Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2020

Mικρό μάθημα δημοσιογραφίας

* Κανόνας πρώτος: Βρες ποιους ενοχλούν αυτά που διαβάζεις.
* Κανόνας δεύτερος: Βρες τις ερωτήσεις που λείπουν.

Γράφει ο Μάριος Διονέλης

Τα πράγματα στη δημοσιογραφία είναι σκ@τ@. Ακριβώς επειδή και τα πράγματα στη χώρα είναι σκ@τ@. Χρόνια τώρα, όχι μόνο με τον Μητσοτάκη. Αν φτάσαμε να πέφτει «μαχαίρι» στην Ακρίτα, που μοιραία θα προκαλούσε αντιδράσεις, φανταστείτε τι γίνεται πιο κάτω. Και επειδή σε λίγο καιρό μπορεί να μην υπάρχει πια κανείς να κάνει.. στα σοβαρά αυτή τη δουλειά, σκεφτείτε λίγο μήπως χρειαστεί να την κάνετε μόνοι σας, ο καθένας για λογαριασμό του…
Η Ελενα Ακρίτα είναι η κορυφή του παγόβουνου για ό,τι συμβαίνει εδώ και καιρό στον χώρο των ΜΜΕ. Και κάτω από την κορυφή υπάρχουν εκατοντάδες φωνές που φιμώθηκαν, άλλες με το ζόρι, με απόλυση ή με εξώθηση σε παραίτηση, και άλλες οικειοθελώς, αυτοπεριοριζόμενες σε «ό,τι θέλει το μαγαζί». Η περίπτωση της Ελενας Ακρίτα είναι μήνυμα σαφές και απειλητικό που διαπερνά σαν ρεύμα τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής δημοσιογραφίας, από την κορυφή μέχρι τον τελευταίο δόκιμο που βγαίνει σήμερα με όνειρα από μια σχολή.
Αν λες ότι το σπίτι του Τσίπρα χρησιμοποιήθηκε για να ξεχαστούν οι εκατόμβες των νεκρών, τότε «είσαι με τον Τσίπρα». Η δολοφονία του χαρακτήρα σου αρχίζει με την απαξίωση της δουλειάς σου. Γιατί δεν μπορεί, με κάποιον πρέπει να είσαι…

ΚΑΝΟΝΑΣ ΠΡΩΤΟΣ: Βρες ποιους ενοχλούν αυτά που διαβάζεις.
Αυτοί θα κάνουν τα πάντα για να μην τα ξαναδιαβάσεις ποτέ. Ειδικά αν τους ενοχλούν για πολύ καιρό. (Σημ: Αν αυτά που διαβάζεις δεν ενοχλούν κανέναν, τότε πρόκειται απλά για δημόσιες σχέσεις, όχι για δημοσιογραφία).
Και αν στην κορυφή της πυραμίδας, στα μεγάλα μαγαζιά, υπάρχει ένα σαφές σχέδιο αποκλεισμού κάθε διαφορετικής φωνής, πιο κάτω, σε μικρότερου μεγέθους ΜΜΕ, τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια, δεν χρειάζεται καμία μεθόδευση και καμιά δολοπλοκία. Το αίσθημα αυτοσυντήρησης των ιδιοκτητών ΜΜΕ ενεργοποιείται αυτόματα, αναλόγως με την κυβερνητική συνθήκη, άντε και με ένα-δυο τηλέφωνα και μια μικρή ενίσχυση είτε ως «Λίστα Πέτσα» είτε ως κατά το δοκούν διαμοιρασμένη κρατική διαφήμιση. Κάντε μια γύρα στα ραδιόφωνα και στα κανάλια (κεντρικά και τοπικά) και πάρτε μια ιδέα μόνοι σας για τον χώρο και τον χρόνο που δίνεται στους δημοσιογράφους που διαφωνούν με το κυρίαρχο αφήγημα.
Το πρώτο στάδιο της απαξίωσης είναι πάντα το ίδιο: «Είσαι με τον τάδε».
Κι όμως, υπάρχουμε και εμείς, που δεν είμαστε με κανέναν. Που αντιλαμβανόμαστε τη δημοσιογραφία ως φύσει και θέσει… αντιπολίτευση. Αύριο θα είναι ίσως πάλι ο Τσίπρας πρωθυπουργός. Πάλι κωλοτούμπες θα κάνει σε σχέση με όσα θα έχει υποσχεθεί για να ξαναβγεί, πάλι στο ΤΑΙΠΕΔ θα παραχωρεί την κρατική περιουσία, πάλι εξορύξεις, επέκταση των βάσεων και καζίνα θα φέρνει στην Κρήτη. Αυτά είναι που θα κρίνουμε και όχι πόσο νοικιάζει το σπίτι του. Και τότε η φωνή μας θα γίνεται ενοχλητική προς την άλλη πλευρά. Και τότε πάλι κάποιοι ανόητοι «αριστεροί» θα λένε ότι «παίζουμε το παιχνίδι του Μητσοτάκη», ή του επόμενου Μητσοτάκη. Και τότε κάποιοι δεξιοί (που έτσι κι αλλιώς, μαζί με τα μέσα παραγωγής, κατέχουν και τα μέσα ενημέρωσης) θα μας δίνουν μια σταλιά χώρο για να πούμε τη γνώμη μας επειδή πολύ απλά το πάθος μας για αυτή τη δουλειά θα τυχαίνει να κάνει και τη δική τους τη… δουλειά.
Αυτοί που αντιλαμβάνονται την ενημέρωση ως εργαλείο χειραγώγησης δεν θα αλλάξουν ποτέ. Και γενικότερα οι ελπίδες να αλλάξει κάτι σε αυτή τη χώρα είναι ελάχιστες.
Ίσως αν αλλάξετε λίγο εσείς εκεί έξω, οι αναγνώστες, οι ακροατές, οι τηλεθεατές. Ίσως αν αρχίσετε να κάνετε τις σωστές ερωτήσεις. Ίσως και χωρίς εμάς…

ΚΑΝΟΝΑΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ: Βρες τις ερωτήσεις που λείπουν
Δοκιμάστε το, βρείτε μόνοι σας τις ερωτήσεις που λείπουν π.χ. από μια συνέντευξη πρωθυπουργού. Όποιου πρωθυπουργού. Η ουσία είναι πάντα στις ερωτήσεις. Περισσότερο και από τις απαντήσεις κάποιες φορές.
Βρείτε αυτές που λείπουν. Κάντε το σαν παιχνίδι. Μην ξεγελαστείτε από την πρώτη φορά. Συνήθως η πρώτη είναι η πάσα για να δώσει την απάντηση που θέλει ο ερωτώμενος και μετά να φύγουμε στο επόμενο θέμα.
Δείτε το ξανά μετά. Εκείνος που ρώτησε επέμεινε; Πήρε απάντηση τελικά;
Και αυτά που δεν ρωτήθηκαν καθόλου;
Μετά από 20 μέρες καταστολής και βίας, γίνεται, λέτε, να λείπει η σχετική ερώτηση από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού;
Μετά από 3.000 νεκρούς γίνεται, λέτε, να λείπει η ερώτηση για το πόσες ακριβώς είναι οι ΜΕΘ και γιατί δεν συνταγογραφείται το τεστ για τον κορονοϊό;
Τέτοια πράγματα απλά. Δεν χρειάζεται να είσαι δημοσιογράφος για να τα ρωτήσεις αυτά. Και επειδή όπως πάει το πράγμα μάλλον θα μείνουν μόνον αυτοί που κάνουν δημόσιες σχέσεις, ίσως να φτάσετε εξ ανάγκης να κάνετε μόνοι σας τις ερωτήσεις.
Ναι, φυσικά και σε μας:
Αφήστε κατά μέρος με ποιον είμαστε…
Ρωτήστε πρώτα απ’ όλα ποιοι είμαστε και κρίνετε συνολικά τη δουλειά μας. Ανακαλύψτε αν οι συμβιβασμοί και οι υποχωρήσεις που χρειάστηκε να κάνουμε (ελάτε, θα γινόμασταν αστείοι αν λέγαμε ότι δεν κάναμε ποτέ) έγιναν για το ψωμί ή για το παντεσπάνι μας και κρίνετε αν αυτοί οι συμβιβασμοί άλλαξαν τη στάση μας στα πράγματα. Αν και πόσο το εμβόλιο της αυτοσυντήρησης πείραξε το δημοσιογραφικό μας DNA. Κρίνετε αν σταθήκαμε στο πλευρό του αδικημένου ή του ισχυρού, αν στηρίξαμε το δίκιο ή το άδικο. Αν όταν μας δόθηκε η ευκαιρία κάναμε τις ερωτήσεις που είχατε και εσείς στο μυαλό σας.
Κρίνετε, εν τέλει, τι λέμε και γράφουμε κάθε μέρα, ποιοι είμαστε, και όχι με ποιον σας λένε ότι είμαστε…
Τα πράγματα στη δημοσιογραφία είναι σκατά. Και πάνω σε αυτά προσπαθούμε να σταθούμε όρθιοι. Να ξέρετε όμως, πως με κάθε «μαχαίρι» που πέφτει, από την Ακρίτα ως τον τελευταίο νεόκοπο συνάδελφο που δεν πήγε με τα νερά του εκδότη, η ευθύνη για τον έλεγχο της εξουσίας πέφτει όλο και περισσότερο στις δικές σας πλάτες…
- από το dionellis.gr
* «Πίσω Σελίδες» mixcloud /Marios_Dionellis