Όταν ο ολετήρας της δημοκρατικής παράταξης επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος ως... σωτήρας και ιδιοκτήτης της
Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
Οι αριστεροί, πολιτικοί ή πολίτες, σπάνια υπήρξαν (υπήρξαμε αν θέλετε) φρόνιμοι. Και όποτε υπήρξαν, εξαντλούσαν τη φρονιμάδα τους απέναντι στο κόμμα. Υπό μορφήν πίστης και, σε πολλές περιπτώσεις, τυφλής πίστης. Αλλά μια τέτοια φρονιμάδα διόλου φρονιμάδα δεν ήταν. Αφού ήταν μια «φρονιμάδα» που οδήγησε εκατοντάδες αριστερούς στα εκτελεστικά αποσπάσματα και χιλιάδες στις εξορίες και τις φυλακές.
Φυσικά, αν ήταν φρόνιμοι, θα κοίταζαν τα ατομικά τους.. συμφέροντα, δεν θα ήταν αλτρουιστές. Δεν θα θυσίαζαν ακόμα και τη ζωή τους για ιδέες όπως η ισότητα, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη. Άλλωστε, η μητέρα της φρονιμάδας, η φρόνηση, ελάχιστα ευδοκίμησε ως αρετή. «Δεν είναι παρά μια φωτισμένη ή επιδέξια φιλαυτία δίχως ηθική αξία» απεφάνθη πολύ νωρίς ο Καντ. Και δεν είχε άδικο, αφού η φρόνηση παραείναι συμφεροντολογική για να είναι ηθική...
Κάνοντας ένα άλμα στο ζοφερό παρόν, μπορούμε να διασκεδάσουμε λέγοντας ότι, στην εποχή μας, οι μόνοι που διαθέτουν φρόνηση, και κατά συνέπεια φρονιμάδα, είναι οι πολιτικοί! Πράγμα που δεν είναι εντελώς αστείο, αφού οι περισσότεροι, ιδιαίτερα οι εκ δεξιών προς τα... αριστερά κομματικοί αξιωματούχοι, διακρίνονται για τη φιλαυτία τους. Άλλοτε... φωτισμένη και άλλοτε επιδέξια. Τις περισσότερες, όμως, φορές αδέξια, αφού εύκολα αποκαλύπτεται. Και τους κάνει να γίνονται του κόσμου ο περίγελος, που έλεγε και ο μη φρόνιμος φίλος μου Άκης Πάνου.
*******
Όπως ο Γιώργος Παπανδρέου ας πούμε. Ο οποίος, λίγες μέρες πριν, μας ξανασυστήθηκε ως ένας εκ των κορυφαίων πολιτικών - πρέσβεων της αδέξιας φιλαυτίας. Μην διστάζοντας, ο αφιλότιμος, να εμφανιστεί όχι μόνο ως ο καταλληλότερος υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος που ο ίδιος κατάντησε από ΠΑΣΟΚ του 45% σε ΚΙΝ.ΑΛΛ. του 6%, αλλά και ως ο καταλληλότερος υποψήφιος σωτήρας της δημοκρατικής παράταξης!.. Την οποία ο ίδιος έριξε στα μνημονιακά τάρταρα το 2010, μ’ εκείνο το αλήστου μνήμης "Ζητούμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε." που ξεστόμισε στο Καστελλόριζο...
Και περάσανε χρόνια πολλά μέσα σε λίγες μέρες. Και εξόντωσαν πλήθη τα θηρία. Κι αν δεν προέκυπτε ο Τσίπρας για να ακουμπήσει επάνω του και, ασθμαίνοντας, να περάσει τις ευρωσυστημικές συμπληγάδες επιβιώνοντας με το αξιοπρεπές 31,53%, η δημοκρατική παράταξη -και όχι μόνο- θα παρέμενε παρατεταγμένη στην κόλαση... Έως σήμερα.
Το εξωφρενικό είναι ότι, επιστρέφοντας στον τόπο του εγκλήματος, ο τέως ολετήρας και νυν υποψήφιος... σωτήρας δεν κρύβει ότι αισθάνεται ιδιοκτήτης της δημοκρατικής παράταξης: «Αποφάσισα να θέσω υποψηφιότητα για την ηγεσία του Κινήματος. Θα συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις για να ξαναγίνει η παράταξή μας μεγάλη και ισχυρή» δηλώνει σε πληθυντικό μεγαλοπρεπείας στη δεύτερη κιόλας παράγραφο της ανακοίνωσής του...
*******
Ωστόσο, καθώς στην πραγματικότητα ο κορυφαίος πολιτικός πρέσβης της αδέξιας φιλαυτίας Γιώργος Παπανδρέου δεν διεκδικεί την προεδρία ενός κόμματος - πυλώνα, έστω, της δημοκρατικής παράταξης (όπως το ΠΑΣΟΚ πριν και ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα), αλλά την ηγεσία ενός κόμματος αμφιβόλου πολιτικής ταυτότητας και εκλογικής εμβέλειας, που με το ζόρι αγγίζει το 6%, γίνεται του κόσμου ο περίγελος. Αφού μοιάζει να περιγράφει το ΚΙΝ.ΑΛΛ. σαν ένα κόμμα που κρατά φυλακισμένη την δημοκρατική παράταξη εντός του. Και ότι εκείνος ονειρεύεται να γίνει πρόεδρος για να την απελευθερώσει.
Το παράδοξο είναι ότι κάτι παρόμοιο υποστηρίζουν αρκετοί αριστερόστροφοι ή δεξιόστροφοι αναλυτές, ο καθένας με τα δικά του ορμέμφυτα πολιτικής... φιλαυτίας. Και, ω του θαύματος, οι δύο αντίρροπες πλευρές συμπίπτουν στην εκτίμηση ότι η υποψηφιότητα του Γιώργου Παπανδρέου ωφελεί αμφότερες τις πολιτικές παρατάξεις και τους πυλώνες τους, απελευθερώνοντας κυβερνητικές συμμαχίες με κατεύθυνση από... αριστερά προς τα δεξιά και τούμπαλιν.
Μοιάζει απίθανο, αλλά αν το παράδοξο αυτό ισχύει, καταρρίπτει την άποψή μου ότι ο Γιώργος Παπανδρέου (όπως και οι περισσότεροι πολιτικοί - ιδιαίτερα οι εκ δεξιών προς τα... αριστερά κομματικοί αξιωματούχοι) διακατέχεται από την καντιανή «αδέξια φιλαυτία» και τον τοποθετεί στην περί φιλαυτίας άποψη του Ρόμπερτ Μιούζιλ.
Ο οποίος, στο περίφημο μυθιστόρημά του "Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες", αφιερώνει μια μεγάλη παρέκβαση στην αρχαιοελληνική έννοια της φιλαυτίας, σύμφωνα με την οποία το να στρέφει κανείς την προσοχή και τη φροντίδα του στον εαυτό του αποτελεί την πιο υγιή και αποτελεσματική μέθοδο για να μπορέσει να καταλάβει και ν’ αγαπήσει τους άλλους.
Ισχύει; Αν ναι, τότε η πολιτική φιλαυτία του Γιωργάκη δεν είναι αδέξια, αλλά... επιδέξια. Όλα κομπλέ, δηλαδή!
Οι αριστεροί, πολιτικοί ή πολίτες, σπάνια υπήρξαν (υπήρξαμε αν θέλετε) φρόνιμοι. Και όποτε υπήρξαν, εξαντλούσαν τη φρονιμάδα τους απέναντι στο κόμμα. Υπό μορφήν πίστης και, σε πολλές περιπτώσεις, τυφλής πίστης. Αλλά μια τέτοια φρονιμάδα διόλου φρονιμάδα δεν ήταν. Αφού ήταν μια «φρονιμάδα» που οδήγησε εκατοντάδες αριστερούς στα εκτελεστικά αποσπάσματα και χιλιάδες στις εξορίες και τις φυλακές.
Φυσικά, αν ήταν φρόνιμοι, θα κοίταζαν τα ατομικά τους.. συμφέροντα, δεν θα ήταν αλτρουιστές. Δεν θα θυσίαζαν ακόμα και τη ζωή τους για ιδέες όπως η ισότητα, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη. Άλλωστε, η μητέρα της φρονιμάδας, η φρόνηση, ελάχιστα ευδοκίμησε ως αρετή. «Δεν είναι παρά μια φωτισμένη ή επιδέξια φιλαυτία δίχως ηθική αξία» απεφάνθη πολύ νωρίς ο Καντ. Και δεν είχε άδικο, αφού η φρόνηση παραείναι συμφεροντολογική για να είναι ηθική...
Κάνοντας ένα άλμα στο ζοφερό παρόν, μπορούμε να διασκεδάσουμε λέγοντας ότι, στην εποχή μας, οι μόνοι που διαθέτουν φρόνηση, και κατά συνέπεια φρονιμάδα, είναι οι πολιτικοί! Πράγμα που δεν είναι εντελώς αστείο, αφού οι περισσότεροι, ιδιαίτερα οι εκ δεξιών προς τα... αριστερά κομματικοί αξιωματούχοι, διακρίνονται για τη φιλαυτία τους. Άλλοτε... φωτισμένη και άλλοτε επιδέξια. Τις περισσότερες, όμως, φορές αδέξια, αφού εύκολα αποκαλύπτεται. Και τους κάνει να γίνονται του κόσμου ο περίγελος, που έλεγε και ο μη φρόνιμος φίλος μου Άκης Πάνου.
*******
Όπως ο Γιώργος Παπανδρέου ας πούμε. Ο οποίος, λίγες μέρες πριν, μας ξανασυστήθηκε ως ένας εκ των κορυφαίων πολιτικών - πρέσβεων της αδέξιας φιλαυτίας. Μην διστάζοντας, ο αφιλότιμος, να εμφανιστεί όχι μόνο ως ο καταλληλότερος υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος που ο ίδιος κατάντησε από ΠΑΣΟΚ του 45% σε ΚΙΝ.ΑΛΛ. του 6%, αλλά και ως ο καταλληλότερος υποψήφιος σωτήρας της δημοκρατικής παράταξης!.. Την οποία ο ίδιος έριξε στα μνημονιακά τάρταρα το 2010, μ’ εκείνο το αλήστου μνήμης "Ζητούμε επισήμως από τους εταίρους μας την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που από κοινού δημιουργήσαμε στην Ε.Ε." που ξεστόμισε στο Καστελλόριζο...
Και περάσανε χρόνια πολλά μέσα σε λίγες μέρες. Και εξόντωσαν πλήθη τα θηρία. Κι αν δεν προέκυπτε ο Τσίπρας για να ακουμπήσει επάνω του και, ασθμαίνοντας, να περάσει τις ευρωσυστημικές συμπληγάδες επιβιώνοντας με το αξιοπρεπές 31,53%, η δημοκρατική παράταξη -και όχι μόνο- θα παρέμενε παρατεταγμένη στην κόλαση... Έως σήμερα.
Το εξωφρενικό είναι ότι, επιστρέφοντας στον τόπο του εγκλήματος, ο τέως ολετήρας και νυν υποψήφιος... σωτήρας δεν κρύβει ότι αισθάνεται ιδιοκτήτης της δημοκρατικής παράταξης: «Αποφάσισα να θέσω υποψηφιότητα για την ηγεσία του Κινήματος. Θα συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις για να ξαναγίνει η παράταξή μας μεγάλη και ισχυρή» δηλώνει σε πληθυντικό μεγαλοπρεπείας στη δεύτερη κιόλας παράγραφο της ανακοίνωσής του...
*******
Ωστόσο, καθώς στην πραγματικότητα ο κορυφαίος πολιτικός πρέσβης της αδέξιας φιλαυτίας Γιώργος Παπανδρέου δεν διεκδικεί την προεδρία ενός κόμματος - πυλώνα, έστω, της δημοκρατικής παράταξης (όπως το ΠΑΣΟΚ πριν και ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα), αλλά την ηγεσία ενός κόμματος αμφιβόλου πολιτικής ταυτότητας και εκλογικής εμβέλειας, που με το ζόρι αγγίζει το 6%, γίνεται του κόσμου ο περίγελος. Αφού μοιάζει να περιγράφει το ΚΙΝ.ΑΛΛ. σαν ένα κόμμα που κρατά φυλακισμένη την δημοκρατική παράταξη εντός του. Και ότι εκείνος ονειρεύεται να γίνει πρόεδρος για να την απελευθερώσει.
Το παράδοξο είναι ότι κάτι παρόμοιο υποστηρίζουν αρκετοί αριστερόστροφοι ή δεξιόστροφοι αναλυτές, ο καθένας με τα δικά του ορμέμφυτα πολιτικής... φιλαυτίας. Και, ω του θαύματος, οι δύο αντίρροπες πλευρές συμπίπτουν στην εκτίμηση ότι η υποψηφιότητα του Γιώργου Παπανδρέου ωφελεί αμφότερες τις πολιτικές παρατάξεις και τους πυλώνες τους, απελευθερώνοντας κυβερνητικές συμμαχίες με κατεύθυνση από... αριστερά προς τα δεξιά και τούμπαλιν.
Μοιάζει απίθανο, αλλά αν το παράδοξο αυτό ισχύει, καταρρίπτει την άποψή μου ότι ο Γιώργος Παπανδρέου (όπως και οι περισσότεροι πολιτικοί - ιδιαίτερα οι εκ δεξιών προς τα... αριστερά κομματικοί αξιωματούχοι) διακατέχεται από την καντιανή «αδέξια φιλαυτία» και τον τοποθετεί στην περί φιλαυτίας άποψη του Ρόμπερτ Μιούζιλ.
Ο οποίος, στο περίφημο μυθιστόρημά του "Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες", αφιερώνει μια μεγάλη παρέκβαση στην αρχαιοελληνική έννοια της φιλαυτίας, σύμφωνα με την οποία το να στρέφει κανείς την προσοχή και τη φροντίδα του στον εαυτό του αποτελεί την πιο υγιή και αποτελεσματική μέθοδο για να μπορέσει να καταλάβει και ν’ αγαπήσει τους άλλους.
Ισχύει; Αν ναι, τότε η πολιτική φιλαυτία του Γιωργάκη δεν είναι αδέξια, αλλά... επιδέξια. Όλα κομπλέ, δηλαδή!
- το κείμενο του Νίκου Τσαγκρή είναι από την ΑΥΓΗ της Κυριακής (31.10.2021)