Βιώνουμε μια κωμικοτραγική ατμόσφαιρα συνωμοσιολογίας, σαν αυτή που σκηνοθετεί ο Ουμπέρτο Έκο στο Εκκρεμές του Φουκώ
Την Τρίτη (22.9.2020) ξυπνήσαμε με την είδηση ότι οι αρνητές της μάσκας και οι υποκινητές τους θα οδηγούνται στο αυτόφωρο. Γράφω ξυπνήσαμε με την είδηση υπό την έννοια ότι, ακόμα κι εμείς, του ’60 οι εκδρομείς, ξυπνάμε πια με το κινητό στο χέρι. Κι αντί να βλέπουμε βιντεάκια στο YouTube όπως κάνουν, με το που ξυπνούν, οι πιτσιρικάδες, μπαίνουμε στα ειδησεογραφικά σάιτ (το νέο σάιτ της Αυγής, ας πούμε, που, ειρήσθω εν παρόδω, μια χαρά σάιτ έγινε) και..
περιδιαβάζουμε τις ειδήσεις.Λοιπόν, που λέτε, αυτό το οι αρνητές της μάσκας και οι υποκινητές τους, παρέα με τα διπλανά μπανεράκια στα οποία φιγουράριζαν τίτλοι όπως Οργανωμένο σχέδιο βανδαλισμών τρένων με στόχο τη δημιουργία συνωστισμού ή Κόντρες στη Βουλή για το 5G και τις θεωρίες συνωμοσίας με βύθισαν για μερικά δευτερόλεπτα σε μια κωμικοτραγική ατμόσφαιρα συνωμοσιολογίας, παρόμοια με αυτήν που σκηνοθετεί ο Ουμπέρτο Έκο στο Εκκρεμές του Φουκώ: Ποιοι ακριβώς είναι οι αρνητές της μάσκας και ποιοι οι υποκινητές τους; Είναι, άραγε, οι ίδιοι πίσω απ' το οργανωμένο σχέδιο βανδαλισμών τρένων με στόχο τη δημιουργία συνωστισμού και είναι αρνητές της μάσκας οι υποκινούμενοι βανδαλιστές και οι συνωστούμενοι;
Οφείλω να ξεκαθαρίσω εξαρχής ότι (όπως και ο Ουμπέρτο Έκο) είμαι εναντίον της παράνοιας των συνωμοσιών. Δεν λέω πως δεν υφίστανται συνωμοσίες, αλλά πως όταν επιτυγχάνουν τότε δημοσιοποιούνται και το ίδιο συμβαίνει όταν αποτυγχάνουν.
*******
Αλλά κι αυτό είναι σχετικό. Και, πάντως, διόλου απόλυτο: η σκευωρία της Novartis, ας πούμε, ως πολιτική σκευωρία του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο τους σαμαροβενιζέλους, ήταν μια συνωμοσία. Δεν ήταν; Που σχεδιάστηκε από τους σαμαροβενιζέλους ως γραμμή απέλπιδος άμυνας απέναντι στις κατηγορίες -για εμπλοκή στο διεθνές αυτό σκάνδαλο- που τους βάρυναν. Ή όχι;
Σίγουρα, πάντως, η συγκεκριμένη συνωμοσία δεν έχει, προς το παρόν τουλάχιστον, δημοσιοποιηθεί -ομολογηθεί για την ακρίβεια- ως συνωμοσία∙ ούτε καν ως θεωρία συνωμοσίας. Ίσως διότι ούτε πέτυχε ούτε απέτυχε. Όπως χιλιάδες, μπορεί και εκατοντάδες χιλιάδες μικρές, μεγάλες ή μέγιστες συνωμοσίες που επιχειρήθηκαν στη διάρκεια της Ιστορίας. Οι οποίες, επειδή ούτε πέτυχαν ούτε απέτυχαν, μετεωρίζονται στη σφαίρα της συνωμοσιολογίας, όπου καταλήγουν οι αδημοσιοποίητες -ανομολόγητες, για την ακρίβεια- θεωρίες συνωμοσίας.
Η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα είναι μια δεκαετία συνωμοσιολογικής παράνοιας και αυτό έχει να κάνει με την οφειλόμενη στην ασφυκτικά πυκνή διαδικτυακή πληροφόρηση μεγέθυνση της λαϊκής καχυποψίας απέναντι στους πολιτικούς και οικονομικούς εξουσιαστικούς μηχανισμούς κυβερνητικής και παρακυβερνητικής διαχείρισης. Που μπορεί να μην είναι μεγέθυνση της λαϊκής καχυποψίας, αλλά σμίκρυνση της λαϊκής ευπιστίας.
Ή ένα μπέρδεμα της καχυποψίας της γνώσης και της ευπιστίας της άγνοιας: Η καλύτερη περίπτωση για το τέλος της πανδημίας Covid-19 είναι το 2022, δήλωνε προχθές ο μεγιστάνας ιδιοκτήτης της Microsoft Μπιλ Γκέιτς. Και αμέσως το Twitter πλημμύρισε λαϊκή καχυποψία: Ναι, μάλιστα! Τότε θα είναι έτοιμα τα εμβόλια στα οποία έχει επενδύσει.
*******
Τετάρτη βράδυ, στη γειτονιά μου, στο Παγκράτι, πέντε περιπολικά κύκλωσαν την Πλατεία Βαρνάβα και καμιά δεκαριά ένστολα Χαρδαλάκια την έπεφταν σε κάποιους μεμονωμένους μεταμεσονύχτιους περιπατητές αρνητές της μάσκας. Τους ζητούσαν ταυτότητες με το πρόσχημα της εξακρίβωσης και τις κρατούσαν, ίσως επειδή δεν μπορούσαν να τσεκάρουν τα πρόσωπά τους: διότι οι αρνητές της μάσκας της Πλατείας Βαρνάβα φορούσαν μάσκες!
Το σίγουρο είναι ότι, και πίσω από τους αρνητές της μάσκας (φορούν - δεν φορούν μάσκα) και τους υποκινητές τους που θα οδηγούνται στο αυτόφωρο, κρύβεται μια ακόμα ανόητη κυβερνητική συνωμοσία, που στρέφεται εναντίον (ποιου άλλου;) του ΣΥΡΙΖΑ. Μια συνωμοσία που, μόνο ως ανομολόγητη από τον Μητσοτάκη και τους Χαρδαλιάδες του, μπορεί να φυτοζωεί στη χορεία των θεωριών συνωμοσίας.
Ακυρωμένη ακόμα και ως τέτοια, αφού απαντήθηκε διεξοδικά απ' τον Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ: Η Αριστερά, οι προοδευτικές δυνάμεις ήταν πάντοτε με την επιστήμη, είχαμε πάντοτε μέτωπο με τον σκοταδισμό. Αν θέλει να βρει ο κ. Μητσοτάκης ποιοι είναι αυτοί που στρώνουν το έδαφος στο κίνημα των αρνητών της μάσκας, ας ψάξει να τους βρει στις παλινωδίες και τις αντιφάσεις της ίδιας της κυβέρνησής του.
Κατά τα λοιπά είμαστε μια ωραία συνωμοσιολογική ατμόσφαιρα: μόνο στη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας εντοπίστηκαν πάνω από 180 διαφορετικές θεωρίες συνωμοσίας ανά τον κόσμο σχετικές με τον κορωνοϊό, την καταγωγή του και τους μύχιους πόθους του ίδιου και των συνωμοτών πίσω του. Μια παγκόσμια συνωμοσιολογική παράνοια, μιλάμε.
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από την Αυγή της Κυριακής (27.9.2020)