Εκτός όμως από τις αντικειμενικές αλλαγές που δυσκολεύουν τον τύπο, υπάρχουν και οι δικές του αδυναμίες και καθυστερήσεις αναπροσαρμογής στο νέο περιβάλλον. Δεν έχει κανένα νόημα να διαβάζεις την… επόμενη ημέρα αυτά για τα οποία έχεις ενημερωθεί την προηγούμενη από τα sites, την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο.
Άρα ένα πρώτο και σημαντικό θέμα είναι η αναπροσαρμογή του περιεχομένου με έμφαση στην πραγματική ερευνητική δημοσιογραφία και στην σοβαρή έγκυρη και σε βάθος ανάλυση των γεγονότων.
Οι προσπάθειες που έγιναν να «μιμηθεί» ο τύπος με κάποιο τρόπο την τηλεόραση, ή το διαδίκτυο, απέτυχαν.
Στην αναπροσαρμογή του περιεχομένου, εντάσσεται επίσης η διεύρυνση και ο εκσυγχρονισμός της θεματολογίας (πολιτισμός, επιστήμη, υγεία, νέες τεχνολογίες κ.λ.π.)
Επιβάλλεται ο τύπος να απομακρυνθεί από κομματικές ταυτίσεις, ενώ πρέπει να ενισχύσει και να καταστήσει σαφή την γενική οπτική δηλαδή την σκοπιά από την οποία προσεγγίζει τα γεγονότα. Την δημοσιογραφική του ταυτότητα.
Κρίσιμο στοιχείο επίσης είναι να επιβεβαιωθεί η κουλτούρα ελέγχου της εξουσίας. Κάθε εξουσίας. Ενίσχυση της αμεροληψίας, του πλουραλισμού και της πολυφωνίας. Και Δημοσιογραφική ποιότητα από μαχητικούς και μορφωμένους δημοσιογράφους που θα μπορούν και θα επιδιώκουν την έγκυρη αποτύπωση της πραγματικότητας, χωρίς ιδεολογικές παραμορφώσεις.
Με δύο λόγια, χρειάζεται ένα νέο διαφοροποιημένο προϊόν έντυπης ενημέρωσης που θα διαμορφώσει σταδιακά και ένα νέο κοινό αναγνωστών, μεγαλύτερων απαιτήσεων στο πλαίσιο των νέων δεδομένων.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, να «κουμπώσει» μ’ ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο λειτουργίας, που θα διασφαλίζει την οικονομική ανεξαρτησία του και την απεξάρτησή του από κάθε είδους επιρροές συμφερόντων, έναντι οικονομικών ανταλλαγμάτων. Δεν είναι εύκολο. Απαιτείται μια πιο συνειδητοποιημένη και ενεργή αναγνωστική κοινότητα. Και επίσης κρατική ενίσχυση με σαφή κριτήρια, διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, είτε με άμεσες είτε με έμμεσες παροχές. Ιδέες και μοντέλα έχουν διατυπωθεί πολλά, για να αντισταθμισθεί η μείωση των εσόδων από τις πωλήσεις και την διαφήμιση. Είναι θέμα δημοκρατίας.
*απόσπασμα από κείμενο του Παναγιώτη Δ. Παναγιώτου (ΠανΠαν) το οποίο συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς με τίτλο «Ενημέρωση & ΜΜΕ στην Ελλάδα σήμερα. Παθογένειες, τάσεις & προοπτικές»