Σε ηλικία 90 ετών έφυγε από τη ζωή ο Ντέσμοντ Τούτου, ο αρχιεπίσκοπος της Νότιας Αφρικής που υπήρξε ένας από τους ηγέτες του αγώνα κατά του ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ. Το 1984 του είχε απονεμηθεί το Βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη.
Ο Ντέσμοντ Τούτου ήταν ο άνθρωπος των ισχυρών πεποιθήσεων και των ισχυρών λόγων. Πιστός στις ιδέες του και στον αγώνα για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν φοβόταν να οργιστεί και να εκφράσει την οργή του, αλλά ούτε και να γελάσει και να χρησιμοποιήσει το χιούμορ για πει αυτό που ήθελε.
Ας δούμε ένα απάνθισμα των θέσεών του, όπως τις βρήκαμε συγκεντρωμένες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
• «Να είστε επιεικείς με τους Λευκούς, έχουν την ανάγκη να ανακαλύψουν και πάλι την ανθρωπιά τους»
(Οκτώβριος 1984, στις χειρότερες στιγμές του καθεστώτος του απαρτχάιντ)
• «Είναι η ιστορία ενός Ζαμπιανού και ενός Νοτιοαφρικανού που συζητούν. Ο Ζαμπιανός κομπάζει για τον υπουργό Ναυτικού. Ο Νοτιοαφρικανός τον ρωτάει: "αλλά εσείς δεν έχετε στόλο, δεν έχετε πρόσβαση στην θάλασσα, πώς μπορείτε να έχετε υπουργό Ναυτικού; Και ο Ζαμπιανός απαντά: "Κι'εσείς στην Νότια Αφρική δεν έχετε υπουργό Δικαιοσύνης, ε;" »
(Ομιλία κατά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, 11 Δεκεμβρίου 1984).
• «Για όνομα του Θεού, θα ακούσουν, οι Λευκοί θα ακούσουν αυτό που προσπαθούμε να τους πούμε; Σας παρακαλώ, το μόνο πράγμα που σας ζητάμε είναι να αναγνωρίσετε ότι είμαστε κι'εμείς άνθρωποι. Οταν μας γδέρνετε, ματώνουμε. Οταν μας γαργαλάτε, γελάμε».
(Οταν ζητούσε την επιβολή κυρώσεων κατά της Νότιας Αφρικής σε ομιλία του τον Ιανουάριο 1985).
• «Ο πρόεδρός σας είναι καταστροφή σε ό,τι αφορά τους Μαύρους. Είμαι πολύ θυμωμένος. Η Δύση να πάει στον διάολο. Τα συνδικάτα των μαύρων ζητούν κυρώσεις, Πάνω από το 70% του λαού μας, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θέλει κυρώσεις. Αλλά όχι, ο πρόεδρος Ρέιγκαν ξέρει καλύτερα από όλους τους άλλους. Να υποφέρουμε. Κάθεται εκεί, σαν μεγάλος λευκός αρχηγός αλά παλαιά, και μας λέει ότι εμείς, οι Μαύροι δεν ξέρουμε τι είναι καλό για μας. Ο Λευκός ξέρει».
(Συνέντευξη στον αμερικανικό Τύπο μετά την άρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν να επιβάλει κυρώσεις στο καθεστώς του απαρτχάιντ, Ιούλιος 1986).
• «Στη Νότια Αφρική ζητούσα συχνά σε δημόσιες εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν Μαύροι και Λευκοί: "Σηκώστε τα χέρια!". Μετά έλεγα: "Κουνήστε τα χέρια". Και μετά "Κοιτάξτε τα χέρια σας". Διαφορετικά χρώματα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς ανθρώπους. Είστε ο λαός ουράνιο τόξο του Θεού».
(Απόσπασμα από το βιβλίο του "The Rainbow People of God", 1996)
• «Ευχαριστώ από καρδιάς τον Θεό που δημιούργησε τον Δαλάι Λάμα. Πιστεύετε σοβαρά, όπως έχουν πει μερικοί, ότι ο Θεός λέει: "Σύμφωνοι, αυτός ο τύπος, ο Δαλάι Λάμα, είναι μια χαρά. Τι κρίμα που δεν είναι χριστιανός;" Εγώ δεν το πιστεύω, διότι, ξέρετε, ο Θεός δεν είναι χριστιανός».
(Ιούνιος 2006, Βρυξέλλες)
• «Εχει μεταμορφωθεί σε κάτι πολύ παράξενο. Ενας είδος Φρανσκεστάιν για τον λαό του».
(Για τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε, Ιούνιος 2008)
• «Μια μέρα στο Σαν Φρανσίσκο, καθόμουν ήσυχος στην γωνιά μου και μια γυναίκα εμφανίζεται μπροστά μου. Ολοφάνερα συγκινημένη με χαιρετάει με ένα "καλημέρα αρχιεπίσκοπε Μαντέλα!". Δύο στην τιμή του ενός».
(Εκδήλωση, Οκτώβριος 2008)
• «Η κυβέρνησή μας που με αντιπροσωπεύει- που με αντιπροσωπεύει, εμένα; - δήλωσε ότι δεν θα υποστηρίξει τους Θιβετιανούς που καταπιέζονται βάναυσα από τους Κινέζους. Σας προειδοποιώ, σας προειδοποιώ ότι θα προσευχηθούμε όπως προσευχηθήκαμε για την πτώση του καθεστώτος του απαρτχάιντ, θα προσευχηθούμε για την πτώση μίας κυβέρνησης που δεν μας αντιπροσωπεύει».
(Συνέντευξη Τύπου μετά την άρνηση της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής να χορηγήσει βίζα στον Δαλάι Λάμα για να παρευρεθεί στα 80ά γενέθλια του Ντέσμοντ Τούτου, Οκτώβριος 2011).
• «Δεν θα σεβαστώ έναν ομοφοβικό Θεό (...) Θα αρνηθώ να πάω στον ομοφοβικό παράδεισο. Θα πω, όχι, λυπάμαι, προτιμώ μακράν να πάω στην άλλη πλευρά. Συμμετέχω και σ'αυτήν την εκστρατεία, όπως συμμετείχα στην εκστρατεία κατά του απαρτχάιντ. Για μένα, βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο».
(Ομιλία, Ιούλιος 2013)
• «Καθώς πεθαίνουν, οι άνθρωποι έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, άρα γιατί να τους αρνείται κανείς τον έλεγχο του θανάτου τους;».
(Αρθρο, Οκτώβριος 2016)
• «Είναι η ιστορία ενός Ζαμπιανού και ενός Νοτιοαφρικανού που συζητούν. Ο Ζαμπιανός κομπάζει για τον υπουργό Ναυτικού. Ο Νοτιοαφρικανός τον ρωτάει: "αλλά εσείς δεν έχετε στόλο, δεν έχετε πρόσβαση στην θάλασσα, πώς μπορείτε να έχετε υπουργό Ναυτικού; Και ο Ζαμπιανός απαντά: "Κι'εσείς στην Νότια Αφρική δεν έχετε υπουργό Δικαιοσύνης, ε;" »
(Ομιλία κατά την απονομή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, 11 Δεκεμβρίου 1984).
• «Για όνομα του Θεού, θα ακούσουν, οι Λευκοί θα ακούσουν αυτό που προσπαθούμε να τους πούμε; Σας παρακαλώ, το μόνο πράγμα που σας ζητάμε είναι να αναγνωρίσετε ότι είμαστε κι'εμείς άνθρωποι. Οταν μας γδέρνετε, ματώνουμε. Οταν μας γαργαλάτε, γελάμε».
(Οταν ζητούσε την επιβολή κυρώσεων κατά της Νότιας Αφρικής σε ομιλία του τον Ιανουάριο 1985).
• «Ο πρόεδρός σας είναι καταστροφή σε ό,τι αφορά τους Μαύρους. Είμαι πολύ θυμωμένος. Η Δύση να πάει στον διάολο. Τα συνδικάτα των μαύρων ζητούν κυρώσεις, Πάνω από το 70% του λαού μας, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, θέλει κυρώσεις. Αλλά όχι, ο πρόεδρος Ρέιγκαν ξέρει καλύτερα από όλους τους άλλους. Να υποφέρουμε. Κάθεται εκεί, σαν μεγάλος λευκός αρχηγός αλά παλαιά, και μας λέει ότι εμείς, οι Μαύροι δεν ξέρουμε τι είναι καλό για μας. Ο Λευκός ξέρει».
(Συνέντευξη στον αμερικανικό Τύπο μετά την άρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν να επιβάλει κυρώσεις στο καθεστώς του απαρτχάιντ, Ιούλιος 1986).
• «Στη Νότια Αφρική ζητούσα συχνά σε δημόσιες εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν Μαύροι και Λευκοί: "Σηκώστε τα χέρια!". Μετά έλεγα: "Κουνήστε τα χέρια". Και μετά "Κοιτάξτε τα χέρια σας". Διαφορετικά χρώματα που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς ανθρώπους. Είστε ο λαός ουράνιο τόξο του Θεού».
(Απόσπασμα από το βιβλίο του "The Rainbow People of God", 1996)
• «Ευχαριστώ από καρδιάς τον Θεό που δημιούργησε τον Δαλάι Λάμα. Πιστεύετε σοβαρά, όπως έχουν πει μερικοί, ότι ο Θεός λέει: "Σύμφωνοι, αυτός ο τύπος, ο Δαλάι Λάμα, είναι μια χαρά. Τι κρίμα που δεν είναι χριστιανός;" Εγώ δεν το πιστεύω, διότι, ξέρετε, ο Θεός δεν είναι χριστιανός».
(Ιούνιος 2006, Βρυξέλλες)
• «Εχει μεταμορφωθεί σε κάτι πολύ παράξενο. Ενας είδος Φρανσκεστάιν για τον λαό του».
(Για τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε, Ιούνιος 2008)
• «Μια μέρα στο Σαν Φρανσίσκο, καθόμουν ήσυχος στην γωνιά μου και μια γυναίκα εμφανίζεται μπροστά μου. Ολοφάνερα συγκινημένη με χαιρετάει με ένα "καλημέρα αρχιεπίσκοπε Μαντέλα!". Δύο στην τιμή του ενός».
(Εκδήλωση, Οκτώβριος 2008)
• «Η κυβέρνησή μας που με αντιπροσωπεύει- που με αντιπροσωπεύει, εμένα; - δήλωσε ότι δεν θα υποστηρίξει τους Θιβετιανούς που καταπιέζονται βάναυσα από τους Κινέζους. Σας προειδοποιώ, σας προειδοποιώ ότι θα προσευχηθούμε όπως προσευχηθήκαμε για την πτώση του καθεστώτος του απαρτχάιντ, θα προσευχηθούμε για την πτώση μίας κυβέρνησης που δεν μας αντιπροσωπεύει».
(Συνέντευξη Τύπου μετά την άρνηση της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής να χορηγήσει βίζα στον Δαλάι Λάμα για να παρευρεθεί στα 80ά γενέθλια του Ντέσμοντ Τούτου, Οκτώβριος 2011).
• «Δεν θα σεβαστώ έναν ομοφοβικό Θεό (...) Θα αρνηθώ να πάω στον ομοφοβικό παράδεισο. Θα πω, όχι, λυπάμαι, προτιμώ μακράν να πάω στην άλλη πλευρά. Συμμετέχω και σ'αυτήν την εκστρατεία, όπως συμμετείχα στην εκστρατεία κατά του απαρτχάιντ. Για μένα, βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο».
(Ομιλία, Ιούλιος 2013)
• «Καθώς πεθαίνουν, οι άνθρωποι έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, άρα γιατί να τους αρνείται κανείς τον έλεγχο του θανάτου τους;».
(Αρθρο, Οκτώβριος 2016)