Κυριακή 17 Μαΐου 2020

Όταν ο Μητσοτάκης σκοτώνει τον Φουριέ

Η κυβέρνησή του, πιο καταστροφική από την ίδια την πανδημία, τραυματίζει θανάσιμα το «πρώτο ανθρώπινο δικαίωμα», το δικαίωμα στην εργασία...

Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής

Δεν είναι η θλίψη και η κατάθλιψη του εγκλεισμού, δεν είναι τα υγειονομικά στατιστικά της «πανδημίας» και οι κουβέντες για τη χρησιμότητα ή την αχρηστία της καραντίνας, ούτε το νεολαιίστικο ξέσπασμα των πλατειών και η αντιμετώπισή του απ’ το αστυνομικό κράτος και τη φοβισμένη κοινωνία των υπερηλίκων.
Και δεν είναι η συμφεροντολογική πολιτική διαχείριση της κρίσης, το γεγονός ότι οι χώρες, οι περιστασιακοί ..
ηγέτες-διαχειριστές τους, είδαν, λίγο ή πολύ, την πανδημία ως ευκαιρία συσσώρευσης και ιδιοχρησίας κρατικών εξουσιών, με συνέπεια την αφόρητη, στα όρια και της απολυταρχίας, συρρίκνωση της Δημοκρατίας.
Είναι η εργασία! Το έγκλημα που συντελέστηκε και εξακολουθεί να συντελείται εναντίον της από τους νεοφιλελεύθερους διαχειριστές της κρίσης, καθώς στον πυρήνα του διαχειριστικού... project τους ήταν ένα ακόμα συντριπτικό χτύπημα του κόσμου της εργασίας, μπανταρισμένο με επιδέσμους οκτακοσίων και πεντακοσίων ευρώ. Με προβλεπόμενο αποτέλεσμα μια άνευ προηγουμένου πανδημία ανεργίας. Στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο ολόκληρο.
Περισσότεροι από 40 εκατ. Ευρωπαίοι εργαζόμενοι τέθηκαν σε καθεστώς αναστολής σύμβασης στη διάρκεια της καραντίνας, κατά την Capital Economics, ενώ, σύμφωνα με μελέτη του γραφείου McKinsey, 60 εκατομμύρια Ευρωπαίοι θα γευτούν την ανεργία μετά τη λήξη του lockdown: άμεσα απειλούνται 8,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της φιλοξενίας και της εστίασης, 14,6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στους τομείς χονδρικού και λιανικού εμπορίου, καθώς και το 50% των θέσεων εργασίας (1. 700.000) στον τομέα των τεχνών και της ψυχαγωγίας.
Φυσικά, το γνωρίζουμε όλοι, η Ελλάδα παραμένει και Μ.Κ. (μετά κορωνοϊό) πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ανεργία: σύμφωνα με το Oxford Economics, το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας θα ξεπεράσει το 20%, με την Ισπανία να ακολουθεί με... διαφορά στήθους!
*******
Ωστόσο, η ανεργία δεν είναι μόνο η απώλεια του μεροκάματου, η συντριβή του μισθού. Είναι ο χαμός ενός πρωτεύοντος - του πλέον πρωτεύοντος ανθρώπινου δικαιώματος: το δικαίωμα στην εργασία είναι αυτό πού ο Φουριέ, εδώ και πάνω από ενάμισι αιώνα, καθόρισε σαν «το πρώτο δικαίωμα, το μόνο χρήσιμο, που η παραδοχή του θα έφτανε για να κάνει ύποπτο τον πολιτισμό εκείνον που δεν μπορεί ούτε να το αναγνωρίσει ούτε να το παραχωρήσει».
Αυτό το αναφαίρετο δικαίωμα, «το μόνο χρήσιμο», ορίζει και την πολυσύνθετη «χρησιμότητα» της εργασίας στον πολιτισμένο κόσμο, ακόμα κι αν «χρησιμοποιείται» σαν καταφύγιο ή σαν «χαράκωμα ενάντια στη ζωή», όπως το βίωνε ο Φερνάντο Πεσόα: Καταφεύγω λοιπόν, όπως άλλοι κάνουν στο σπιτικό τους, μέσα σ' αυτό το ξένο σπίτι, το ευρύχωρο γραφείο* της Ρούα ντους Ντοραδόρες. Οχυρώνομαι πίσω από το γραφείο μου - χαράκωμα ενάντια στη ζωή. Αισθάνομαι τρυφερότητα, τρυφερότητα μέχρι δακρύων, γι' αυτά τα βιβλία, δικά μου και ταυτοχρόνως ξένα, όπου αφήνω τη γραφή μου, για το παλαιό μελανοδοχείο που χρησιμοποιώ, για τη γυρτή πλάτη του Σέργιου που φτιάχνει καταλόγους τιμών λίγο πιο κει.
»Τα αγαπώ όλα αυτά, ίσως γιατί δεν έχω τίποτε άλλο να αγαπήσω ή γιατί ίσως τίποτα δεν αξίζει την αγάπη μιας ψυχής - κι αν αυτό το συναίσθημα πρέπει κάπου να το απευθύνουμε, καλύτερα τότε να το δώσω στη φτωχή όψη του μελανοδοχείου μου παρά στην πλατιά αδιαφορία των άστρων...
*******
Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, ο κόσμος της εργασίας βιώνει την «πλατιά αδιαφορία των άστρων». Του... γαλαξία των διαχειριστών της πανδημίας Covid-19, για να είμαστε πιο ακριβείς. Τους αυτουργούς του εγκλήματος που συντελέστηκε και εξακολουθεί να συντελείται εναντίον μας: «αυτού του συντριπτικού χτυπήματος, του μπανταρισμένου με επιδέσμους οκτακοσίων και πεντακοσίων ευρώ»...
Εντάξει, εμείς οι Έλληνες είμαστε πια άνεργοι στην πλειονότητά μας. Υπό την έννοια ότι, ακόμα και οι επί ΣΥΡΙΖΑ εναπομείναντες (μερικώς ή γενικώς) εργαζόμενοι -των συνταξιούχων μη εξαιρουμένων- είχαμε φάει τόσες μισθολογικές κατραπακιές, τόσες πτωχευτικές ταπεινώσεις, που βιώνουμε τα τωρινά και προσδοκούμε τα μελλούμενα με τη στωικότητα βετεράνων της κομμουνιστικής Αριστεράς: «Η ανεργία είναι ένα αναπόφευκτο προϊόν του καπιταλισμού και οι αστοί πολιτικοί, παραδοσιακά, αποδεικνύονται ανίκανοι να το αποτρέψουν, πόσο μάλλον να το απαλείψουν. Ίδωμεν...»
Τι να... ίδωμεν; Ο κορωνοϊός φεύγει, η ανεργία μάς κυκλώνει και πάλι από παντού, κι ο Μητσοτάκης... μονομαχεί με τον Φουριέ. Και τον σκοτώνει: η κυβέρνησή της Ν.Δ., πιο καταστροφική από την ίδια την πανδημία, τραυματίζει θανάσιμα «το πρώτο ανθρώπινο δικαίωμα, το μόνο χρήσιμο». Το δικαίωμα στην εργασία...

* Εκεί δούλευε ο Φερνάντο Πεσόα ως μεταφραστής εμπορικής αλληλογραφίας

- το κείμενο του Νίκου Τσαγκρή είναι από την Αυγή της Κυριακής (17.5.2020)