Πέμπτη 10 Μαρτίου 2022

Βλέπουμε τον καπνό, τη φωτιά αργότερα


Γράφει ο Τάσος Παππάς
Υπάρχει πρόβλημα στις σχέσεις του πρωθυπουργού με τον υπουργό Εξωτερικών; «Ναι» λένε οι φήμες που κυκλοφορούν, όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και από στελέχη της συντηρητικής παράταξης. «Οχι» λένε και το μέγαρο Μαξίμου και ο ίδιος ο κ. Δένδιας και εγκαλούν τους πολιτικούς αντιπάλους τους για μικροκομματικά παιχνίδια. Τα περιστατικά, όμως, επιμένουν πως κάτι τρέχει μεταξύ των δύο ανδρών. Θεωρητικά και ο Κ. Μητσοτάκης και ο Ν. Δένδιας ανήκουν στη λεγόμενη φιλελεύθερη πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας. Εχουν όμως διαφορετικούς ρόλους και διαφορετικές ανάγκες.
Ο κ. Μητσοτάκης διοικεί ένα κόμμα, στο εσωτερικό του οποίου μπορείς να βρεις κάθε καρυδιάς καρύδι: ακροδεξιούς, εθνικιστές, νεοφιλελεύθερους, κεντροδεξιούς. Δεν είναι εύκολη υπόθεση η διατήρηση ισορροπιών, ώστε καμία τάση να μην αισθάνεται αδικημένη και όλες να στηρίζουν τον αρχηγό. Δεν το έχουν καταφέρει ηγέτες με περισσότερα προσόντα από τον σημερινό επικεφαλής της Δεξιάς, με μεγαλύτερο κύρος και με πλεόνασμα αυτοπεποίθησης. Η εξουσία είναι ο συνδετικός κρίκος.
Στις ευνοϊκές συγκυρίες δεσπόζει η αίσθηση της υπεροχής. Το σύστημα νιώθει παντοδύναμο. Πορεύεται με αλαζονεία και πιστεύει ότι δεν απειλείται από κανέναν. Οταν, όμως, έρχονται οι κακές μέρες και τα γεγονότα πιέζουν για αποφάσεις κάθε άλλο παρά δημοφιλείς, η ευφορία υποχωρεί, οι βιαστικές κινήσεις δίνουν τον τόνο, αναζητούνται αποδιοπομπαίοι τράγοι για να φορτωθούν τις ευθύνες και αναγκαστικά αναπτύσσονται φυγόκεντρα ρεύματα.
Ο κ. Μητσοτάκης προσπαθεί να καταστείλει την ανασφάλειά του (κληρονομιά από τον πατέρα του), κάνοντας τα χατίρια σε όλους (τόσο όσο, για να τους κρατάει σε ηρεμία), λειτουργώντας συγκεντρωτικά (μάζεψε αρμοδιότητες που κάποτε ανήκαν σε υπουργούς), τοποθετώντας σε θέσεις-κλειδιά πρόσωπα που ό,τι είναι στην πολιτική το οφείλουν σε αυτόν και αναθέτοντας σε στελέχη της απολύτου εμπιστοσύνης του ρόλους επιτηρητή, ώστε να έχει υπό τον έλεγχό του τα κρίσιμα πεδία της διακυβέρνησης.
Βασικός στόχος του είναι η υλοποίηση της στενής ατζέντας του στον οικονομικό τομέα. Εχει υποσχεθεί πολλά στην οικονομική ελίτ που τον βοήθησε να γίνει αρχηγός του κόμματος και πρωθυπουργός της χώρας και, επειδή μεγάλωσε σε μια οικογένεια που πάντοτε είχε αμοιβαία επωφελείς επαφές με επιχειρηματίες μεγάλου βεληνεκούς, ξέρει ότι οι συμμαχίες σε αυτό το επίπεδο είναι εύθραυστες, όπως επίσης ξέρει ότι ντόπιοι ολιγάρχες έχουν δημιουργήσει για λόγους ασφαλείας τις δικές τους ομάδες στους αρμούς εξουσίας, είτε για να προωθούν τα σχέδιά τους, είτε για να εκβιάζουν το μέγαρο Μαξίμου, είτε για να κερδίζουν πόντους στη μάχη με τους ανταγωνιστές τους.
Από την πλευρά του, ο κ. Δένδιας, με αναφορές στην καραμανλική παράδοση, δεν έχει κρύψει τις ηγετικές φιλοδοξίες του, χτίζει αργά αλλά σταθερά την εικόνα του, αποφεύγει να ρίχνει λάδι στη φωτιά για να μη βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων, θεωρεί αναγκαίο κακό τη συνύπαρξή του στην κυβέρνηση με τους ακροδεξιούς, για τους οποίους πιστεύει ότι νοθεύουν την ιδεολογία της παράταξης και αμαυρώνουν τη μεταπολιτευτική ιστορία της, επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην εξωτερική πολιτική, διαψεύδει εξ υποχρεώσεως τις πληροφορίες που τον θέλουν να διαφωνεί με τον πρωθυπουργό, ενοχλείται από τις κινήσεις του μεγάρου Μαξίμου στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του που έχουν στόχο τον περιορισμό του και υποψιάζεται βασίμως ότι τα εναντίον του δημοσιεύματα σε φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης έχουν πηγή το περιβάλλον του πρωθυπουργού.
Η σχετική αυτονομία που έχει κατακτήσει ο υπουργός Εξωτερικών δεν αρέσει στον προϊστάμενό του. Ο κ. Μητσοτάκης δεν διστάζει να παρακάμψει τον κ. Δένδια ακόμη και σε ζητήματα που τον αφορούν. Το μήνυμά του είναι σαφές: «Εγώ κάνω κουμάντο». Το μήνυμα του κ. Δένδια είναι μεν έμμεσο, αλλά ευανάγνωστο: «Είμαι εδώ και, όταν έρθει η ώρα, θα διεκδικήσω την αρχηγία».

- το κείμενο του Τ. Παππά είναι από την Εφημερίδα των Συντακτών (09.3.2022)