της Μαρίας Δεδούση
Τον τελευταίο καιρό σκέφτομαι συχνά τη Σβετλάνα. Όχι επειδή ήταν από την Ουκρανία (που ήταν), αλλά για μια κουβέντα που μου είχε πει. Η Σβετλάνα ερχόταν στο σπίτι και βοηθούσε με τις δουλειές, πάνε κάποια χρόνια, – ήμουν χωρίς παιδιά τότε και νόμιζα ότι έκανα καριέρα, ήταν τα πρώτα χρόνια των '00s.Δεν ξέρω πόσο ήταν, κάπου στα 40; 50; Είχε αυτό το ακαθόριστο της διαρκούς ταλαιπωρίας. Κι αυτό που έμαθα μερικά χρόνια αργότερα να αναγνωρίζω ως τη σκληράδα των Σλάβων, καλά κρυμμένη στους πιο προνομιούχους και μορφωμένους, ωμή και ξεκάθαρη στους υπόλοιπους.
Πίναμε κάνα καφέ πού και πού, μου έλεγε πώς έφυγαν λίγο μετά τη μετάβαση, δεν υπήρχαν δουλειές, ήρθαν στην Ελλάδα, πάνω από μια δεκαετία αργότερα ήξερε καλά ελληνικά αλλά δουλειές επίσης δεν υπήρχαν, μόνο σκόρπια μεροκάματα –τότε δεν τους αγαπούσαμε τους μετανάστες από την ανατολική Ευρώπη.
Έμενε σε ένα πολύ μικρό διαμέρισμα με τον άντρα της.
Ένα βράδυ, περασμένα μεσάνυχτα, με πήρε τηλέφωνο κλαίγοντας και μου ζήτησε να πάω να την πάρω από ένα σημείο στη Λ. Πεντέλης.
Ο άντρας της ήταν άνεργος, αλκοολικός και τη χτυπούσε, εκείνο το βράδυ είχε πάρει ένα μαχαίρι και προσπάθησε να τη σκοτώσει.
Κοιμήθηκε σε μένα, την άλλη μέρα της είπα γιατί δεν φεύγεις, την επόμενη φορά θα τα καταφέρει.
«Δεν καταλαβαίνεις Μαρία. Εμείς ζούμε μέσα σε ένα υποβρύχιο», μου ειπε τότε.
«Κανείς δεν μπορεί να βγει από το υποβρύχιο».
Με την έπαρση του ανθρώπου που πιστεύει ότι ο ίδιος ζει και θα ζει για πάντα σε μια υπέροχη ακτή γεμάτη από θαλαμηγούς, νομιζα ότι κατάλαβα τι μου είχε πει και σκέφτηκα ότι τα υποβρύχια είναι after all επιλογές μας.
Δύο-τρία χρόνια αργότερα της τηλεφώνησα να δω τι κάνει και ήταν πολύ στενοχωρημένη· μου είπε ότι μια μέρα γύρισε σπίτι της και βρηκε τον άντρα της νεκρό, είχε πεθάνει από το αλκοόλ.
«Τώρα μπορείς να βγεις από το υποβρύχιο», της είπα και δεν απάντησε τίποτα, «άκουσα» μονο ένα πικρό χαμόγελο.
Περνώντας τα χρόνια είδα, όπως όλοι μας –ακομη κι αυτοί που δεν θέλησαν και δεν θέλουν ακομη να το δουν–, τις θαλαμηγούς να βυθίζονται γύρω μου και την υπέροχη ακτή να μετατρέπεται σε μια απέραντη σκοτεινή θάλασσα γεμάτη υποβρύχια.
Κάποια μικρά, ατομικά, κάποια μεγαλύτερα, κάποια πολύ μεγάλα και στο πλάι το τεράστιο.
Μέσα τους όλοι μας, πληρώματα δεμένα μεταξύ τους με τα δεσμά του αναπόδραστου.
Με κάθε ανάσα, όλο και πιο βαθιά.
Το σκεφτόμουν κοιτώντας τους ανθρώπους έξω από το σπίτι της γυναίκας στην Πάτρα. Το υποβρύχιο σε εξαθλιώνει, αλλά σε κρατάει ασφαλή.
Και σταδιακά ξεχνάς ότι αν ανοίξεις την μπουκαπόρτα μπορεί να πνιγείς, αλλά μπορεί και να απελευθερωθείς.
Κάποιοι την ανοίγουν.
Λίγοι.
Πίναμε κάνα καφέ πού και πού, μου έλεγε πώς έφυγαν λίγο μετά τη μετάβαση, δεν υπήρχαν δουλειές, ήρθαν στην Ελλάδα, πάνω από μια δεκαετία αργότερα ήξερε καλά ελληνικά αλλά δουλειές επίσης δεν υπήρχαν, μόνο σκόρπια μεροκάματα –τότε δεν τους αγαπούσαμε τους μετανάστες από την ανατολική Ευρώπη.
Έμενε σε ένα πολύ μικρό διαμέρισμα με τον άντρα της.
Ένα βράδυ, περασμένα μεσάνυχτα, με πήρε τηλέφωνο κλαίγοντας και μου ζήτησε να πάω να την πάρω από ένα σημείο στη Λ. Πεντέλης.
Ο άντρας της ήταν άνεργος, αλκοολικός και τη χτυπούσε, εκείνο το βράδυ είχε πάρει ένα μαχαίρι και προσπάθησε να τη σκοτώσει.
Κοιμήθηκε σε μένα, την άλλη μέρα της είπα γιατί δεν φεύγεις, την επόμενη φορά θα τα καταφέρει.
«Δεν καταλαβαίνεις Μαρία. Εμείς ζούμε μέσα σε ένα υποβρύχιο», μου ειπε τότε.
«Κανείς δεν μπορεί να βγει από το υποβρύχιο».
Με την έπαρση του ανθρώπου που πιστεύει ότι ο ίδιος ζει και θα ζει για πάντα σε μια υπέροχη ακτή γεμάτη από θαλαμηγούς, νομιζα ότι κατάλαβα τι μου είχε πει και σκέφτηκα ότι τα υποβρύχια είναι after all επιλογές μας.
Δύο-τρία χρόνια αργότερα της τηλεφώνησα να δω τι κάνει και ήταν πολύ στενοχωρημένη· μου είπε ότι μια μέρα γύρισε σπίτι της και βρηκε τον άντρα της νεκρό, είχε πεθάνει από το αλκοόλ.
«Τώρα μπορείς να βγεις από το υποβρύχιο», της είπα και δεν απάντησε τίποτα, «άκουσα» μονο ένα πικρό χαμόγελο.
Περνώντας τα χρόνια είδα, όπως όλοι μας –ακομη κι αυτοί που δεν θέλησαν και δεν θέλουν ακομη να το δουν–, τις θαλαμηγούς να βυθίζονται γύρω μου και την υπέροχη ακτή να μετατρέπεται σε μια απέραντη σκοτεινή θάλασσα γεμάτη υποβρύχια.
Κάποια μικρά, ατομικά, κάποια μεγαλύτερα, κάποια πολύ μεγάλα και στο πλάι το τεράστιο.
Μέσα τους όλοι μας, πληρώματα δεμένα μεταξύ τους με τα δεσμά του αναπόδραστου.
Με κάθε ανάσα, όλο και πιο βαθιά.
Το σκεφτόμουν κοιτώντας τους ανθρώπους έξω από το σπίτι της γυναίκας στην Πάτρα. Το υποβρύχιο σε εξαθλιώνει, αλλά σε κρατάει ασφαλή.
Και σταδιακά ξεχνάς ότι αν ανοίξεις την μπουκαπόρτα μπορεί να πνιγείς, αλλά μπορεί και να απελευθερωθείς.
Κάποιοι την ανοίγουν.
Λίγοι.
- Το κείμενο είναι από τη σελίδα της Μαρίας Δεδούση, στο fb / Harddog
