Τρίτη 21 Ιουλίου 2020

Αντίσταση από μικροφώνου

Μα να διαβάσω ένα ιστορικό δοκίμιο σε μια σαββατοκυριακάτικη ανάπαυλα εκτός Αθηνών; (σκέφτηκα καθώς έβαζα στην τσάντα μου το βιβλίο του Νίκου Παπαναστασίου.) Το άρχισα και δεν ήθελα να το αφήσω από τα χέρια μου.Το ιστορικό βιβλίο «Αντίσταση από μικροφώνου. Ο Παύλος Μπακογιάννης απέναντι στη δικτατορία των Συνταγματαρχών»..
του Νίκου Παπαναστασίου (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) είναι ίσως η καλύτερη ευκαιρία ανάγνωσης για όποιον αγαπάει την ιστορία, την δημοσιογραφία αλλά και την πολιτική. Είναι το ίδιο το βιβλίο ένα ντοκουμέντο που περιγράφει ένα σπάνιο ντοκουμέντο αντίστασης απέναντι στο πιο ειδεχθές κακό που χτύπησε την πολιτική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ο Νίκος Παπαναστασίου με έναν δομημένο και εύληπτο λόγο, μακριά από «καθηγητικό ύφος» μας περιγράφει την πνευματική-πολιτική παρακαταθήκη του Παύλου Μπακογιάννη και τον σπουδαίο ρόλο που έπαιξε στην αφύπνιση τόσο των Ελλήνων μεταναστών όσο και των Ευρωπαίων πολιτών και πολιτικών για τις θηριωδίες της Χούντας στην Ελλάδα.
Όσο διάβαζα το βιβλίο, αναπόφευκτα ο Κουφοντίνας και η παρέα του μου ήρθαν στο νου, όπως κι εκείνη η μέρα που δολοφονήθηκε ο Παύλος Μπακογιάννης. Μαζί με τη σκέψη: πώς θα ήταν ελληνική δημοσιογραφία αλλά και η πολιτική μας σκηνή αν δεν είχαν δολοφονήσει τον Παύλο Μπακογιάννη;
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου καταλαβαίνεις πόσο σπουδαία δουλειά είναι εμπεριστατωμένη κριτική, με ρεπορτάζ, και πληροφορίες και πώς σε μια δημοκρατική Ευρώπη αυτές οι αρετές του δημοσιογράφου μπορούν να τον θωρακίσουν ακόμη κι απέναντι στις πιέσεις ενός δικτατορικού καθεστώτος. Και συνακόλουθα πόσο καλά έκανε αυτή τη δουλειά ο Παύλος Μπακογιάννης.
Ο Νίκος Παπαναστασίου έχει κάνει μια τεράστια έρευνα πράγμα στο οποίο συνηγορούν και οι διαφωτιστικές παραπομπές του και το βιβλίο του μπορεί για μένα να ήταν ένα απλό – ωστόσο δυνατό – ανάγνωσμα όμως πιστεύω ότι πρέπει να ενταχθεί στις σχολές δημοσιογραφίας – ίσως έτσι έχουμε μια ελπίδα σε μια καλύτερη γενιά δημοσιογράφων από την δική μου. Ομοίως το βιβλίο πρέπει να διαβαστεί και από τους αυριανούς πολιτικούς επιστήμονες.
Οι εκπομπές του Μπακογιάννη στο ραδιόφωνο της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας είναι ένας πραγματικός σταθμός στην παγκόσμια δημοσιογραφική ιστορία. Η επιμονή και το δημοκρατικό πείσμα ενός ανθρώπου σε έναν δημοσιογραφικό οργανισμό που σέβεται τους ακροατές διέπεται από σεβασμό στη δεοντολογία ήταν πιο δυνατές από τις φανερές και υπόγειες προσπάθειες της Χούντας να τον φιμώσουν.
Σας μεταφέρω λίγα λόγια του συγγραφέα από το οπισθόφυλλο:
Βασισμένο στο προσωπικό αρχείο του Παύλου Μπακογιάννη αλλά και στα αρχεία της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, το βιβλίο φωτίζει επίσης σχετικά άγνωστες πτυχές της αντιπαράθεσης αρχών και συμφερόντων εντός της Δυτικής Γερμανίας, μεταξύ εκείνων που εναντιώνονταν στη χούντα και των υπέρμαχων μιας «ρεαλιστικής» συνεργασίας.
Μέσα από τη μελέτη της αντιδικτατορικής διαδρομής του Παύλου Μπακογιάννη –παράλληλα με την καταγραφή μιας κρίσιμης περιόδου της σύγχρονης ιστορίας μας– αποκαλύπτεται η δυναμική που τον οδήγησε, με τη μεταπολίτευση, σε ρόλους ευρύτερα πολιτικούς, έχοντας πάντα ως κυρίαρχο πιστεύω την υπέρβαση των παραδοσιακών γραμμών στο όνομα της εθνικής ενότητας.
Για να δείτε το εύρος της έρευνας του βιβλίου, σας παραθέτω τα κεφάλαια που το διαρθρώνουν για να δείξω ότι τελικά είναι κάτι περισσότερο από μια ιστορική βιογραφία και αποτελεί ένα εγχειρίδιο για την πολιτική ιστορία της Ελλάδας.
  • Η πολιτική κρίση της δεκαετίας του ’60 και η ίδρυση της εκπομπής του Μονάχου
  • Η «ενηλικίωση» της εκπομπής του Μονάχου και η αντίσταση από μικροφώνου κατά της χούντας
  • Η αντίδραση της Βόννης στην αντιχουντική δράση του Παύλου Μπακογιάννη
  • Η κριτική στη στάση του «παλιού» πολιτικού κόσμου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου
  • Η συνηγορία της επίσημης Γερμανίας υπέρ μιας πιο «ευέλικτης» πολιτικής έναντι της χούντας
  • Η απάντηση του Παύλου Μπακογιάννη στην πολιτική της Βόννης
  • Η αύξηση της πίεσης στον Μπακογιάννη από τη χούντα και τους συμμάχους της μετά το 1971
  • Οι συνέπειες για την ελληνική εκπομπή από την αναθεώρηση των ελληνογερμανικών σχέσεων
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ι. Gastarbeiter ή πολίτες
ΙΙ. Το θεωρητικό και ιδεολογικό πλαίσιο της πολιτικής συγκρότησης του Παύλου Μπακογιάννη
ΙΙΙ. Ο Παύλος Μπακογιάννης κατά τη μεταπολίτευση

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:
Ο Νίκος Παπαναστασίου αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Άουγκσμπουργκ (Γερμανία), όπου εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του. Είναι λέκτορας Σύγχρονης Ιστορίας και Ιστορίας των Μέσων Ενημέρωσης στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει επιμεληθεί, μαζί με τον Στράτο Ν. Δορδανά, τον συλλογικό τόμο Ο «μακρύς» ελληνογερμανικός εικοστός αιώνας. Οι μαύρες σκιές στην ιστορία των διμερών σχέσεων.

Γιάννης Καφάτος / viewtag