Είναι σαφές ότι η Γερμανία με την αποδοχή της γαλλικής πρότασης για το Ταμείο Ανάκαμψης αποφάσισε να διασώσει την Ευρωζώνη για να έχει μια διέξοδο για τα προϊόντα της σε μια περίοδο όπου όλα δείχνουν ότι διεθνώς θα ενισχυθούν οι τάσεις απομόνωσης και προστατευτισμού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όταν οι μεγάλες χώρες σχεδιάζουν ένα Ταμείο Ανάκαμψης για μια..
«πράσινη» και ψηφιακή επανεκκίνηση, βλέπουν δράσεις και υποδομές οι οποίες τελικά θα ωφελήσουν τις δικές τους μεγάλες εταιρείες.
Αυτή είναι σήμερα η βάση της πολιτικής. Η επίσημη ρητορική αναφέρεται στον «υγιή ανταγωνισμό» και την «ελεύθερη διακίνηση προϊόντων, κεφαλαίων και προσώπων», αλλά όλα αυτά τα επικολυρικά, όταν έρχεται η ώρα της εφαρμοσμένης πολιτικής, δίνουν τη θέση τους σε έναν αδυσώπητο αγώνα υπέρ των «δικών μας» συμφερόντων, που στον σημερινό καπιταλισμό σχεδόν ταυτίζονται με εκείνα των επιχειρήσεων - και δη των ισχυρότερων.
Εχει μεγάλη σημασία, λοιπόν, ποια θέση θα διεκδικήσει η Ελλάδα στον νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό που ήδη είναι χαραγμένος στα επιτελεία των ισχυρών, όσο κι αν αποκαλύπτεται στο ευρύ κοινό σταδιακά.
Βλέπουμε, για παράδειγμα, μια σπουδή των Γερμανών να δημιουργήσουν μια «σφαίρα» καλοκαιρινών διακοπών, η οποία περιλαμβάνει και τη χώρα μας. Αυτό είναι καλό στον βαθμό που η ελληνική οικονομία εξαρτάται -σε υπερβολικό βαθμό, δυστυχώς- από τον τουρισμό.
Από εκεί και πέρα, όμως, το ζήτημα είναι ακριβώς πώς θα αξιοποιήσει η χώρα μας το νέο περιβάλλον προκειμένου να αλλάξει το παραγωγικό υπόδειγμα, να ξεφύγει από την σχεδόν «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού, της εστίασης και των μη εξαγώγιμων υπηρεσιών.
Το σχέδιο ευρωπαϊκής ανάκαμψης προβλέπει ευρωπαϊκές επενδύσεις σε κρίσιμους τομείς, οι οποίοι θα έχουν «πράσινη» και ψηφιακή σφραγίδα. Επομένως η ελληνική επιδίωξη θα πρέπει να είναι η δημιουργία όσο το δυνατόν περισσότερων παραγωγικών θυλάκων οι οποίοι θα εκμεταλλευτούν την τάση αυτή, με βλέψεις στην ευρωπαϊκή πρωτίστως αγορά και στη συνέχεια στη διεθνή.
Καλό είναι, για παράδειγμα, να απορροφήσουμε επιδοτήσεις για να εξοπλιστούν τα βενζινάδικα και τα σπίτια με φορτιστές αυτοκινήτων και να δοθούν κίνητρα για απόσυρση των κινητήρων εσωτερικής καύσης. Είναι μια μορφή οικονομικής ανάπτυξης διά της κατανάλωσης. Εάν κάνουμε μια ευθύγραμμη προβολή της κατάστασης, είναι βέβαιο ότι τα οχήματα θα είναι κυρίως γερμανικά, γαλλικά και λίγα ιταλικά.
Ομως είναι τελείως διαφορετικό πράγμα να συμμετάσχουν και ελληνικά συμφέροντα με παραγωγή υψηλής ελληνικής προστιθέμενης αξίας, προφανώς όχι στην αυτοκινητοβιομηχανία, άλλα σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες που συμμετέχουν στο κύκλωμα της νέας αγοράς.
Αλλά και σε τομείς μέσης και χαμηλής τεχνολογίας, όπως και στον αγροδιατροφικό, η ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής και η υποκατάσταση των εισαγωγών δεν είναι απλώς ευκταία, αλλά μονόδρομος εάν θέλουμε οι λέξεις «ελληνική οικονομία» να έχουν κάποιο νόημα στο κοντινό μέλλον.
Ακόμα και ο τουρισμός προσφέρεται για αλλαγή του υποδείγματος που επικράτησε μέχρι σήμερα, το οποίο βασίζεται στο ότι «πουλάμε» ήλιο, θάλασσα και χωριάτικη σαλάτα. Στη νέα εποχή, κάθε ταξίδι αναψυχής θα πρέπει να είναι μια εμπειρία υγείας, ευεξίας και ασφάλειας, με σεβασμό στο περιβάλλον. Ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίες θα είναι πλέον εξαιρετικά προσεκτικές και επιλεκτικές.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να πρωταγωνιστήσει στην παροχή ενός νέου τουριστικού προϊόντος, αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο δεν αρκεί να το φανταζόμαστε, ούτε αρκούν οι καλές ιδέες. Ολες οι χώρες το ίδιο πράγμα θα επιδιώκουν. Χρειάζεται σχεδιασμός, κινητοποίηση, πόροι και δράση.
Με λίγα λόγια, χρειάζονται επεξεργασμένες πολιτικές, τις οποίες όμως δεν βλέπουμε να διατυπώνονται ούτε από την κυβέρνηση, ούτε από την αντιπολίτευση.
- το κείμενο του Γ. Χ. Παπαγεωργίου είναι από το protothema.gr