Γράφει ο Τάσος Παππάς
Ο φόβος της πασοκοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ βασανίζει την ηγεσία και τα στελέχη του. Τον ξορκίζουν· ωστόσο, ο κίνδυνος δεν απομακρύνεται. Ποιο ΠΑΣΟΚ όμως είναι το κακό παράδειγμα το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να εξοστρακίσει από τη θεωρία του και την..
πρακτική του; Μεγάλη κουβέντα. Υπάρχουν παγίδες. Αλλες είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού. Αλλες είναι καλά κρυμμένες και γι’ αυτό πιο επικίνδυνες.
Για παράδειγμα, η εθελούσια παραίτηση από τον στόχο του μετασχηματισμού της κοινωνίας, με άλλα λόγια η αναγκαστική προσαρμογή στις συνθήκες επειδή οι συσχετισμοί είναι αρνητικοί. Σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, όσοι εισηγούνται τη θέση ότι «χρειαζόμαστε ένα κόμμα εξουσίας, ανοιχτό στις μάζες και ιδεολογικά ευρύχωρο, οπότε είναι απαραίτητο να εκπονήσουμε μια στρατηγική συμμαχιών χωρίς μαξιμαλισμούς και δογματισμούς», φλερτάρουν με την εκδοχή του κακού ΠΑΣΟΚ κι αυτό δεν πρέπει να συμβεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ με μαθηματική ακρίβεια θα έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ.
Η απάντηση από τους εγκαλούμενους είναι ότι «εκείνοι που προτείνουν ένα κόμμα με καθαρή ιδεολογική ταυτότητα που δεν θα θεωρεί πρωτεύον ζήτημα την κυβερνητική διαχείριση και δεν θα επιδιώκει ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες, νοσταλγούν την εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια περιθωριακή δύναμη, τελείως ακίνδυνος για το σύστημα».
Ο τέως υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, προσπαθώντας να συνδυάσει τις δύο προσεγγίσεις, επισημαίνει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία οφείλει να φτιάξει μια σύγχρονη ριζοσπαστική πρόταση, ηγεμονική σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες που θα βλέπουν τα συμφέροντά τους να εκπροσωπούνται…
Αυτή η πρόταση όμως οφείλει να απευθυνθεί και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις, ώστε να φτιαχτεί η συμμαχία» («Η Εποχή» 2-8-2020). Ο γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Σωτήρης Αλεξίου αναφέρει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω του κοινωνικού πολέμου που έχει κηρύξει η Ν.Δ δεν μπορεί να απολέσει την αριστερή του ταυτότητα και τη ριζοσπαστική λογική του» («Η Εφημερίδα των Συντακτών» 8-8-2020). Για ακόμη μία φορά τοποθετήθηκε στο επίμαχο ζήτημα και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην ιστοσελίδα ieidiseis και στον συνάδελφο Βασίλη Σκουρή, κληθείς να σχολιάσει την άποψη ότι η Νέα Δημοκρατία θα είναι ένα μεγάλο ηγεμονεύον κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα περιοριστεί στο 25%, υπογραμμίζει ότι η συγκεκριμένη αντίληψη θα μπορούσε να λειτουργήσει αν ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αποδεχόταν τον ρόλο του «συστημικού παρτενέρ της Δεξιάς, όπως ακριβώς έκανε το ΠΑΣΟΚ την εποχή Σημίτη». Για τον κ. Τσίπρα το κακό ΠΑΣΟΚ ήταν το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη. Πιστεύει ότι σε ’κείνη την περίοδο συνθηκολόγησε με το σύστημα, σε ’κείνη την περίοδο εφάρμοσε νεοφιλελεύθερες πολιτικές, σε ’κείνη την περίοδο παρέδωσε σώμα και ψυχή.
Βολική ερμηνεία που εξυπηρετεί εσωκομματικές σκοπιμότητες. Και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 και πολλά στελέχη του Κινήματος που εντάχθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν σημείο αναφοράς τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ενώ οι οπαδοί του εκσυγχρονιστικού ρεύματος έκαναν άλλες επιλογές – οι ψηφοφόροι προτίμησαν την κάλπη της Δεξιάς, τα στελέχη ανταποκρίθηκαν στο προσκλητήριο του Κυριάκου Μητσοτάκη και έριξαν το βάρος τους για να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ο περιστασιακός ενοικιαστής του Μαξίμου όπως έχει πει ο Κ. Σημίτης.
Οπότε, δεν θα ήταν φρόνιμο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να ασκήσει κριτική στο παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ. Αλλωστε πολλές φορές έχει αναφερθεί με κολακευτικά λόγια στον Ανδρέα Παπανδρέου. Ωστόσο, η ιστορική αλήθεια είναι ότι η μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ μπορεί να ολοκληρώθηκε επί Σημίτη, ξεκίνησε όμως επί Α. Παπανδρέου. Για ορισμένους η έναρξή της τοποθετείται πριν από τον εκλογικό θρίαμβο του 1981. Το έχουμε ξαναπεί: το ΠΑΣΟΚ στο σύνολό του δεν είναι ούτε για πέταμα ούτε για αντιγραφή. Η ανάλυση για τα πεπραγμένα του πρέπει να είναι πιο ισορροπημένη.
Ο φόβος της πασοκοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ βασανίζει την ηγεσία και τα στελέχη του. Τον ξορκίζουν· ωστόσο, ο κίνδυνος δεν απομακρύνεται. Ποιο ΠΑΣΟΚ όμως είναι το κακό παράδειγμα το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να εξοστρακίσει από τη θεωρία του και την..
πρακτική του; Μεγάλη κουβέντα. Υπάρχουν παγίδες. Αλλες είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού. Αλλες είναι καλά κρυμμένες και γι’ αυτό πιο επικίνδυνες.
Για παράδειγμα, η εθελούσια παραίτηση από τον στόχο του μετασχηματισμού της κοινωνίας, με άλλα λόγια η αναγκαστική προσαρμογή στις συνθήκες επειδή οι συσχετισμοί είναι αρνητικοί. Σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, όσοι εισηγούνται τη θέση ότι «χρειαζόμαστε ένα κόμμα εξουσίας, ανοιχτό στις μάζες και ιδεολογικά ευρύχωρο, οπότε είναι απαραίτητο να εκπονήσουμε μια στρατηγική συμμαχιών χωρίς μαξιμαλισμούς και δογματισμούς», φλερτάρουν με την εκδοχή του κακού ΠΑΣΟΚ κι αυτό δεν πρέπει να συμβεί γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ με μαθηματική ακρίβεια θα έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ.
Η απάντηση από τους εγκαλούμενους είναι ότι «εκείνοι που προτείνουν ένα κόμμα με καθαρή ιδεολογική ταυτότητα που δεν θα θεωρεί πρωτεύον ζήτημα την κυβερνητική διαχείριση και δεν θα επιδιώκει ευρύτερες πολιτικές συμμαχίες, νοσταλγούν την εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια περιθωριακή δύναμη, τελείως ακίνδυνος για το σύστημα».
Ο τέως υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, προσπαθώντας να συνδυάσει τις δύο προσεγγίσεις, επισημαίνει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία οφείλει να φτιάξει μια σύγχρονη ριζοσπαστική πρόταση, ηγεμονική σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες που θα βλέπουν τα συμφέροντά τους να εκπροσωπούνται…
Αυτή η πρόταση όμως οφείλει να απευθυνθεί και σε άλλες πολιτικές δυνάμεις, ώστε να φτιαχτεί η συμμαχία» («Η Εποχή» 2-8-2020). Ο γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Σωτήρης Αλεξίου αναφέρει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω του κοινωνικού πολέμου που έχει κηρύξει η Ν.Δ δεν μπορεί να απολέσει την αριστερή του ταυτότητα και τη ριζοσπαστική λογική του» («Η Εφημερίδα των Συντακτών» 8-8-2020). Για ακόμη μία φορά τοποθετήθηκε στο επίμαχο ζήτημα και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην ιστοσελίδα ieidiseis και στον συνάδελφο Βασίλη Σκουρή, κληθείς να σχολιάσει την άποψη ότι η Νέα Δημοκρατία θα είναι ένα μεγάλο ηγεμονεύον κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ θα περιοριστεί στο 25%, υπογραμμίζει ότι η συγκεκριμένη αντίληψη θα μπορούσε να λειτουργήσει αν ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αποδεχόταν τον ρόλο του «συστημικού παρτενέρ της Δεξιάς, όπως ακριβώς έκανε το ΠΑΣΟΚ την εποχή Σημίτη». Για τον κ. Τσίπρα το κακό ΠΑΣΟΚ ήταν το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη. Πιστεύει ότι σε ’κείνη την περίοδο συνθηκολόγησε με το σύστημα, σε ’κείνη την περίοδο εφάρμοσε νεοφιλελεύθερες πολιτικές, σε ’κείνη την περίοδο παρέδωσε σώμα και ψυχή.
Βολική ερμηνεία που εξυπηρετεί εσωκομματικές σκοπιμότητες. Και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ από το 2012 και πολλά στελέχη του Κινήματος που εντάχθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν σημείο αναφοράς τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ενώ οι οπαδοί του εκσυγχρονιστικού ρεύματος έκαναν άλλες επιλογές – οι ψηφοφόροι προτίμησαν την κάλπη της Δεξιάς, τα στελέχη ανταποκρίθηκαν στο προσκλητήριο του Κυριάκου Μητσοτάκη και έριξαν το βάρος τους για να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, ο περιστασιακός ενοικιαστής του Μαξίμου όπως έχει πει ο Κ. Σημίτης.
Οπότε, δεν θα ήταν φρόνιμο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να ασκήσει κριτική στο παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ. Αλλωστε πολλές φορές έχει αναφερθεί με κολακευτικά λόγια στον Ανδρέα Παπανδρέου. Ωστόσο, η ιστορική αλήθεια είναι ότι η μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ μπορεί να ολοκληρώθηκε επί Σημίτη, ξεκίνησε όμως επί Α. Παπανδρέου. Για ορισμένους η έναρξή της τοποθετείται πριν από τον εκλογικό θρίαμβο του 1981. Το έχουμε ξαναπεί: το ΠΑΣΟΚ στο σύνολό του δεν είναι ούτε για πέταμα ούτε για αντιγραφή. Η ανάλυση για τα πεπραγμένα του πρέπει να είναι πιο ισορροπημένη.