H τραπεζίτισα του Πούτιν, αρχιστράτηγος του οικονομικού πολέμου με τη Δύση
Γράφει ο Κώστας Αργυρός
Τη θεωρούν ως τη σωτήρα του ρουβλίου μετά την πτώση που προσωρινά είχε υποστεί εξαιτίας των δυτικών κυρώσεων. Κάτι αντίστοιχο είχε καταφέρει και το 2014 μετά τις τότε κυρώσεις για τον πόλεμο
της Κριμαίας, αν και σχετικά νέα τότε στη θέση που την είχε διορίσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Η Ελβίρα Ναμπιούλινα είναι η διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας από το 2013 και όπως όλα δείχνουν, τον Ιούνιο η θητεία της που κανονικά θα έληγε, θα ανανεωθεί για μια ακόμα πενταετία, μετά από πρόταση του ίδιου του Προέδρου προς τη Δούμα.Κι αυτό παρά τις φήμες που είχαν ακουστεί το Μάρτιο, μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ότι είχε υποβάλλει την παραίτηση της στον Ρώσο πρόεδρο, χωρίς αυτή να γίνει δεκτή, αφού μια τέτοια κίνηση αφενός θα αποτελούσε «προδοσία» και αφετέρου θα είχε περαιτέρω οδυνηρές συνέπειες για τη ρωσική οικονομία. Προφανώς και για τη δική της προσωπική ασφάλεια.
Κοιτάει μόνο τη… δουλειά της
Η Ναμπιούλινα είχε γλυτώσει αρχικά και από το κύμα των κυρώσεων, που είχαν επιβάλει δυτικές κυβερνήσεις εναντίον υψηλόβαθμων Ρώσων και Ρωσίδων. Αλλά από τις 7 Απριλίου ήταν η Αυστραλία που έκανε την αρχή και την έβαλε στη «μαύρη λίστα». Η ίδια δεν έχει προβεί σε δημόσιες δηλώσεις για τον πόλεμο και έχει ζητήσει από τους εργαζόμενους στην Τράπεζα να αποφεύγουν πολιτικές τοποθετήσεις και να κάνουν απλώς τη δουλειά τους. Κάποιοι την κατηγορούν ότι θα έπρεπε να έχει εκφράσει ανοικτά τη διαφωνία της με τον πόλεμο.
Από το περιβάλλον της έχει διαρρεύσει ότι οι όποιες διαφωνίες της δεν αφορούν την ουσία του πολέμου, αλλά τις καταστροφικές συνέπειες του σε οικονομικό επίπεδο. Αλλοι υποστηρίζουν ότι η δουλειά της δεν είναι απλώς να περιορίσει αυτές τις επιπτώσεις του πολέμου για το καθεστώς Πούτιν, αλλά να φροντίζει για την οικονομική σταθερότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας και των εκατομμυρίων απλών πολιτών, που κινδυνεύουν από τις τυχοδιωκτικές επιλογές του αυταρχικού προέδρου.
Υπέρμαχος φιλελεύθερων απόψεων στην οικονομία
Αλλωστε ή ίδια μπορεί να δηλώνει υπέρμαχος της ελεύθερης οικονομίας, αλλά από την άλλη θυμάται τις τραγικές σκηνές, τα πρώτα χρόνια μετά την «τραγωδία» της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης, που ακολουθήθηκε από μια «θεραπεία σοκ», η οποία σε κάποια φάση στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οδήγησε σε κατάρρευση της οικονομίας και των τραπεζών και έσπρωξε στη φτώχεια εκατομμύρια Ρώσων, που είδαν τις καταθέσεις του να εξανεμίζονται.
Προς το παρόν οι κινήσεις της έχουν αποτρέψει μια ανάλογη κατάρρευση του ρουβλίου στην οποία φαίνεται ότι στόχευε η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο αρχικά και στη συνέχεια φάνηκε να υιοθετούν ως πολιτική του επιδίωξη και οι Βρυξέλλες.
Η αναγνώριση των δυτικών συναδέλφων
Οι δυτικοί συνάδελφοι εκτιμούν πάντως την ικανότητα της Κεντρικής Τραπεζίτισσας με την τατάρικη καταγωγή. Το 2015 είχε ανακηρυχθεί από ένα βρετανικό περιοδικό ως η αποτελεσματικότερη κεντρική τραπεζίτης στον κόσμο. Ενόψει του πολέμου και ως απάντηση στις κυρώσεις, έκανε εξαιρετικά τη δουλειά της, ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ επικαλούμενα Ευρωπαίους ομολόγους της. Το γεγονός ότι σχεδόν το ήμισυ των αποθεμάτων χρυσού και συναλλάγματος της Ρωσίας αξίας 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων επενδύθηκαν στο εξωτερικό θεωρείται λιγότερο δικό της λάθος και περισσότερο ένδειξη ότι προφανώς δεν περίμενε ότι αυτά τα αποθέματα θα παγώσουν ως μέρος των τιμωρητικών μέτρων των Δυτικών. Ή ως ένδειξη ότι δεν εκτίμησε εγκαίρως την ετοιμότητα του Πούτιν να πάει στον πόλεμο.
Ο Ρώσος πρόεδρος φαινόταν πάντως να της έχει τυφλή εμπιστοσύνη ήδη από την εποχή της θητείας της ως Υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης το διάστημα 2007-2012. Το γεγονός ότι αναφέρεται συχνά στην 58χρονη σήμερα Ελβίρα με το μικρό της όνομα είναι ένδειξη οικειότητας και εμπιστοσύνης. Ηταν και παραμένει στον στενό κύκλο των έμπιστων του οικονομικών συμβούλων. Το 2006 ήταν υπεύθυνη για τις προετοιμασίες που απαιτούσε η ανάληψη της προεδρίας του G8, στο οποίο εκείνη την εποχή ήταν μέλος η Ρωσία.
Από το 2019 είχε αναλάβει το δύσκολο έργο της «αποδολαριοποίησης» της ρωσικής οικονομίας, κάτι που σήμερα και μετά την έναρξη του πολέμου αποκτά μια άλλη σημασία για μια χώρα που η οικονομία της παρουσιάζει υψηλό ποσοστό αλληλεξάρτησης με ξένες οικονομίες. Οι πληροφορίες λένε επίσης ότι από το 2013 ήταν επιφορτισμένη με την επεξεργασία εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών, που θα μπορούσαν να διασφαλίσουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία από τη Δύση. Το κατά πόσο θα συνεχίζει να ανταποκρίνεται στις υψηλές απαιτήσεις ενός πολέμου που γίνεται ολοένα και περισσότερο και οικονομικός θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό τόσο το δικό της μέλλον, όσο και της αχανούς πατρίδας της.
- το κείμενο του Κ. Αργυρού είναι από το politicus.gr