Ο Γιάννης Η. Χάρης, επιμελητής εκδόσεων, μεταφραστής και αρθρογράφος, με μεγάλη και σημαντική προσφορά στον χώρο του βιβλίου και στα Γράμματα, μας συστήνεται στο «Μονόγραμμα», που μεταδίδεται την Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021, στις 20:30, από την ΕΡΤ2.
Με καταγωγή από Ρούμελη και Πόντο, γεννήθηκε στην Αθήνα, σε πολυμελή οικογένεια. Οι εγκύκλιες σπουδές του, έπειτα από περιπλάνηση σε 4 διαφορετικά γυμνάσια, εγκαταλείφθηκαν πριν ολοκληρωθούν, με αντάλλαγμα όμως μια άλλη, συστηματική… φοίτηση σε πάσης φύσεως λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Ο ζωγράφος Γιώργος Δέρπαπας και ο πρόωρα χαμένος συνθέτης Γιάννης Χρήστου ήταν από τις πρώτες γνωριμίες που τον σημάδεψαν σε ηλικία 16 ετών. Στα 18 μπαίνει στον κόσμο του βιβλίου, με διορθώσεις και ανασύνταξη κειμένων στην εγκυκλοπαίδεια «Ελλάς-Μπριτάνικα». Εκεί γνώρισε τον Δημήτρη Μαρωνίτη, τον οποίο θεωρεί μεγάλο του δάσκαλο. Στον «Ολκό» με τον Αντώνη Καρκαγιάννη καταπιάνεται συστηματικά με τη διόρθωση, την επιμέλεια εκδόσεων και μεταφράσεων. Μετά τη Μεταπολίτευση, συνεργάζεται στενά με τον Άγγελο Ελεφάντη στο περιοδικό «Πολίτης».
To 1978, όταν επαναλειτουργεί το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, το γνωστό σήμερα ΜΙΕΤ, μόνιμος συνεργάτης ο Γιάννης Η. Χάρης, αφιερώνεται ψυχή τε και σώματι στην έκδοση του ανέκδοτου έως τότε χειρογράφου «Οράματα και Θάματα» του Στρατηγού Μακρυγιάννη.
«Έπειτα από επίπονη δουλειά, το χειρόγραφο αναμορφώνεται και αποκτά πλήρες νόημα, απόλυτη συνοχή και δείχνει την πολύ συγκεκριμένη του στόχευση. Πλάι στο γνωστό ιστορικό έργο, τα Απομνημονεύματα, έχουμε τον “πολιτικό” Μακρυγιάννη, που μέσα από θαύματα που του γίνονται ή λέει ότι του γίνονται, και οράματα που βλέπει ή λέει ότι βλέπει, επιχειρεί να περάσει τις απόψεις του, να καθοδηγήσει τους συγκαιρινούς του στην πολιτική, μέσα από τη φωνή των αγίων, του Θεού κτλ.».
Λάτρης της βυζαντινής μουσικής, μαθήτευσε κοντά στον Σίμωνα Καρά, και έπειτα βρέθηκε να περιοδεύει με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, από την Επίδαυρο ώς τη Μόσχα και από τη Βενετία στο Αζερμπαϊτζάν.
«Ήταν τα δέκα καλύτερα χρόνια της ζωής μου», δηλώνει κατηγορηματικά.
Παράλληλα, ανακάλυψε τη σαγήνη της διδασκαλίας, διδάσκοντας επί 16 χρόνια ελληνική γλώσσα σε αμερικανικά κολεγιακά προγράμματα.
Μεγάλος σταθμός στη ζωή του υπήρξε η συνεργασία του με τον Οδυσσέα Ελύτη: «Να συνεργάζομαι εγώ με τον κορυφαίο ποιητή και πάντως τον πιο αγαπημένο μου…», εξομολογείται συγκινημένος. Καρπός της συνεργασίας, ο Β΄ τόμος των πεζών του ποιητή («Εν λευκώ»), οι τελευταίες συλλογές, και κυρίως η συγκεντρωτική έκδοση του ποιητικού του έργου.
Πολύ μεγάλη τύχη θεωρεί και τη συνάντησή του με τον μεγάλο μυθιστοριογράφο, επίσης τον πιο αγαπημένο του, τον Μίλαν Κούντερα. Μετέφρασε όλα του τα μυθιστορήματα (Βραβείο ΕΚΕΜΕΛ 2011 για τη «Συνάντηση»), σε στενή συνεργασία με τον συγγραφέα:
«Ξεκίνησα με αλληλογραφία, συνέχισα με φαξ, καταλήξαμε στα τηλεφωνήματα. Ατέλειωτα τηλεφωνήματα, ιστορίες, αλλά και διά ζώσης στο Παρίσι, σωστή ευλογία για εμένα όλη η συνεργασία και η επαφή», μας λέει.
Τακτικός επιφυλλιδογράφος στα «Νέα» επί 12 χρόνια, και έπειτα στην «Εφημερίδα των Συντακτών», από την ίδρυσή της έως τώρα. Καρπός της εργασίας του, η δίτομη έκδοση «Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη» και η τετράτομη σειρά «Στοιχήματα».
«Πενήντα χρόνια στον κόσμο του βιβλίου, υπήρξα εντέλει τυχερός, νιώθω αλήθεια ευλογημένος» ξαναλέει καταλήγοντας, «και χορτάτος».
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθεσία: Χρίστος Ακρίδας
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Ιωάννα Κολοβού, Αντώνης Εμιρζάς
Φωτογραφία: Λάμπρος Γόβατζης
Ηχοληψία: Νίκος Παναγοηλιόπουλος
Μοντάζ: Τζαννέτος Κομηνέας
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
«Έπειτα από επίπονη δουλειά, το χειρόγραφο αναμορφώνεται και αποκτά πλήρες νόημα, απόλυτη συνοχή και δείχνει την πολύ συγκεκριμένη του στόχευση. Πλάι στο γνωστό ιστορικό έργο, τα Απομνημονεύματα, έχουμε τον “πολιτικό” Μακρυγιάννη, που μέσα από θαύματα που του γίνονται ή λέει ότι του γίνονται, και οράματα που βλέπει ή λέει ότι βλέπει, επιχειρεί να περάσει τις απόψεις του, να καθοδηγήσει τους συγκαιρινούς του στην πολιτική, μέσα από τη φωνή των αγίων, του Θεού κτλ.».
Λάτρης της βυζαντινής μουσικής, μαθήτευσε κοντά στον Σίμωνα Καρά, και έπειτα βρέθηκε να περιοδεύει με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, από την Επίδαυρο ώς τη Μόσχα και από τη Βενετία στο Αζερμπαϊτζάν.
«Ήταν τα δέκα καλύτερα χρόνια της ζωής μου», δηλώνει κατηγορηματικά.
Παράλληλα, ανακάλυψε τη σαγήνη της διδασκαλίας, διδάσκοντας επί 16 χρόνια ελληνική γλώσσα σε αμερικανικά κολεγιακά προγράμματα.
Μεγάλος σταθμός στη ζωή του υπήρξε η συνεργασία του με τον Οδυσσέα Ελύτη: «Να συνεργάζομαι εγώ με τον κορυφαίο ποιητή και πάντως τον πιο αγαπημένο μου…», εξομολογείται συγκινημένος. Καρπός της συνεργασίας, ο Β΄ τόμος των πεζών του ποιητή («Εν λευκώ»), οι τελευταίες συλλογές, και κυρίως η συγκεντρωτική έκδοση του ποιητικού του έργου.
Πολύ μεγάλη τύχη θεωρεί και τη συνάντησή του με τον μεγάλο μυθιστοριογράφο, επίσης τον πιο αγαπημένο του, τον Μίλαν Κούντερα. Μετέφρασε όλα του τα μυθιστορήματα (Βραβείο ΕΚΕΜΕΛ 2011 για τη «Συνάντηση»), σε στενή συνεργασία με τον συγγραφέα:
«Ξεκίνησα με αλληλογραφία, συνέχισα με φαξ, καταλήξαμε στα τηλεφωνήματα. Ατέλειωτα τηλεφωνήματα, ιστορίες, αλλά και διά ζώσης στο Παρίσι, σωστή ευλογία για εμένα όλη η συνεργασία και η επαφή», μας λέει.
Τακτικός επιφυλλιδογράφος στα «Νέα» επί 12 χρόνια, και έπειτα στην «Εφημερίδα των Συντακτών», από την ίδρυσή της έως τώρα. Καρπός της εργασίας του, η δίτομη έκδοση «Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη» και η τετράτομη σειρά «Στοιχήματα».
«Πενήντα χρόνια στον κόσμο του βιβλίου, υπήρξα εντέλει τυχερός, νιώθω αλήθεια ευλογημένος» ξαναλέει καταλήγοντας, «και χορτάτος».
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθεσία: Χρίστος Ακρίδας
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Ιωάννα Κολοβού, Αντώνης Εμιρζάς
Φωτογραφία: Λάμπρος Γόβατζης
Ηχοληψία: Νίκος Παναγοηλιόπουλος
Μοντάζ: Τζαννέτος Κομηνέας
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
