Περισσότεροι από 900 δημοσιογράφοι δέχθηκαν επίθεση τον περασμένο χρόνο. Όχι σε απομακρυσμένη ήπειρο, ούτε σε εμπόλεμη ζώνη, αλλά στην Ευρώπη. Και σε αυτά τα περιστατικά.. συμπεριλαμβάνονται δολοφονίες, τραυματισμοί, συλλήψεις, καταστροφή του υλικού τους.
Γι αυτό, η Κομισιόν ανακοίνωσε σήμερα τη νομοθετική πρότασή της για την προστασία των δημοσιογράφων, σε συνέχεια όσων δήλωσε χθες η Πρόεδρος της Κομισιόν: «Η πληροφόρηση είναι δημόσιο αγαθό. Πρέπει να προστατεύσουμε αυτούς που δημιουργούν τη διαφάνεια - τους δημοσιογράφους. Γι' αυτό σήμερα έχουμε υποβάλει σύσταση για την καλύτερη προστασία των δημοσιογράφων».
Σήμερα λοιπόν η Επιτροπή παρουσιάζει την πρώτη σύσταση για την ενίσχυση της ασφάλειας των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης. Όπως τόνισε η Κομισιόν, οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών στις πιο τραγικές περιπτώσεις. Η κρίση COVID-19 έχει καταστήσει το έργο τους ακόμη πιο δύσκολο, με χαμηλότερα εισοδήματα, ιδίως για τους ελεύθερους επαγγελματίες, και περιορισμένη πρόσβαση σε χώρους.
Για να αντιστραφεί αυτή η τάση, η Επιτροπή καθορίζει δράσεις για τα κράτη μέλη προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια των δημοσιογράφων - εκτός και εντός διαδικτύου. Μεταξύ άλλων, η σύσταση ζητεί τη δημιουργία ανεξάρτητων εθνικών υπηρεσιών υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας, νομικών συμβουλών, ψυχολογικής υποστήριξης και καταφυγίων για δημοσιογράφους και επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης που αντιμετωπίζουν απειλές. Ζητά επίσης αυξημένη προστασία των δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, μεγαλύτερη διαδικτυακή ασφάλεια και ιδιαίτερη υποστήριξη στις γυναίκες δημοσιογράφους.
Η Σύσταση της Κομισιόν, που δεν είναι νομικά δεσμευτική για τα κράτη-μέλη, περιλαμβάνει υποδείξεις, μεταξύ άλλων για διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις, διαδικτυακή ασφάλεια και ψηφιακή ενδυνάμωση, γυναίκες δημοσιογράφους και δημοσιογράφους που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες.#MediaFreedom is at the❤️of the 🇪🇺!
— EU Justice (@EU_Justice) September 16, 2021
@EU_Commmission calls on Member States to take decisive action to make the EU a safer place for journalists – both online and offline.
Read more
➡️https://t.co/ksXlILa0TD pic.twitter.com/sUztZfv5fm
- Καλύτερη συνεργασία επιβολής του νόμου
Με τον αυξανόμενο αριθμό επιθέσεων κατά δημοσιογράφων, περισσότερες από 900 επιθέσεις στην ΕΕ το 2020, η Σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να διερευνούν και να διώκουν με σθένος όλες τις εγκληματικές πράξεις, κάνοντας πλήρη χρήση της υφιστάμενης εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Κατά περίπτωση, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να εμπλέκουν ευρωπαϊκές αρχές, όπως η Ευρωπόλ και η Eurojust. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν την καλύτερη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και των φορέων των μέσων ενημέρωσης για τον αποτελεσματικότερο εντοπισμό και την αντιμετώπιση των απειλών που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι και να παρέχουν προσωπική προστασία στους δημοσιογράφους των οποίων η ασφάλεια κινδυνεύει. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας τα μέσα ενημέρωσης να έχουν πρόσβαση χωρίς διακρίσεις σε πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των συνεντεύξεων Τύπου και των εγγράφων που κατέχουν οι δημόσιες αρχές. Επιπλέον, οι συστάσεις υπογραμμίζουν τη σημασία της κατάρτισης και της ενίσχυσης της πρόσβασης στην κοινωνική προστασία για όλους τους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης.
- Διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις
Σχεδόν ένα στα τρία περιστατικά σημειώνονται κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων, γεγονός που καθιστά τις διαδηλώσεις τον πιο συχνό τόπο όπου δημοσιογράφοι δέχθηκαν επιθέσεις το 2020. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν τακτική κατάρτιση στις αρχές επιβολής του νόμου, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι δημοσιογράφοι και άλλοι επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης μπορούν να εργάζονται με ασφάλεια και χωρίς περιορισμούς κατά τη διάρκεια τέτοιων εκδηλώσεων. Η συνεργασία με τους εκπροσώπους των δημοσιογράφων είναι απαραίτητη για να αποφασιστούν τα καταλληλότερα μέτρα, για παράδειγμα όταν πρόκειται για την οπτική αναγνώριση των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης. Ο διορισμός αξιωματικών συνδέσμων για την ενημέρωση των δημοσιογράφων σχετικά με πιθανούς κινδύνους, πριν από προγραμματισμένες διαμαρτυρίες ή διαδηλώσεις, συγκαταλέγεται επίσης στα συνιστώμενα μέτρα.
- Διαδικτυακή ασφάλεια και ψηφιακή ενδυνάμωση
Η ψηφιακή και επιγραμμική ασφάλεια έχει καταστεί μείζον ζήτημα για τους δημοσιογράφους λόγω της διαδικτυακής υποκίνησης σε μίσος, των απειλών σωματικής βίας, αλλά και των κινδύνων κυβερνοασφάλειας και της παράνομης παρακολούθησης. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ διαδικτυακών πλατφορμών και οργανώσεων με εμπειρογνωμοσύνη στην αντιμετώπιση απειλών κατά δημοσιογράφων, για παράδειγμα ενθαρρύνοντας τον πιθανό ρόλο τους ως αξιόπιστων σημαιοφόρων. Οι αρμόδιοι εθνικοί φορείς κυβερνοασφάλειας θα πρέπει, κατόπιν αιτήματος, να βοηθούν τους δημοσιογράφους που επιδιώκουν να προσδιορίσουν εάν οι συσκευές ή οι διαδικτυακοί λογαριασμοί τους έχουν παραβιαστεί, να λαμβάνουν τις υπηρεσίες των εγκληματολογικών ερευνητών κυβερνοασφάλειας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προωθήσουν έναν τακτικό διάλογο μεταξύ των εν λόγω φορέων κυβερνοασφάλειας, των μέσων ενημέρωσης και της βιομηχανίας, ιδίως για την προώθηση της κυβερνοεπίγνωσης και των ψηφιακών δεξιοτήτων των δημοσιογράφων.
- Γυναίκες και δημοσιογράφοι μειονοτικών ομάδων και όσοι αναφέρονται σε θέματα ισότητας
Οι γυναίκες δημοσιογράφοι και οι δημοσιογράφοι που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες, καθώς και οι δημοσιογράφοι που αναφέρονται σε θέματα ισότητας είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε απειλές και επιθέσεις. Οι γυναίκες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν περισσότερες απειλές από τους άνδρες συναδέλφους τους και το 73% δήλωσε ότι έχει βιώσει διαδικτυακή βία κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των γυναικών δημοσιογράφων και των επαγγελματιών που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες και εκείνων που αναφέρονται σε θέματα ισότητας. Ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διαφάνεια και την αποτελεσματική ενημέρωση σχετικά με τις επιθέσεις και τις διακρίσεις κατά των εν λόγω δημοσιογράφων και να τους παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να ζητήσουν βοήθεια και υποστήριξη. Επιπλέον, η σύσταση υπογραμμίζει την ανάγκη να προωθηθεί η ισότητα και η ένταξη στις αίθουσες σύνταξης και στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης στο σύνολό του και να προωθηθεί η συνεχής ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων σε όλα τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την προστασία των δημοσιογράφων.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την πρόοδο των κρατών μελών στην εφαρμογή της σύστασης σε 18 μήνες.
Μαρία Ψαρά / ΕφΣυν
