Το New Deal των μέσων ενημέρωσης

Ήταν μια στιγμή που καταμεσής των μαχών του μνημονίου μάλλον πέρασε απαρατήρητη για τους περισσότερους θεατές. Σε ένα πάνελ του “Ενικού” με τον Νίκο Χατζηνικολάου, ο τότε πρόεδρος του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετέπειτα μέλος του ΕΣΡ, Γιώργος Πλειός, διαφοροποιήθηκε για λίγο από τη συνήθη εξέταση της ευθύνης των μέσων στην παραγωγή.. συναίνεσης για τις πολιτικές που παρήγαγαν και αναπαρήγαγαν τη χρεοκοπία, προκειμένου να συγκεντρωθεί σε κάτι που σπάνια συζητούσε κανείς: την οργανική, οικονομική συμμετοχή τους στην έλευση της κρίσης. Ο Γιώργος Πλειός αναφέρθηκε σε στοιχεία που μέχρι σήμερα, έξι πυκνά χρόνια αργότερα, μάλλον ελάχιστοι γνωρίζουν. Όπως ότι από το 2010 ως το 2011, καταμεσής ενός στραγγαλισμένου για τους πολλούς τραπεζικού δανεισμού, οι οφειλές των μέσων ενημέρωσης σε τραπεζικά δάνεια σχεδόν διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα 3,2 δισ. ευρώ. Ή ότι τα ίδια κεφάλαια τριών τουλάχιστον μιντιακών κολοσσών θα τους ανάγκαζαν κανονικά να έχουν κλείσει βάσει των κριτηρίων που έθετε ο νόμος. Ή ότι τα μέσα είχαν την πολυτέλεια να μην ασχοληθούν καν με την αποπληρωμή των 40 εκατ. ευρώ στα οποία ανέρχονταν αθροιστικά τα χρέη τους προς το Δημόσιο σε ασφαλιστικές εισφορές.
Ήταν απλά μια αποστροφή. Τόσο ο ίδιος ο ομιλητής όσο και το υπόλοιπο πάνελ μετακινήθηκαν στην ευθύνη των μέσων ενημέρωσης στην πλαισίωση (διαστρέβλωση) της πραγματικότητας της κρίσης, τις αντιδεοντολογικές τους πρακτικές, τις εξαρτήσεις, τις εργασιακές τους σχέσεις και τον ανύπαρκτο πλουραλισμό τους, φαινόμενα που έκτοτε συνέχισαν να βαθαίνουν μέχρι να φτάσουν στην οικτρή κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα.
Ανακάλεσα τελείως αβίαστα αυτήν την τηλεοπτική συζήτηση του 2014, σχεδόν αυτόματα, όταν ο συνάδελφος Damian Mac Con Uladh έκανε την εξής οξυδερκή παρατήρηση επί τη δημοσιεύσει της λίστας Πέτσα με τα χρηματικά ποσά για τη διαφημιστική καμπάνια “Μένουμε Σπίτι”: το πρώτο και ίσως μείζον πρόβλημα του ελληνικού μιντιακού τοπίου αναδεικνύεται κατευθείαν από τον ίδιο τον αριθμό των μέσων ενημέρωσης που υπάρχουν στη λίστα: 272 εφημερίδες, 627 ειδησεογραφικοί ιστότοποι, 245 ραδιοφωνικοί και 88 τηλεοπτικοί σταθμοί – και αυτοί οι αριθμοί δεν χαρτογραφούν καν ολόκληρο το τοπίο.
Τα νούμερα, αναντίστοιχα μεγάλα για τον πληθυσμό και την έκταση της χώρας, αποκαλύπτουν κάτι σημαντικό για τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, το οποίο προηγείται του χαμηλού επιπέδου τους. Οι έριδες που προκαλούν οι εικόνες, τα κείμενα και οι ήχοι που περνούν από τα μέσα οδηγούν σε ένα παράδοξο φαινόμενο. Θεατές και αναγνώστες ξεχνούν συχνά ότι την ύλη που έχουν μπροστά τους την παράγουν επιχειρήσεις και ότι οι διαχρονικές εξελίξεις σε αυτές αποτελούν το καλύτερο αφετηριακό σημείο για να κατανοήσει κανείς τους εκάστοτε κοινωνικο-πολιτικούς μεταμορφισμούς.

- από κείμενο του Γιάννη - Ορέστη Παπαδημητρίου στο kosmodromio.gr (ολόκληρο ΕΔΩ)