Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2020

Τα «Εντέλλεσθε» της Νίκης

Γράφει η Ευγενία Τραγάκη

Πολλές είναι οι ενέργειες και οι δηλώσεις της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως, που αναδεικνύουν τη στάση της σε θέματα δημοκρατικού διαλόγου, συνδικαλιστικής εκπροσώπησης, προσωπικών δεδομένων κλπ, και ο κατάλογος είναι μακρύς. Ακολουθούν τα «ορόσημα» του νομοθετικού της έργου μέσα σε μόλις 16 μήνες θητείας, με την ελπίδα να σταματήσει κάποτε ο δογματισμός και η επιβολή μονομερών αποφάσεων της κυρίας Υπουργού.
Ιούλιος 2019: η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση Μητσοτάκη.. καταθέτει προς ψήφιση στη Βουλή το πρώτο -μετά την εκλογή της- νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου δια χειρός Νίκης Κεραμέως. Τελικά, ο νόμος ψηφίζεται «άρον-άρον» τον Αύγουστο 2019, εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων της νεολαίας και του φοιτητικού κόσμου, χωρίς καμία δημόσια διαβούλευση ή επαρκή –έστω- δημόσιο διάλογο. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι μια τόσο βεβιασμένη κίνηση ήταν προαποφασισμένη και αποσκοπούσε στην αποτροπή των αντιδράσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας και του φοιτητικού κινήματος. Μέσα στο κατακαλόκαιρο, με κλειστές τις σχολές και τους φοιτητές μακριά από τους πανεπιστημιακούς χώρους, εκτιμήθηκε μάλλον από τους κρατούντες ότι δεν θα υπήρχε η δυνατότητα για ανασύνταξη και οργάνωση του φοιτητικού κινήματος και οι όποιες αντιδράσεις θα ήταν χαλαρές και άνευρες.

Ιανουάριος 2020:
Υπερψηφίζεται από τη Βουλή, μέσα σε έντονες αντιδράσεις κομμάτων, εκπαιδευτικών και φοιτητών, το άρθρο 50 του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας για την ισοδυναμία των πτυχίων αποφοίτων κολεγίων με τα αντίστοιχα των ΑΕΙ. Το επίμαχο άρθρο 50 επιτρέπει σε πτυχιούχους παιδαγωγικών σπουδών από ιδιωτικά κολέγια που λειτουργούν στην Ελλάδα ως παραρτήματα ξένων ΑΕΙ, να διεκδικήσουν μια θέση στη δημόσια εκπαίδευση και τελικά ψηφίζεται αποκλειστικά με τις ψήφους των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος. Η κυρία Υπουργός απέκρυψε τότε από τη Βουλή την αλληλογραφία με την Κομισιόν, υποστηρίζοντας ότι τα έγγραφα ήταν εμπιστευτικά (αν και είχαν διαρρεύσει στον ημερήσιο τύπο) και δεν μπορούσαν για λόγους δημοσίου συμφέροντος να δημοσιοποιηθούν, αλλά αν το επιθυμούσαν οι εισηγητές των κομμάτων, η ίδια θα τους τα έδινε για να τα διαβάσουν (Πηγη: Εφημερίδα των Συντακτών, 21.01.2020)
Επισημαίνεται ότι τόσο ο ΔΟΑΤΑΠ (Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης), όσο και οι φορείς και τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν τότε λόγο για παραβίαση του Άρθρου 16 του Συντάγματος.

Απρίλιος 2020: Μέσα στον ορυμαγδό της πανδημίας του COVID-19, με τα σχολεία κλειστά λόγω καραντίνας, η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας επέλεξε να καταθέσει προς ψήφιση, σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», το οποίο, σύμφωνα με επίσημη δήλωσή της ίδιας της κυρίας Κεραμέως, «διαμορφώνει ένα σύγχρονο, καινοτόμο σχολείο».
To συγκεκριμένο σ/ν εκπονήθηκε χωρίς καμία διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, χωρίς τον απαραίτητο δημόσιο διάλογο και χωρίς, βέβαια, καμιά απόπειρα εύρεσης «κοινού τόπου» με τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες. Παράλληλα, η επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής για την κατάθεσή του σ/ν συνέπιπτε με την αναστολή του δημοκρατικού δικαιώματος της συνάθροισης, δημόσιας συγκέντρωσης και διαμαρτυρίας λόγω πασνδημίας. Επιγραμματικά, το σ/ν μεταξύ άλλων περιλάμβανε:
  • αυστηροποίηση και εντατικοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αύξηση των εξεταζομένων μαθημάτων στο Γυμνάσιο και την εισαγωγή της Τράπεζας Θεμάτων στο Λύκειο
  • αναχρονιστική επαναφορά της «Διαγωγής» στον τίτλο σπουδών
  • μεγάλη έμφαση στην ίδρυση και λειτουργία των Πρότυπων Σχολείων για «την ενίσχυση του προτύπου της αριστείας»
  • επανεισαγωγή της έννοιας της εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης της σχολικής μονάδας.
  • εισαγωγή του «εκπαιδευτικού εμπιστοσύνης», ο οποίος τελικά μετονομάστηκε σε «σύμβουλο σχολικής ζωής», παραβλέποντας τον ρόλο των ειδικών επιστημόνων (ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών) στην αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων στα σχολεία
  • αύξηση του ανώτατου αριθμού μαθητών ανά τμήμα, εν μέσω πανδημίας
Μάιος 2020: Υπογράφεται από την υπουργό Παιδείας (Υ.Α.: 57233/Υ1, ΦΕΚ 1859/15-5-2020) η απόφαση για τη χρήση καμερών εντός της σχολικής τάξης με πρόσχημα τον Covid-19, εγείροντας σοβαρά ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων. Σύσσωμος ο εκπαιδευτικός κόσμος αντέδρασε τότε, ενώ μετά από ερωτήματα της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, διαπιστώθηκε ότι απαιτείται η εκπόνηση εκτίμησης αντικτύπου, την οποία η Υπουργός είχε συντάξει χωρίς διαβούλευση με τους αρμοδίους φορείς και δεν είχε δημοσιοποιήσει. Τελικά, η απόφαση αυτή δεν εφαρμόστηκε ποτέ και αποτέλεσε κενό γράμμα.

Νοέμβριος 2020
: Πραγματοποιούνται για πρώτη φορά με ηλεκτρονική ψηφοφορία και με πρόσχημα την πανδημία, οι εκλογές-παρωδία για την ανάδειξη εκπροσώπων εκπαιδευτικών και ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού στα υπηρεσιακά συμβούλια, μέσω ειδικού πληροφοριακού συστήματος. Η Υπουργός Παιδείας κώφευσε στις εκκλήσεις των μεγάλων εκπαιδευτικών ομοσπονδιών, ΔΟΕ, ΟΛΜΕ και ΠΟΣΕΕΠΕΑ, για παράταση της θητείας των ήδη υπαρχόντων υπηρεσιακών συμβουλίων, πραγματοποίηση εκλογών δια φυσικής παρουσίας, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και διάλογο προς εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης. Τα επιχειρήματα περί διαβλητότητας του ηλεκτρονικού συστήματος (το οποίο ποτέ πριν δεν είχε εφαρμοσθεί σε τόσο μεγάλους αριθμούς εκλογέων) και περί μη τήρησης στοιχειωδών δημοκρατικών αρχών, όπως η αδυναμία ελέγχου της ταυτότητας του εκλογέα, η δυνατότητα που δίνει το σύστημα για συνεχείς αλλαγές της ψήφου, η αδυναμία της εφορευτικής επιτροπής για αποτελεσματική επιτήρηση της διαδικασίας, ουδόλως εμπόδισαν την Υπουργό να επιμείνει στην αρχική της απόφαση. Δεν δίστασε ούτε όταν όλες οι συνδικαλιστικές παρατάξεις -συμπεριλαμβανομένης της ΔΑΚΕ- απέσυραν τους υποψηφίους τους και κήρυξαν αποχή από τις εκλογές, ούτε όταν ο Υπουργός Εσωτερικών της ίδιας κυβέρνησης αποφάσισε παράταση της θητείας των υπηρεσιακών συμβουλίων σε όλο το υπόλοιπο δημόσιο και τους εποπτευόμενους φορείς.
Με απόφασή της, η Υπουργός αρνήθηκε ακόμη και το δικαίωμα της συντριπτικής πλειοψηφίας των υποψηφίων αιρετών να αποσύρουν την υποψηφιότητά τους. Και όταν οι διευθυντές εκπαίδευσης και ένας περιφερειακός διευθυντής δεν ανάρτησαν τα ψηφοδέλτια για τα Υπηρεσιακά Συμβούλια των Διευθύνσεών τους, εφαρμόζοντας τη νομοθεσία και αποδεχόμενοι το αυτονόητο δικαίωμα των εκπαιδευτικών να μην είναι υποψήφιοι, έφτασε από το υπουργείο το περίφημο «εντέλλεσθε», για να τους επαναφέρει σε τάξη.
Θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλές επιμέρους ενέργειες και δηλώσεις της υπουργού, που αναδεικνύουν τη στάση της σε θέματα δημοκρατικού διαλόγου, συνδικαλιστικής εκπροσώπησης, προσωπικών δεδομένων κλπ, αλλά ο κατάλογος θα ήταν απελπιστικά μακρύς. Περιοριστήκαμε εδώ στα «ορόσημα» του νομοθετικού της έργου μέσα σε μόλις 16 μήνες θητείας, με την ελπίδα να σταματήσει κάποτε ο δογματισμός και η επιβολή μονομερών αποφάσεων της κυρίας Υπουργού.

* Η Ευγενία Τραγάκη είναι Ψυχολόγος,
Πρόεδρος ΣΕΕΠΕΑ Αττικής
- το κείμενό της είναι από το alfavita