Είναι Μάιος του 2010. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τότε, υπό τον Γιώργο Παπανδρέου, ψηφίζει στη Βουλή το ν.3845/2010, που μέλλει να αποτελέσει αυτό που είναι σήμερα γνωστό ως «πρώτο μνημόνιο».
Ο πρώτος εφαρμοστικός νόμος του μνημονίου που ακολουθεί και αφορά τα εργασιακά, είναι ο ν.3846/2010, ο οποίος στο άρθρο 4 προβλέπει τη δυνατότητα του.. εργοδότη, εφόσον έχει περιοριστεί η οικονομική του δραστηριότητα, να θέτει τους μισθωτούς του σε διαθεσιμότητα καταβάλλοντάς τους όμως το 50% των αποδοχών τους.
Προς τι όμως τα «μαθήματα ιστορίας»;
Μα φυσικά με αφορμή τις ανακοινώσεις του αρμοδίου Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Βρούτση, σύμφωνα με τις οποίες, ούτε λίγο ούτε πολύ, θέτει σε άμεση διαθεσιμότητα περίπου 1.000.000 εργαζομένους σε 440.000 επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την Π.Ν.Π., οι εργαζόμενοι κατά το διάστημα της διαθεσιμότητας, που μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τον 1 μήνα, δεν πληρώνονται(!) από τον εργοδότη και θα λάβουν από το κράτος μόλις 800 ευρώ για 1,5 μήνα(από 15.3.2020- 30/4.2020).
Για παράδειγμα, μισθωτός αμειβόμενος με 1.200 ευρώ που τίθεται σε διαθεσιμότητα, ενώ θα λάμβανε 1.200+600 =1800 ευρώ για το διάστημα αυτό, θα πάρει μόλις 800 ευρώ, δηλαδή 1.000 ευρώ λιγότερα!Ο δε εργοδότης θα έχει την υποχρέωση να μην προχωρήσει σε απολύσεις κατά τη διάρκεια της αναστολής της εργασιακής σχέσης και για ίσο διάστημα αφού ανοίξει η επιχείρηση και μόνο(!) και θα «γλιτώσει» εντελώς την καταβολή του μισθού αλλά και των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών, που θα πρέπει να τις καταβάλει μετά μερικούς μήνες.
Είναι γεγονός, με βάση τα παραπάνω, ότι ούτε η Τρόικα το 2010 και σε καθεστώς χρεωκοπίας δεν τόλμησε ποτέ να αρθρώσει την πλήρη απαλλαγή των εργοδοτών από την καταβολή μισθού και μάλιστα σε συνθήκες σήμερα, δημοσιονομικά, σίγουρα καλύτερες.
Η κυβέρνηση «άνοιξε τον ασκό του Αιόλου» με την ενέργεια αυτή και δημιουργεί προηγούμενα, τόσο σε πραγματικό όσο και νομολογιακό επίπεδο.
Δίνει «σήμα» προς τους εργοδότες να απελευθερώσουν τις απολύσεις, αφού η απαγόρευση απολύσεων σε μια διαλυμένη αγορά θα ισχύσει για 2 μήνες και μόνο ακόμα και όταν ξανανοίξουν οι επιχειρήσεις.
Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ο αρμόδιος υπουργός, σε μερικές φράσεις, ξήλωσε «το δίκαιο της καταγγελίας» που ισχύει εδώ και 100 χρόνια (ν.2112/1920) «γιορτάζοντας» την επέτειο από την ψήφιση του αντίστοιχου νόμου.
Μπορεί η κυβέρνηση να μιλά για έκτακτα και προσωρινά μέτρα, θυμίζουμε όμως στους κακόπιστους, ότι ο ν.3846/2010, που θεσπίστηκε το 2010, αν και το 2018 «βγήκαμε» από τα μνημόνια, παραμένει σε ισχύ! Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού λοιπόν.
Επιπλέον όμως, η ΠΝΠ δίνει τη δυνατότητα να γίνει χρήση ακόμα και από επιχειρήσεις που ενδεχομένως δεν εμφανίζουν μείωση τζίρου και αυτό συμβαίνει διότι οι ΚΑΔ που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή που μας πέρασε, δεν έχουν καν εισοδηματικά κριτήρια!
Για παράδειγμα, μια επιχείρηση που στηρίζεται κυρίως στο ηλεκτρονικό εμπόριο και ελάχιστα στην λιανική πώληση μέσω καταστήματος(και είναι χιλιάδες τέτοιες επιχειρήσεις) και παράλληλα διαθέτει και ένα μαγαζί, στο ίδιο ΑΦΜ για πρακτικούς λόγους, θα έχει τη δυνατότητα να αναστείλει τις συμβάσεις των εργαζομένων της, που εργάζονται στο κατάστημα, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο, λόγω του λουκέτου των εμπορικών καταστημάτων, θησαυρίζει!Ένα δικηγορικό γραφείο, που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες ή λειτουργεί ως εισπρακτική εταιρία αυτήν την περίοδο ή ένας δικηγόρος με έμμισθη εντολή, που δεν έχει παραστάσεις στα δικαστήρια, δεν θίγονται από πλευράς εισοδήματος, παρόλο που τα δικαστήρια είναι κλειστά, αλλά θα λάβουν την οικονομική ενίσχυση κανονικά.
Επίσης μια επιχείρηση, που υπάγεται σε συγκεκριμένους ΚΑΔ, θα έχει τη δυνατότητα να αναστείλει τις συμβάσεις των πιο υψηλόμισθων εργαζομένων της, κάνοντας εσωτερικό «ξεσκαρτάρισμα» κλείνοντας επιλεκτικά συγκεκριμένα τμήματα.Η κυβέρνηση επίσης πανηγυρίζει ότι θα δώσει το επίδομα των 800 ευρώ και σε εργαζόμενους που απολύθηκαν ή εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση από 1.3.2020.
Αλήθεια, μήπως, με τον τρόπο αυτό «ξεπλένει» και νομιμοποιεί, όσες απολύσεις έγιναν, πριν από τις 18.3.2020, που θα ισχύσει η απαγόρευση;
Τι να το κάνει ένας εργαζόμενος το ποσό των 800 ευρώ, αν ο εργοδότης αυθαίρετα τον απέλυσε πριν την ημερομηνία αυτή, με πρόσχημα τα μέτρα για τον κορονϊό;
Τι θα συμβεί μόλις στερέψει το 800άριμέσα σε λίγες μέρες; Θα γυρίσει πίσω στη δουλειά;
Αντί η κυβέρνηση, όπως έχει τη δυνατότητα να το πράξει, να θέσει αναδρομικά φραγμό στις απολύσεις από 1.3.2020, όπως έχει υποχρέωση, προσέφερε στην κοινωνία 43.000 νέους ανέργους, οι απολύσεις των οποίων φέρουν την υπογραφή του κ. Μητσοτάκη. Τέλος δεν μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερος εμπαιγμός, από αυτό που συνέβη με το δώρο του Πάσχα.
Αρχικά ο υπουργός των Οικονομικών, σε ρόλο «κακού αστυνομικού», έριξε την αμφισβήτηση της καταβολής του δώρου.
Μετά τη θύελλα που ξεσηκώθηκε, εμφανίστηκε ο πρωθυπουργός σε ρόλο «σωτήρα» και υποσχέθηκε ότι οι εργοδότες θα δώσουν το δώρο στο ακέραιο, αλλά... μαζί με το επίδομα αδείας. Εδώ η κοροϊδία ξεπερνάει κάθε όριο. Ποιος εργοδότης, σε μια νεκρή αγορά, θα καταβάλει ένα ολόκληρο μισθό εν μέσω θέρους;
Δυστυχώς η κυβέρνηση θέτει εν αμφιβόλω και το δώρο Πάσχα, αλλά και το επίδομα αδείας, αφού οι εργοδότες ξέρουν και έχουν τον τρόπο να φαίνεται ότι κατέβαλλαν τα επιδόματα του 14ου μισθού, αλλά να τα παίρνουν πίσω, με εκβιασμούς και απειλές. Και επειδή η κυβέρνηση ξέρει ότι αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στην αγορά εργασίας, η ευθύνη της είναι διπλή.
Αντί λοιπόν να ζητήσει από τους εργοδότες να καταβάλουν το τμήμα του δώρου από αναλογεί από 1.1.2020 έως και 15.3.2020 και να επιδοτήσει τη διαφορά, πάει σε μια πολιτική επιλογή, που γνωρίζει ότι θα αποβεί μοιραία για τις αποδοχές των εργαζομένων.
Συμπερασματικά είναι ρεαλιστικό να πει κανείς ότι η Κυβέρνηση, στην κρίση του κορονοϊού, πήρε θέση ξεκάθαρη εις βάρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Τάχθηκε με τις μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις, που θα κάνουν πάρτι το επόμενο διάστημα, αντί να ρίξει άμεση ρευστότητα στην αγορά και να ενισχύσει όσους πλήττονται πραγματικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για τους 800.000 ανέργους στους οποίους η κρίση αφαιρεί κάθε προοπτική ανεύρεσης εργασίας το επόμενο διάστημα, δεν έχει θεσπίσει ούτε ένα προστατευτικό μέτρο!
Την ώρα που στη βόρεια Ευρώπη η εργασία στηρίζεται με επιδότηση του μισθού, η κυβέρνηση, συρρικνώνει τα εισοδήματα των εργαζομένων.Τελικά όντως η Κυβέρνηση έκανε την «κρίση ευκαιρία». Ευκαιρία για ποιους όμως;
* Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος - Εργατολόγος και το κείμενό του είναι από την Εφημερίδα των Συντακτών
