφορετική προσέγγιση της εξάρτησης και του εξαρτημένου, όπου το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η οικειοθελής απεξάρτησή του και η μη θεώρησή του ως εγκληματία ή ασθενούς με την ιατρική έννοια του όρου, αλλά ως πάσχοντος που μπορεί να θεραπευτεί.
Αντιπαραθέτουμε το παρελθόν με το παρόν δυναμικά, χωρίς γραμμική θεώρηση και παρουσιάζουμε το σημερινό πολυφωνικό θεραπευτικό πλαίσιο απεξάρτησης: το Πρόγραμμα Σωματικής Αποτοξίνωσης «ΙΑΝΟΣ» και το Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων «ΑΡΓΩ» στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας (Θεσσαλονίκη/Λάρισα) του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Πρόγραμμα Απεξάρτησης 18 Άνω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η θεραπευτική ψυχοκοινωνική προσέγγιση θα αντέξει ή θα συρρικνωθεί;
Ουσιαστική απεξάρτηση ή απλά μείωση της βλάβης;
Τι συνιστά σήμερα μια σύγχρονη αποτελεσματική πρόταση απεξάρτησης;
Ο επιδιωκόμενος σκοπός του ντοκιμαντέρ είναι η ευαισθητοποίηση – συνδρομή της πολιτείας και της κοινωνίας στον περιορισμό των εξαρτήσεων και στη διεκδίκηση μιας ζωής με νόημα για όλους τους νέους.
«Πού πετούν τα παιδιά;»
Δημιουργικό ντοκιμαντέρ, παραγωγής 2021.
Σκηνοθεσία: Γιώργος Χρ. Ζέρβας
Σενάριο: Γιώργος Χρ. Ζέρβας – Βαγγέλης Παπαδάκης
Σύμβουλος: Δημήτρης Υφαντής
Φωτογραφία: Γιάννης Παναγιωτάκης
Ήχος: Γιώργος Πόταγας
Μιξάζ: Νίκος Κεφαλογιάννης
Μοντάζ: Γιώργος Χρ. Ζέρβας – Γιώργος Παυλούδης
Διεύθυνση παραγωγής: Τζίνα Πετροπούλου
Παραγωγή: Γιώργος Ζέρβας, Film Productions
Συμπαραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
Διάρκεια: 80΄
Σκηνοθεσία: Γιώργος Χρ. Ζέρβας
Σενάριο: Γιώργος Χρ. Ζέρβας – Βαγγέλης Παπαδάκης
Σύμβουλος: Δημήτρης Υφαντής
Φωτογραφία: Γιάννης Παναγιωτάκης
Ήχος: Γιώργος Πόταγας
Μιξάζ: Νίκος Κεφαλογιάννης
Μοντάζ: Γιώργος Χρ. Ζέρβας – Γιώργος Παυλούδης
Διεύθυνση παραγωγής: Τζίνα Πετροπούλου
Παραγωγή: Γιώργος Ζέρβας, Film Productions
Συμπαραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
Διάρκεια: 80΄